|
Zundert en omgeving (Rijsbergen) |
Vincent van Gogh
De beroemdste inwoner van Zundert ooit is de schilder Vincent van Gogh.
Op 30 maart 1853 werd hij geboren in een huisje aan de Markt 26 in Zundert. 37 jaar later, op 29 juli 1890 stierf van Gogh in het Franse Auvers-sur-Oise. Een aantal bezienswaardigheden en monumenten herinnert aan deze beroemde inwoner.
Zundert
De oorsprong van een plaats ligt vaak in het duister. Dit geldt ook voor de gemeente Zundert. De naam Zundert komen we voor het eerst tegen in een akte van 1157, waarbij de bisschop van Luik de schenking van tienden van Sunderda bevestigt.
Met Sunderda is hier bedoeld het huidige Klein-Zundert; de kerk was gelegen aan het Palmbos op de Raamberg. Naast hun geestelijke arbeid hielden de kloosterlingen zich ook bezig met de ontginning van het toen nog ruige grondgebied van moerassen, vennen en heidevelden en met verbetering van de landbouwmethoden.
De naam Rijsbergen stamt uit 1159. Onder goedkeuring van de bisschop van Luik en de hertog van Brabant schenkt Werner van Rijsbergen in dat jaar zijn eigendom aan de abdij van Tongerloo. De naam “van Rijsbergen” kan betekenen dat de plaats Rijsbergen zijn eigen goed was.
De kern Rijsbergen bestaat uit bekende buurtschappen of gehuchten, zoals Tichelt, Oekel, Breedschot en Kaarschot.
Landschap en natuur
Zundert ligt in in een landelijke omgeving en is omringd door schitterende natuurgebieden.
Een goed voorbeeld is de Buissche Heide, een prachig heidegebied met unieke wandelmogelijkheden. Hier treft men de Angorahoeve, het landgoed van de bekende Nederlandse dichteres Henriëtte Roland Holst. Verder is Zundert rijk aan vele landgoederen.
Landgoed ‘De Moeren’
Omgeving Moersebaan, Klein-Zundert
(287 ha) Dit gebied bestaat met name uit loof- en naaldbossen. U vindt het gebied ten westen van Zundert aan de weg naar Rucphen. De toegang is vrij op wegen en paden van zonsopgang tot zonsondergang. Ook de koepelroute voert voor een deel door dit gebied. Meer informatie over deze wandelroute kunt u krijgen bij de VVV in Cultureel Centrum van Gogh, Zundert.
Natuurreservaat De Buissche Heide
Omgeving noordelijk van Achtmaal, Achtmaal
(199 ha) Een natuurreservaat met loofhout, naaldhout, bouw- en weiland, heide met vliegdennen (typisch Brabantse heide). Dit gebied is in 1945 door Henriëtte Roland Holst (destijds inwoonster van Zundert) geschonken aan de Vereniging tot behoud van natuurmonumenten. U kunt een deel van dit natuurreservaat bezoeken. In de Buissche Heide kunt u een gedichtenwandeling, ‘Henriëttes wandeling’, maken. De route kunt u krijgen bij de VVV in Cultureel Centrum van Gogh, Zundert.
Pannenhoef
Omgeving Sprundelse Baan, Zundert/Ettense Baan, Rijsbergen
(630 ha) Dit mooie natuurterrein is rijk aan een afwisseling van bos, weiland, vennen en heide. Naast broedvogels als kuifeend, blauwborst, dodaars en roodborsttapuit, broeden er ook roofvogels en zangvogels op dit landgoed. Het gebied is autovrij en vanaf 4 parkeerplaatsen starten er wandelroutes van 4 km (groen en rood) en 6 km (blauw). Er is ook een ruiterroute en een vogelkijkhut.
Assortimentstuin Zundert
Kleine Beek, Klein-Zundert
Boomkwekerij neemt in Zundert een belangrijke plaats in. De assortimentstuin bezit alle groot-groenproducten. Deze zijn in het belang van de nationale en internationale afzetbevordering van boomkwekerijproducten. Verder zijn ze ook van belang voor verdere ontwikkeling van onderwijsinformatie.
