Lochem en omgeving

Almen
Barchem
Laren

Lochem is een stad en een gemeente in de Achterhoek, in de Nederlandse provincie Gelderland. De gemeente telt 32.881 inwoners (1 januari 2006, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 215,19 km˛ (waarvan 2,59 km˛ water). Lochem ligt aan het riviertje de Berkel.
De plaats heeft een geschiedenis die teruggaat naar de 9e eeuw. Uit opgravingen is gebleken dat er rond die tijd al een houten kerk stond. In 1233 kreeg Lochem van Graaf Otto II stadsrechten. In de eeuwen daarna werd er een muur om de stad gebouwd. De dubbele stadsgracht die ter verdediging werd aangelegd is nog steeds zichtbaar.
Op 1 januari 2005 werd Gorssel aan Lochem toegevoegd.

Overige kernen van Lochem
Almen, Barchem, Eefde, Epse, Gorssel, Harfsen, Laren, Zwiep.
Sinds 1 november 1865 beschikt Lochem over een spoorverbinding met Zutphen en Hengelo, onderdeel van Staatsspoorlijn D Zutphen-Hengelo-Enschede-Gronau. Syntus onderhoudt een halfuursdienst voor reizigersvervoer met Zutphen en Hengelo/Oldenzaal.


De Lochemse Berg

Het gebied van de Lochemse Berg ligt ten noordoosten van de weg Barchem-Lochem en telt 2 heuveltoppen: de Lochemer Berg (49˝ meter) en de Kalenberg (46˝ meter). Het natuurgebied was ooit markegrond. De markeboeren lieten er onder het wakend oog van de scheper hun schapen grazen. In het begin van de vorige eeuw werd de grond verdeeld en ontstond een afwisselend landschap met bos, weiden en akkers, in het bezit van verschillende eigenaren.

Tot 1907 behoorde een stuk van de Lochemse Berg tot het ca. 395 ha. tellende grondbezit van havezathe de Cloese. In dat jaar lieten de erfgenamen van de laatste eigenaren het totale bezit veilen. Dat werkte verdere verdeling in de hand en het gevaar bestond dat het gebied van lieverlee zou veranderen in een villapark.

In 1934 schonk de gemeente 28 ha. bos aan Het Geldersch Landschap onder het beding dat binnen 15 jaar het bezit verdubbeld moest zijn. Dit lukte wonderwel, het omvat nu zelfs 164 ha.

Wie op de Lochemer Berg wandelt over de paden langs de steile hellingen vindt in de geulen, gemaakt door het afstromende water, steentjes. Met een beetje geluk is daar een Lochemse diamant bij. Onder die naam raakten al in de 18de eeuw de geheel afgerolde bergkristallen bekend; de Zutphense dominee en natuurkundige J.F. Martinet liet er knopen van slijpen. Het Kristalmuseum te Borculo haalde onlangs de krant met precies zulke Lochemse diamanten als jongste aanwinst voor de museumcollectie.

Voor de Lochemse diamanten had de commercie geen interesse, maar wel voor de leem- en grindlagen. De meest bekende afgraving, warvan de ouderdom zich in de nevelen der geschiedenis hult, is de Witte Wievenkoele. Op deze plaats ontstaan bij bepaalde weersomstandigheden flarden mist. Voerlieden die destijds met kar en paard het spoor van de Hessenweg trachten te volgen raakten erdoor in verwarring en konden zo 'ontsporen'.

Het volksverhaal over de Witte Wieven dat in Zwiep verteld wordt, vindt voor een deel zijn oorsprong in deze historische feiten. Ook de Witte Wieven zelf zouden mensen van vlees en bloed zijn geweest; vrouwen die witten (= weten), of wel vroede (= wijze) vrouwen met kennis van geneeskrachtige kruiden, die bij geboorte, ziekte of ongeval te hulp geroepen werden. De heren medici hebben ze met man en macht uit de samenleving weten te bannen. In de volksverhalen leven ze echter voort als samenzweerders met duistere machten.

Bron: Toeristische informatiegids Lochem, Laren, Barchem 2003 - VVV Lochem