Met WS78 vanuit Nijkerk

de waterspuwer, één van de bezienswaardigheden van Nijkerk

Op zaterdag 9 februari 2002 organiseerde WS78 een wandeltocht van 40 km vanuit Nijkerk.
Nijkerk is gelegen in het hart van Nederland op de grens tussen de randstad en de Veluwe. Het bestaat uit de stad Nijkerk, de dorpen Hoevelaken en Nijkerkerveen en de kleine kernen Holkerveen, Appel, Driedorp, Holk en Prinsenkamp. Per 1 januari 2000 fuseerden Nijkerk en Hoevelaken tot de nieuwe gemeente Nijkerk.
Er wordt al vroeg vermeld dat de Evangelieprediker Ludger in deze streek heeft rondgetrokken en een Godshuis heeft gebouwd op een plaats waar eerst heidense offers gebracht zouden zijn. Wellicht is alhier toen een kapel gesticht. Deze zou getroffen zijn door de veenbrand, die in 1222 in Vunnilo uitbrak. Immers in dat jaar wordt door eigenaren van erven in de buurtschappen Wullenhoven, Slichtenhorst, Holk, de Veenhuis, Nekkeveld, Ark en Doornsteeg beloofd dat zij gezamenlijk in het onderhoud van de pastoor zullen voorzien. Toen is een nieuwe kerk gebouwd, waaraan de plaatsnaam Nijkerk is ontleend.
De start was vanuit café restaurant Princesse, gelegen in het centrum van de stad. We verlieten het Plein langs een standbeeldje voor De Waegh. Spoedig liepen we over een grintpaadje langs een beekje. We staken de spoorlijn van Amersfoort naar Zwolle over en liepen verderop langs sportvelden. Het was hier al aardig druk. Er waren vier voetbalwedstrijden aan de gang van kinderen- en jeugdelftallen. Nadat we van de Bloemendaalseweg waren afgeslagen kwamen we verderop opnieuw op deze weg uit en volgde deze nu ruim 1400 meter. Nu bereikten we landgoed Deuverden in de gemeente Putten. Verderop sloegen we een bospad in en dwaalden nu over landgoed Oldenaller. Er lagen hier veel plassen op het pad, terwijl sommige trajecten echt drassig genoemd konden worden. We liepen hier in een bos- en heidegebied dat door pijpestrogras overwoekerd was. Daarop bereikten we de Kruishaarse Heide. Bij camping Elzenhoeve sloegen we af en hadden uitzicht op de 10½ meter hoge Kruishaarseberg. Bij buurtschap Driedorp kwamen we weer op een verharde weg uit. Bij buurtschap De Hoop stond een molen die meer op een grote propeller leek, omdat de molen nog maar twee wieken had. We maakten nog een foto van boerderij De Schardepot met drie lindebomen voor het huis. .
Op 11 km werd de soeppost bereikt bij SRV camping De Peer. Vervolgens dwaalden we door buurtschap Appel en over landgoed Meerveld.
Van oudsher behoorde het landgoed Meerveld sinds 1636 als kloosterboerderij tot de zogenaamde kloostergoederen op de Veluwe. De kloosters hadden hun bezittingen goed beschermd. Door een deel van de opbrengsten af te staan aan de Hertog van Gelre kregen zij bescherming van deze landheer
We staken achtereenvolgens de Appelse Beek, de Nooienbeek en de Hoevelakensebeek over. Vanuit buurtschap Terschuur zagen we auto's over de A1-snelweg rijden. Even later werd op 21½ km de grote rust bereikt in Dorpshuis De Belleman te Zwartebroek. Net voorbij de rust stond een standbeeld van een Turfsteker. Op 24 km bereikten we het voormalige drie-gemeentepunt van Nijkerk, Barneveld en Hoevelaken. Sinds 1 januari 2000 behoort Hoevelaken echter tot de gemeente Nijkerk. Nu volgden we een traject over particulier terrein. De uitzetster van deze tocht had veel eigenaren van landgoederen weten over te halen om voor deze tocht hun landgoederen open te stellen. We liepen langs een huis met een tuin. Om de tuin stond een beukenheg waarin 4 oude beukenbolbomen waren opgenomen.
Deze beukenbolbomen zijn al meer dan 180 jaar oud. Ze zijn altijd in paddestoelvorm geknipt en laten heel mooi zien wat het effect van dit knippen is. De beuk stopt voor zelfbescherming al zijn energie in blad- en takkentooi. Hierdoor blijft de stam heel dun, terwijl in de bol een sterk ontwikkeld netwerk van takken zit.
We bereikten de beek De Nieuwe Laak. We staken deze over en volgden deze even. Daarbij liepen we door een weiland. De regen, die rond 13.15 uur was begonnen, werd nu intensiever. Met wat windvlagen was deze alles behalve aangenaam. De voorspelde maximum temperatuur van 12 graden zakte nu enige graden. Nu werd landgoed Slichtenhorst bereikt.
De oorsprong van de naam Slichtenhorst ligt in de hoogteverschillen in dit gebied. Een "horst" is een verhoging. Slichtenhorst duidt op een begroeide bodemverheffing in moerasgebied. We vinden hier fraaie oude boerderijen. Boerderijen die vroeger kloosterbezit waren, hebben vaak de toevoeging Klein of Groot aan dezelfde naam. "Klein" was belastingschuldig aan "Groot". "Groot" was op zijn beurt belastingschuldig aan het klooster.
Nadat we van de Slichtenhorsterweg waren afgeslagen volgden we de Blokhuizersteeg. Deze volgden we ongeveer 1½ km en bleek een beruchte 80-km landbouwweg te zijn waar wel harder dan 80 km werd gereden. De regen striemde hier bovendien ook nog eens in onze gezicht. Verderop volgden we een bosrand op weg naar de koffiepost. Daar hoorden we van achterop komende wandelaars dat zij een aantal reeën hadden gezien. Nu bevonden we ons op landgoed Ehrental.
Na deze koffiepost, die op 31½ km lag, bereikten we opnieuw buurtschap Driedorp. We volgden een halve km het parkoers van de heenroute tegengesteld. Op 36 km was nog de fruitpost. Deze was gelegen in een buitengewone grote schuur. Hierin paste wel alle 413 wandelaars die deze dag meededen. Toen we de bebouwde kom van Nijkerk weer betraden kwamen we allereerst langs het Vrijheidsmonument 50 jaar vrede. Verderop kwamen we nog langs een moskee. Om de hele moskee stond een stevig zwart gekleurd ijzeren hekwerk. Verderop liepen we over een 50 meter lange houten brug. Vlak na een volgend bruggetje lag aan de rechterhand een kleine heuveltje.
Een smal pad liep naar een bankje met daarbij de waterspuwer, één van de bezienswaardigheden van Nijkerk. Voor de Oranje Nassau school wapperde opvallend een oranje gekleurde vlag. Daarna kwamen we nog door de IVN kruidentuin met daarin een hele grote boom, die solitair stond. Daarna liepen we langs de gezichtsbepalende toren van de stad Nijkerk, te weten de Nederlands Hervormde kerk. Voor de kerk stond een beeld, voorstellende de 4 Heemskinderen.
De Vier Heemskinderen
Het Ros Beiaard heeft vier berijders de trotse Vier Heemskinderen: Reynout, Adelaert, Ritsaert en Writsaert. Hun afbeeldingen en namen komen vanaf de dertiende en veertiende eeuw in sierlijke handschriften voor. In 1490 en 1508 verschijnen de eerste volksboeken onder de titel: 'De historie van de Vier Heemskinderen'. Alleen Dendermonde mag en kan zich roemen op een eeuwenoude traditie van de beroemde Ommegang, rond het Ros Beiaard én de Vier Heemskinderen. Het paard heeft geen zin zonder de vier berijders. De jonge helden hebben geen bestaansreden zonder hun reuzenros. Ze hebben een onverwoestbare en innige band met het Ros, ze verlenen leven en luister aan de Ommegang: in hun harnas, met hun zwaaiend zwaard, met de wit-rode pluimveren op hun helm symboliseren ze de riddereer. Op het einde van de twintigste eeuw werden ze echte sterren, hoog op hun ros, onvermoeibaar in het groeten van de massa. Het is voor hen dé belevenis met gespreide benen hoog op een troon te zetelen, op het reuzenpaard.
Er zijn strenge normen voor de keuze van de Vier Heemskinderen. Als broers dienen ze elkaar op te volgen in leeftijd, zonder onderbreking door de geboorte van een meisje. Ze moeten in Dendermonde geboren zijn, en minstens zeven en maximaal eenentwintig jaar oud zijn op de dag van de Ommegang. Ook hun ouders moeten in Dendermonde geboren zijn en er altijd gewoond hebben. Indien meer kandidaten aan de voorwaarden voldoen, komt de afstamming in rechte lijn in aanmerking. Volgens het handvest moeten de ouders in Dendermonde geboren zijn. De Heemskinderen verbinden er zich toe de erecode na te leven, 'in hun gedragingen en contacten met de pers, de officiële instanties en het publiek, als waardige vertegenwoordigers van de stad en van de Ros- Beiaardtraditie'.
Na 39,800 km en 6¾ uur werd de finish bereikt. Het IVVnummer was 5522. Het IVV-nummer zelf was zoekgeraakt of niet aangekomen bij de organisatie. Daarop werd een nummer handmatig bijgeschreven. Onze complimenten gaan uit naar de samensteller van dit parkoers. Hier was duidelijk heel veel werk ingestoken. Bovendien was de ingetekende route, die we na afloop voor 20 cent konden kopen, van goede kwaliteit en zeer duidelijk ingetekend.

Henri Floor & Coos Verburg