De Vloeiweide
Omgeving Hellegatweg, Rijsbergen
(118 ha) De naam van dit landgoed is ontleend aan een begin 19e eeuw aangelegd systeem van greppels die loodrecht op de beek stonden. Zo konden de beemden bevloeid en daardoor bemest worden. Het landschap bestaat uit een grote afwisseling in terreintypen op een klein oppervlak. Droog, hooggelegen naaldbos en akkerland naast nat, laaggelegen loofbos en grasland. Deze afwisseling zorgt voor een groot aantal bezoekers uit de vogelwereld. Het gebied is vrij toegankelijk op wegen en paden.
Een markant punt is het herdenkingsmonument, dat herinnert aan de overval in 1944 van de S.S. op een post van de ondergrondse Verzetsbeweging, waarbij ondermeer een gedeelte van het boswachtersgezin Neefs en vele verzetsmensen om het leven kwamen. Het drama van de Vloeiweide wordt ieder jaar op de eerste zondag na 4 oktober herdacht.
De Krabbebosschen
Omgeving Montenslaan, Rijsbergen
(96 ha) Dit bosrijke landgoed ligt op twee (flauwe) dekzandruggen met daartussen het open dal van de Aa of Weerrijs. Deze aardkundige toestand werd tijdens het beleg van Breda in 1624 uitgebuit door de Spaanse bevelhebber Mencia de Mendoza. Door beide dekzandruggen met een dam te verbinden, werd de Aa of Weerrijs afgesnoerd. Hierdoor konden de Bredanaars hun stad niet langer verdedigen door middel van ‘inundatie’ (onder water zetten van de directe omgeving). Restanten van de ‘dam van Mencia’ zijn in het beekdal nog te herkennen. Het gebied is vrij toegankelijk op wegen en paden.
Natuurreservaat Krochten en Lange Goren
Omgeving oosten van Wernhout, Wernhout
(40 ha) belangrijke broekterreinen, variërend van open water tot broekbosjes en lage heide. Dit prachtige natuurlandschap strekt zich op diverse plaatsen uit tot over de Belgische grens.
Monumenten en bezienswaardigheden van Zundert
N.H. Kerk , Vincent van Goghplein 1, Zundert
Op 12 april 1805 werd de eerste steen gelegd voor het kerkje, dat op 23 maart 1806 in gebruik werd genomen. In 1849 werd Theodorus van Gogh, vader van Vincent van Gogh, benoemd als predikant. Het kerkje bezit diverse kunstvoorwerpen, waaronder koperen lezenaars en zilveren avondmaalbekers. Op de begraafplaats grenzend aan de kerk ligt het grafje van Vincent van Gogh, een broertje van de beroemde kunstschilder, die precies één jaar eerder (1852) werd geboren en is gestorven. De kerk is voor groepen te bezichtigen na afspraak bij de VVV.
Rooms Katholieke Kerk St. Trudo
Molenstraat 7, Zundert
Deze kerk dateert uit 1927. Achitect was Jan Stuijt. Bevat 17e eeuwse kunstschatten uit de voormalige St. Michielsabdij van Antwerpen. In het gebouw bevinden zich barok marmeren altaarretabels uit de 17e eeuw, een drietal albasten beelden, enkele schilderstukken en twee gebeeldhouwde eiken biechtstoelen uit de 17e eeuw.
Rooms Katholieke Pastorie St. Trudo
Molenstraat 9, Zundert
De pastorie is in 1775 gebouwd voor G.J. Milly, heer van Middelburg/ oud-pensionaris-honorair van Tholen. Het is een laat 18e eeuwse herenhuis met Empire schuiframen en een omlijste ingang. Het geschilderd behangsel dateert van ca. 1777.
Gemeentehuis
Markt 1, Zundert
Het huidige gemeentehuis van Zundert is een gepleisterd, neoclassicistisch gebouw met fronton op Dorische halfzuilen en met een gekoepeld klokkentorentje (met 26 klokken). Dit gebouw dateert van de jaren 1830-1840 en is ontworpen door Pieter Huijsers. Oorspronkelijk diende dit gebouw als woonruimte voor de veldwachter en gevangenis. In 1966 en 1990 werd het gebouw geheel gerestaureerd en uitgebreid.
Het bloemencorsomeisje
Markt, Zundert
In Zundert wordt jaarlijks het bloemencorso georganiseerd. Ter gelegenheid hiervan werd in 1979 dit in brons gegoten beeld op de Markt geplaatst. Het beeld is gemaakt door H. Groenhuis en stelt een bloemenmeisje met versierde fiets voor. Dit is een herinnering aan de oorsprong van het corso.
