Eems-Dollard wandeltocht vanuit Woldendorp
Op zaterdag 8 februari 2020 organiseerde de FLAL de Eems-Dollard wandeltocht vanuit Woldendorp. Omdat ik mij niet kon herinneren of ik hier eerder was geweest, zocht ik op de kaart waar deze plaats ligt, namelijk iets ten zuiden van Delfzijl. In Woldendorp zijn twee overnachtingadressen van de Stichting Vrienden op de Fiets. Omdat op het eerste adres de telefoon niet werd opgenomen, konden we gelukkig wel op het andere adres terecht. Toen wij de voorgaande vrijdag naar Woldendorp afreisden, hebben wij vanuit station Delfzijl-Zuid nog een Groene Wissels wandeltocht van 5 km gelopen. Later bleek dat wij op 29 september 2013 met Tocht om de Noord door Woldendorp hebben gelopen.

Toen wij bij de start aankwamen, zagen we hier een prachtige zonsopkomst. Dat werd natuurlijk op de gevoelige plaat vastgelegd. Bij de start zagen we weer talrijke bekenden waar we even bij kletsten. Wij kozen de 40 km route. Daarnaast werd ook nog een 25 en 50 km georganiseerd. Bij de start zag het er wat rommelig uit. Een pijl RD gaf aan "na de rust" en 25 km wandelaars kwamen teruggelopen. Voordat Woldendorp werd verlaten, kwamen we langs een fraai gekleurd bankje met tegels waarin de tekst Woldendorp zichtbaar was. Daartoe moesten we wel aan de, voor ons, achterkant kijken.

Door de Johannes Kerkhovenpolder en de Coenraadpolder werd de zeedijk bereikt. Nu volgden we zo'n 4 km de zeedijk langs de Reiderplaat. Daarna zetten we koers naar de eerste rustpost bij bezoekerscentrum Dollard. Daarbij liepen we over een betonpad waar op talrijke plekken pootafdrukken van eenden te zien waren. Bij deze rustpost konden we koffie of thee met een plak cake krijgen. De afgelegde afstand bedroeg hier 9 km.

Aan de rand van Nederland ligt een ongerept natuurgebied van meer dan duizend hectare kwelder en zevenduizend hectare droogvallend wad. De ontmoeting tussen zout en zoet water maakt de Dollard uniek. In het brakke getijdenlandschap voelen planten als de zeeaster en diverse wad- en watervogels zich prima thuis.
Aan het einde van de Groninger wereld ligt schiereiland de Punt van Reide. Deze smalle buitendijkse landtong, ter grootte van 53 hectare, is het restant van het ooit zo welvarende Reiderland. In de loop der tijd is vrijwel het hele oorspronkelijke gebied weggeslagen door de zee. Nu heeft de natuur er vrij spel: zowel zeevogels als weidevogels doen het dan ook goed in deze oase van rust.
De plantengroei op de Punt is kenmerkend voor een hoge kwelder die nog maar af en toe overspoeld wordt door het zeewater. Er zijn broedkolonies van de noordse stern en de visdief en er nestelen veel tureluurs. Tijdens hoog water zoeken de wadvogels er graag hun toevlucht. Het aangrenzende wad is een geliefde kraamkamer voor de zeehond. De Punt van Reide biedt je een unieke beleving op de grens van land en zee!

Opnieuw liepen we naar de zeedijk, nu in de richting van Termunten. In Termunten liepen we aanvankelijk met een wijde boog om de Ursus kerk heen om er vervolgens vlak langs te lopen. Nu werd koers gezet naar Termunterzijl. Na een gemaal liepen we langs de jachthaven van Termunterzijl. Bij Vispaleis Westerhuis hadden we een rust. We lieten een kop thee goed smaken. Het was hier nog niet druk. De 25 km lopers hadden in Woldendorp eerst een lus gelopen om daarna de route van de 40 en 50 km lopers te volgen. Even voor Termunterzijl hadden de eerste 25 km lopers ons ingehaald.

