Terug naar de homepage van Henri Floor Woerden en omgeving

GESCHIEDENIS VAN WOERDEN:

De geschiedenis van Woerden gaat terug tot de tijd van de Romeinen. Op de plaats waar nu het oude centrum is (rondom de Hoge Woerd), bevond zich in de tijd van het Romeinse Rijk het "Castellum Laurii". Dit was een grensfort ter versterking van de noordelijke grens bij de Rijn. Recent is in de binnenstad bij archeologisch onderzoek een Romeins schip ontdekt.

Over de eeuwen na de Romeinse overheersing is weinig bekend. Wel bekend is dat de zendeling Bonifacius omstreeks 720 in Woerden preekte. De nederzetting werd toen Wyrda genoemd.

Over de geschiedenis van Woerden zijn we meer te weten gekomen vanaf de twaalfde eeuw. Godfried van Rhenen, bisschop van Utrecht van 1156 - 1178, versterkte Woerden omstreeks het jaar 1160 en bouwde een slot als extra grensversterking tegen het Graafschap Holland. De bisschop benoemde een kastelein om het slot voor hem te beheren. Dit kasteleinschap was erfelijk. De kastelein werd tevens benoemd tot " Heer van Woerden ". In het jaar 1280 liet graaf Floris de vijfde (graaf van Holland) zijn oog vallen op het slot, dat hij een mooie afronding vond van zijn gebied. De kasteelheren moesten vanaf dat moment de graaf van Holland dienen en niet meer de bisschop van Utrecht. Aan deze band kwam abrupt een einde toen in 1296 graaf Floris de Vijfde vermoord werd, met medewerking van Herman van Woerden. In 1299 trok de nieuwe graaf van Holland (Jan van Avesnes) de macht in Woerden weer naar zich toe. Hij deelde de stad in 1301 aan zijn broer Guy toe. Guy besloot in 1311 om Woerden weg te geven aan graaf Willem de Derde.

Omstreeks 1370 begon de toenmalige heerser, Graaf van Holland Willem van Naaldwijk, Woerden beter te beschermen. Hij liet wallen, muren en grachten aan te leggen. De inwoners van zijn gebied kregen als gemeenschappelijke taak het bewaken en versterken van de vesting. Woerden kreeg op 12 maart 1372 de stadsrechten van hertog Albrecht van Beieren.


Hertog Albrecht van Beieren

In het jaar 1410 bouwde Jan van Beieren het kasteel en ook in dat jaar vond de eerste jaarmarkt plaats. Het kasteel is overigens ook nu nog te bewonderen. In 1501 is het eerste Stadhuis van Woerden gebouwd. Dit gebouw is nu ons stadsmuseum.

De bevolking van Woerden en omstreken heeft in de loop van de eeuwen vaak met oorlogen te kampen gehad. De steeds terugkerende geschillen tussen Holland en het sticht Utrecht werden vaak in de buurt van Woerden uitgevochten. Binnen de stadsmuren was men wel redelijk veilig voor het geweld, maar op het platteland waren er vaak burgerslachtoffers te betreuren. Aan de terugkerende ruzies kwam een einde toen Karel de Vijfde landsheer van zowel Holland als het Sticht Utrecht werd.

Woerden heeft kunnen profiteren van de gunstige ligging aan de Oude Rijn, die vroeger een belangrijke handelsroute was. Tijdens de gouden eeuw floreerde de handel als nooit tevoren. De stadsgeschiedenis kent echter ook roerige tijden: In 1525 kwam de Woerdense priester Jan de Bakker wegens ketterij in Den Haag op de brandstapel terecht en werd hiermee een van de bekendste martelaren van de reformatie in de Nederlanden. Voorts kreeg de stad mede door de ligging aan de grens met nogal wat oorlogsgeweld te kampen. Zo werd Woerden in 1575 en 1576 belegerd door de Spanjaarden. In 1672 en 1673 werd de stad bezet door Franse troepen en kreeg Woerden te maken met een brand en plundering. In 1813 waren het de troepen van Napoleon die moord en verderf zaaiden, waarbij 28 Woerdenaren het leven lieten.

In de tweede helft van de 19e eeuw maakte Woerden een gunstige economische ontwikkeling door. Er kwam een spoorwegstation (1855), een militaire herstelwerkplaats (1873) en een kaasmarkt (1885). Hierdoor werd de groei van het aantal inwoners versneld. Om de stad beter te ontsluiten en in verband met de uitbreidingsplannen werd begonnen met het afgraven van wallen en het dempen van sommige grachten.
Het grondgebied van de gemeente Woerden werd door de gemeentelijke herindelingen van 1964, 1989 en 2001 uitgebreid met repectievelijk Barwoutswaarder en Rietveld, vervolgens Kamerik en Zegveld en als laatste Harmelen.
naar de top van deze pagina