Boerderijherberg ‘In den Anker’
Rucphenseweg 35, Zundert
De uit 1635 daterende boerderijherberg is het oudste nog oorspronkelijke gebouw in deze omgeving. Het boerderijcafé heeft de oudste vergunning in Nederland. In 1998 ontving het de Nationale Monumentenprijs.
De Boerderij en Herberg zijn gelegen aan de Van Gogh-fietsroute ‘Daar in de hei was het zo mooi’. Meer informatie hierover kunt u krijgen bij de VVV.
De Akkermolen
Akkermolenweg 13, Zundert
Deze molen, oorspronkelijk bestemd voor het malen van graan, is gebouwd in de 15e eeuw. De molen is te bezichtigen na aanvraag bij Akkermolenweg 15, telefoonnummer (076) 597 34 70 of 597 30 19 (de heer J. Brosens) .
Monument van de Amerikaans 104de Infanterie Divisie
Meirseweg, Zundert
Dit monument is op 5 mei 2001 onthuld en is opgebouwd uit meerdere elementen. Een Amerikaanse Sequoia boom (toespeling op de boomkwekerijgemeente Zundert, als de bijnaam van de Amerikaanse 104de Infanterie Divisie: ‘The Timberwolves’, bevrijders van Zundert) en een plaquette met het Divisie embleem (de kop van een wolf, met de dankbaarheid van de bewoners van Zundert aan hun bevrijders). In de bestrating voor het monument is een witte ster verwerkt die op alle voertuigen van de westelijke geallieerden voorkwam. Het is een verwijzing naar alle nationaliteiten die hebben deelgenomen aan de bevrijding van Zundert. De informatiebox geeft uitleg over het verloop van de bevrijding.
Beeldengroep
Rijsbergen
In het park tegenover de kerk St. Bavo, waar tot 1919 de toren van de kerk stond, is in juni 1936 in opdracht van het kerkbestuur een H. Hartbeeld geplaatst. Het bronzen beeld werd vervaardigd door Aloys de Beule uit Gent.
In mei 1940 zijn daaraan nog twee beelden toegevoegd (een boer en een boerin). Deze beelden waren eveneens van de hand van Aloys de Beule.
De uitbreiding van het beeld was een geschenk van de parochianen aan pastoor Verbunt vanwege zijn koperen pastoorsjubileum.
Rooms Katholieke Kerk St. Bavo
St. Bavostraat 12, Rijsbergen
Bezienswaardig gebouw met muurschilderingen van Dom. J. van der Mey O.S.B., glasramen van Lou Asperslagh en grafstenen van kardinaal Frankenberg.
Dorpspomp
St. Bavostraat, Rijsbergen.
Op de Markt in Rijsbergen staat de laatste dorpspomp. Voorheen waren in de St. Bavostraat drie dorpspompen. De pompen deden dienst tot de jaren vijftig, daarna werd er waterleiding in Rijsbergen aangelegd.
Oorlogsleed
St. Bavostraat, Rijsbergen
De ontwerper van het beeld is Niek van Leest uit Lage Zwaluwe. Het beeld is ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het symboliseert het feit dat bij oorlogen het meeste leed wordt berokkend aan de burgerbevolking. Het stelt een moeder en een kind voor, die op de vlucht zijn voor het geweld.
De Juffers
Lindekensplein, Rijsbergen
Het beeld De Juffers werd in 2000 geplaatst. Maker van het beeld is Pierrot van Leest. De inspiratiebron voor het beeld was de plaatselijke folklore. Van Leest kwam tot de verbeelding van drie juffers, dansend en zwevend, met hun vage vormen roepen zij de sfeer van weleer op.
De Verzorging
Bejaardenoord Rijserf, Rijsbergen
De ontwerper van het beeld is Pierrot van Leest. Op 14 juni 1985 werd het beeld onthuld ter gelegenheid van de opening van Huize Rijserf.
Het beeld is gebaseerd op het idee van mantelzorg. Niet alle zorg laten uitgaan van beroepskrachten, maar ook de familie en vrijwilligers moeten de band met de ouderen bewaren.
Wijkzuster
Minister Verschuurstraat, Rijsbergen
Dit beeld werd in opdracht van de Kruisvereniging Rijsbergen vervaardigd door Pierrot van Leest. Het is op 11 maart 1982 onthuld ter gelegenheid van het zestig jarig bestaan van de Rijsbergse Kruisvereniging.
De eerste wijkzuster was een religieuze vrouw, die in habijt haar werk op de fiets in Rijsbergen verrichtte. Het is een hommage aan de wijkzusters, die onder moeilijke omstandigheden en dikwijls pro deo hun werk deden.
De Koe
Nassaustraat/Polanen, Rijsbergen
In 2001 is voor de 25ste keer de Boerendag in Rijsbergen georganiseerd. Ter gelegenheid hiervan is er door Pierrot van Leest een koe ontworpen. Deze is geplaatst op de locatie waar de eerste boerendag gehouden is.
Landgoed Wallstein
Achtmaalseweg, Achtmaal
Gesticht door Frederik van de Wall, Schout van Zundert in 1810. Deze classicistische buitenplaats heeft diverse bijgebouwen, waaronder een koetshuis, een washuisje, een vogelhuis, de oranjerie en een prieel.
Militair Historisch Museum
Nieuwmoerseweg 2c, Achtmaal
Dit museum bezit een uitgebreide collectie militair materiaal. Hierbij ligt de nadruk op de Amerikaanse 104de Infanterie Divisie, de bevrijders van de gemeente Zundert in de Tweede Wereldoorlog. Wanneer u deze collectie wilt bezichtigen, dient u eerst een afspraak te maken. Telefoonnummer (076) 598 58 00.
Vincent van Gogh
De beroemdste inwoner van Zundert ooit is de schilder Vincent van Gogh. Op 30 maart 1853 werd hij geboren in een huisje aan de Markt 26 in Zundert. 37 jaar later, op 29 juli 1890 stierf van Gogh in het Franse Auvers-sur-Oise. Een aantal bezienswaardigheden herinnert aan deze beroemde inwoner. Wanneer u meer wilt weten of geïnteresseerd bent in Van Gogh activiteiten, kunt u deze informatie krijgen bij de VVV in Cultureel Centrum Van Gogh, Zundert.
Gedenkteken
Markt 26, Zundert
In de gevel van het pand aan de Markt 26 is een gedenkteken geplaatst. Deze steen herinnert aan de plaats waar eerst het geboortehuis van Vincent van Gogh stond. Het oorspronkelijke huis is in 1903 afgebroken.
Vincent van Gogh is geboren op 30 maart 1853 als zoon van Theodorus van Gogh en Anna-Cornelia Carbentus. Theodorus van Gogh was tot 1871 predikant in de gemeente.
Het gedenkteken in het huidige pand werd aangebracht op 30 maart 1953, 100 jaar na de geboorte van Van Gogh. De steen is ontworpen door Niel Steenbergen en stelt de legendarische vogel Phoenix voor. Deze staat symbool voor onsterfelijkheid.
Van Gogh-monument
Vincent van Goghplein, Zundert
Dit bronzen monument is gemaakt door Ossip Zadkine en werd onthuld op 28 mei 1964 door Koningin Juliana, als eerbetoon aan de schilder. Het beeld stelt de verbondenheid van de gebroeders Vincent en Theo van Gogh voor. De tekst op de sokkel is een gedeelte uit een brief van Vincent aan Theo. De zandsteen vóór het beeld bevat een koker met aarde uit de tuin van het gasthuis in Saint-Rémy-de-Provence (Frankrijk), waar Vincent van Gogh werd verpleegd.
Cultureel centrum Van Gogh
Molenstraat 5, Zundert
Naast een expositie over Vincent van Gogh, kunt u in het cultureel centrum wisselende tentoonstellingen bezichtigen met hedendaagse kunst, vormgeving en fotografie. Ook is er een eigen theaterprogramma.
Van Gogh wandel- en fietsroutes
Molenstraat 5, Zundert
In het cultureel centrum Van Gogh is ook de VVV Zundert ondergebracht. Hier kunt u informatie krijgen over activiteiten in de omgeving in het kader van Vincent van Gogh. Openingstijden: maandag t/m zaterdag 10.00 -16.00 uur. In de maanden mei tot en met september ook geopend op zondag van 10.00 -16.00 uur.
Actieve gemeente
De gemeente Zundert bruist van de evenementen. Niet alleen het bloemencorso, ook de triatlon, de aardbeienfeesten, de St. Bavoloop, de Kennedymars en de boerendag zorgen voor veel bezoekers aan de gemeente. Andere hoogtepunten zijn: de West-Brabant-autorally en het dorpsfeest in Achtmaal.
De Bode triathlon, Zundert (juni)
Dit sportevenement vindt jaarlijks plaats op de eerste zondag in juni. Een triathlon is een combinatie van sporten, zwemmen, fietsen en lopen. In 1988 begon de organisatie met het uitschrijven van een recreatieve versie van dit evenement. De organisatie lag in handen van een viertal gedreven sportliefhebbers. Inmiddels is de triathlon in Zundert uitgegroeid tot een internationaal topevenement.
Tot de deelnemers van de afgelopen jaren hoorden onder meer topatleten die zich wereld- of olympisch kampioen mogen noemen. Ook een winnaar van de meest bekende triathlon van de wereld, de ironman van Hawaii, heeft in Zundert aan de start gestaan.
Dit evenement wordt omgeven met diverse attracties voor jong en oud. Natuurlijk kan er ook genoten worden van een heerlijk terrasje bij de plaatselijke horeca.
Aardbeienfeesten (juni)
Jaarlijks in het tweede weekend van juni worden de aardbeienfeesten georganiseerd, met de verkiezing van de aardbeienkoning en de kermis in Zundert. Tijdens de aardbeienfeesten worden ook de nieuwe maquettes gepresenteerd van de corsowagens die in september tijdens het bloemencorso in Zundert te zien zijn.
St. Bavoloop (juni)
De Stichting St. Bavoloop organiseert jaarlijks in het derde weekend van juni een loopevenement bestaande uit een 2,5/5 km loop/talentenloop, kinderlopen en de 10 km loop. Hieraan wordt door een groot aantal deelnemers uit de wijde omtrek deelgenomen.
Voor bezoekers biedt het evenement een mooi spektakel in een gezellige atmosfeer. Daarnaast vindt de Rijsbergse kermis in dit weekend plaats.
Boerendag (augustus)
Sinds 1977 wordt in Rijsbergen op de eerste zaterdag van augustus de boerendag gehouden. u kunt zich deze dag vermaken met folkloristische attracties die te maken hebben met het leven rondom de boerderij. De boerendag is een leerzaam en aantrekkelijk schouwspel voor het hele gezin.
Op zondag wordt op hetzelfde terrein de Trekker Trek gehouden.
Bloemencorso
Het grootste cultureel gedragen monument van de gemeente Zundert is het jaarlijks terugkerende bloemencorso.
In 1936 trok, ter gelegenheid van de verjaardag van koningin Wilhelmina, voor de eerste maal een stoet van met bloemen versierde fietsen, steppen en wagentjes voorbij. Begeleid door de fanfare Nut en Vermaak. Groot opzien baarde in 1947 de wagen Bloemenkoningin van het buurtschap Poteind. Volkomen geluidloos gleed de wagen door de straten van Zundert. De paarden- en machinale kracht was vervangen door menskracht, die onder de wagen haar werk deed. De versierde optocht van 1936 is ondertussen uitgegroeid tot het grootste dahliacorso van Europa. Iedere eerste zondag van september trekt het corso vele duizenden bezoekers naar Zundert.
2004 gaat de boeken in als een record jaar. De 60.000 toeschouwers, die zorgden voor lange files op alle toegangswegen, konden in het zeer warme weer genieten van 32 wagens, samen goed voor meer dan 8 miljoen dahlia's.
Als u op zoek bent naar een compleet dagje uit, dan is het bloemencorso in Zundert een aanrader. U laat zich verrassen door straattheater, u snuffelt rond op de jaarmarkt en u drinkt wat op een van de vele terrassen. Maar bovenal bezoekt u het grootste Europese Dahliacorso. Ieder jaar trekken er zeventien prachtig uitziende dahliareuzen door de straten van Zundert. Allemaal voortbewogen door menskracht! U kunt ze niet missen. De vele enthousiaste vrijwilligers binnen de gemeente maken er ieder jaar weer een spektakel van dat u niet mag missen!
Op corsomaandag is het goed nagenieten. Gidsen leiden u rond langs de tentoongestelde corsowagens en vertellen u alles over de wagens, het corso en de buurtschappen.
De derde zondag in september is het de beurt aan de jeugd. Sinds 1951 wordt het kindercorso naast het grote corso georganiseerd. De kinderen willen duidelijk niet achterblijven. Met hetzelfde enthousiasme en met dezelfde trots trekken zij met hun in dahlia’s uitgedoste creaties langs het talrijke publiek. De werkstukken zijn weliswaar een stuk kleiner dan die van de grote optocht, maar zij maken er dan ook een stuk meer. Over de 200 creaties wordt met gemak gehaald. Een lust voor het oog.