In 1601 werd de sluis Ter Munter Zijl in werking gesteld en in 1725 werd de 'zijl' nogmaals vernieuwd. Het resultaat van de vernieuwing was onder andere de bekende Boog van Ziel met daarboven op de prachtige zandstenen borstwering. In het zandsteen staan diverse wapens en namen, waaronder die van de vijf aangesloten zijlvesten.
Tot aan de sluis liep het Termunterzijldiep. Dit kanaal speelde een belangrijke rol voor de scheepvaart. Vanaf het einde van 18e eeuw ontwikkelde zich de Veenkoloniale zeevaart en de schepen uit Veendam, Wildervank, de Pekela's en Hoogezand-Sappemeer kozen of voor Statenzijl of voor Termunterzijl om buitengaats te gaan. Rondom de zijl vestigden zich allerlei bedrijfjes en winkels die vooral een functie hadden voor de scheepvaart. Die scheepvaart kwam in het midden van de 19e eeuw tot een hoogtepunt. Jaarlijks passeerden gemiddelden 350 tot 400 schepen de sluis. De meeste van die schepen voeren op Duitsland, Engeland, Scandinavië of de Baltische Staten.
Na 1900 liep de zeevaart sterk terug. Steeds minder schepen passeerden de sluis. In dezelfde tijd breidde de visserij zich uit. Ook in Termunten en Termunterzijl woonde een groep vissers. Ze visten op garnaal, ansjovis, bot, haring en spiering. De eerste vissersschepen waren open boten met één mast. Aan de mast werd het net voortgetrokken. Later werd er ook gevist met twee netten ('korren'), aan beide zijden van het schip één.
In de jaren vijftig den zestig kwam Delfzijl opzetten. Veel vissers kozen voor een regelmatig leven in de industrie. Een aantal schippers bleef doorvaren maar vanaf de jaren tachtig vond een gestage afbouw plaats. In 2001 vertrok de laatste zeevisser uit de haven van Termunterzijl.

Na deze rust staken we de sluis over en volgden het Termunterzijldiep even langs de Schepperbuurt. Verder liepen we achter camping Zeestrand langs. We liepen om Borgsweer heen tot aan de rand van industriegebied van Delfzijl. Bij de boerderij van de familie Noordam hadden we de derde rust in buurtschap Lalleweer. Opnieuw liepen we naar het Termunterzijldiep. Bij het hoogholtje (hoge brug) was de splitsing met de 25 km. Nu volgden we verder de route van de 40 en 50 km. Echter niet lang. Ik kreeg last van eenzaamheid. We liepen hier in een zeer rustig en afgelegen gebied. En we waren, naar later bleek, de laatste op de 40 km. Een km na de splitsing met de 25 km besloten we terug te lopen. Toen kwamen we de drie pijlophalers tegen. Nu volgden we de 25 km route naar de finish. Vanaf het hoogholtje was het nog 2 km lopen naar de finish.

Omdat er in het weekend geen openbaar vervoer is in dit gebied, keken we nu uit met wie we mee konden rijden naar een plek waar wel openbaar vervoer is. Het liefste wilden we naar station Delfzijl gebracht worden omdat we vandaar een 1e klas kaart hadden geboekt voor 14 euro. We troffen bekende wandelaars uit Gorredijk. We konden met hen meerijden naar Gorredijk en vandaar met de bus naar Heerenveen rijden en verder huiswaarts. Nu heb ik op mijn smartphone de app OsmAnd zitten. Deze app heeft een nauwkeurige kaart van Nederland en kan tevens als TomTom worden ingesteld. Daarop constateerde ik dat de route naar Gorredijk langs Zuidbroek kwam. Daar werden we afgezet en liepen in een kwartier naar het plaatselijke station en reden vervolgens via Groningen huiswaarts.

Het was een hele mooie tocht geworden. We troffen het ook met het weer, namelijk droog weer en veel zonneschijn. Wij danken de organisatie, de vrijwilligers en de parkoersuitzetters hartelijk voor deze tocht.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor