Pronkjewailpad: Bedum - Rottum

We konden deze dag meteen vanuit ons overnachtingadres hotel 't Gemeentehuis te Bedum vertrekken en ons pad vervolgen. Langs de Walfriduskerk werd Bedum verlaten. Nadat we de spoorlijn Groningen-Delfzijl waren overgestoken, werd het heel rustig. Het werd ook snel warm vanwege de zon. In Westerwijtwerd was deze dag de eerste stempelpost bij het Huiskamercafé. Als pronkje, de derde, kregen we een zakje met bloemzaadjes. Er stond op de zakjes dat we het onderweg leeg moesten schudden op plekken waar geen gras groeide. Wij besloten echter het mee naar huis te nemen. Westerwijtwerd werd verlaten over een hoogholtje, een hoog bruggetje, nabij de plaatselijke kerk.

In Middelstum was een weg ook voor wandelaars afgesloten. Met een kleine omweg kwamen we weer op de route. Bij het Concordiaplein was een kermis. Er was daar op dat moment niemand. Daarop liepen we naar de nabij gelegen Sint Hippolytuskerk. We zagen hier nog een "vreemdelingenboek" liggen waarmee in 1930 was begonnen. In een ander boek/schrift konden we onze naam schrijven. Bij Herberg In de Valk hadden we een grote rust en dronken hier Latte Macchiato. Als pronkje, het vierde, kregen we iets voor een wijnfles waardoor er niet gedruppeld gaat worden bij het inschenken van wijn in een wijnglas. Buiten Middelstum kwamen we bij Borg Ewsum, ook een stempelpost. Hier kregen we ook iets, pronkje 5, maar het wil me niet meer te binnen schieten wat dat was. Daarna werd Toornwerd bereikt.

Er zijn van die plekjes waarover je niet (te) euforisch moet schrijven. Je wilt het immers niet op je geweten hebben dat ze meegaan in de vaart der volkeren en zo hun charmes verliezen.
Zo’n plekje is Toornwerd.
Toren wat?
Toornwerd. Ligt in Groningen op het Hogeland, gemeente Loppersum, en heeft niets te maken met een toren. Er staat er wel een, gebouwd in 1894 om bij begrafenissen de klok te kunnen luiden want de oude kerk is in 1756 door brand verwoest, maar dat is ook ongeveer alles waarover de boekjes reppen. Toornwerd ligt op een wierde, een met grond opgeworpen vluchtheuvel tegen het water, die vroeger met doornstruiken begroeid was – vandaar de naam. Volgens een vrij recente telling wonen er 136 mensen.

Er zijn maar drie of vier straatjes in Toornwerd. Het dorp zwemt in het groen, de tuinen zijn overdadig. Het kerkhofje, dat een eeuw geleden bij het afgraven van de wierde (de grond verdween als vruchtbare teelaarde naar arme landerijen in Drenthe) wonderwel gespaard bleef, kan er na een opknapbeurt weer eeuwen tegen, net als de trap die onlangs ook is gerestaureerd.

En nog iets: Toornwerd heeft een gedichtenroute. Met bordjes die al weer door mos bedekt raken en met verzen in het Grunnings – over boerengewoontes en ainzoamhaid en zo.

Het geheim van Toornwerd is dat er wel doorgaand verkeer is, maar alléén voor wandelaars. Je komt het dorp binnen over een voetpad en je verlaat het weer via een ander paadje. Het Oude Kerkepad brengt je vanuit Middelstum met een bruggetje over het Boterdiep naar de Ossegang in Toornwerd. En aan de andere kant slingert het landelijke Doorderpad je voorbij het kerkhof verder naar Kantens. In Toornwerd is geluk dus heel gewoon.

Bij de toren te Toornwerd was opnieuw een stempelpost. Op onze stempelkaart moest aan de ene zijde per plaatsnaam een stempel geplaatst worden en aan de andere zijde konden extra stempels van eenzelfde plaats geplaatst worden. Per ongeluk zetten wij de stempel van Toornwerd op de zijde met de extra stempels. Aan de rand van Toornwerd kwam ons een Pronkjewailpadwandelaar tegemoet gelopen. Over een mooi vrij liggend schelpenpad werd Toornwerd verlaten en liepen we naar Kantens.

In Kantens liepen we om de kerk van de Protestantse gemeente Kantens-Stitswerd-Rottum heen en bij Dorpshuis 't Schienvat was weer een stempelpost. De stempel zat hier in een kastje met cijferslot. De ontgrendelingscode staat in de Pronkjewail-app. Wandelaars die zonder de app lopen, kunnen hier dus geen stempel krijgen. Tegenover het dorpshuis stond een groot gebouw. Het bleek het oude gemeentehuis te zijn. Voor het oude gemeentehuis zat een dame op een bankje. Later haalde zij ons in en bleek ook een Pronkjewailpadwandelaar te zijn.

Het voormalige gemeentehuis van Kantens is in 1915 gebouwd naar voorbeeld van of onder architectuur van A.L. van Wissen. Van Wissen heeft een aantal soortgelijke gemeentehuizen ontworpen in de provincie Groningen, met name in Winsum (1907), Uithuizen (1909) en Uithuizermeeden (1908). Dat van Kantens is een vrij laat voorbeeld. Het pand is opgetrokken in een aan het Rationalisme verwante bouwtrant. Rationalisme is een stroming uit de filosofie waarin wordt gesteld dat kennis en de waarheid alleen kunnen worden verkregen door middel van de rede. Volgens rationalisten is de werkelijkheid vanuit een logische structuur opgebouwd, waardoor de waarheid door het verstand kan worden geïnterpreteerd. In de loop van de tijd is de bijbehorende conciërgewoning vervangen door een aanbouw aan de achterzijde waarin de kluis werd ondergebracht. Toen het pand in 1992 omgebouwd werd tot woonhuis is in deze aanbouw een schuifpui aangebracht. Dit gedeelte valt wegens onvoldoende kwaliteiten buiten de rijksbescherming. Het pand is markant gelegen op een hoek aan het Boterdiep, schuin tegenover de brug naar de Oosterweg


Bij molen Grote Geer was ook nog een stempelpost. Het stempel lag in het nabij gelegen stookhok. Nu was het niet meer zover naar buurtschap Rottum. Bij bushalte 't Lage Eind was voor ons het eindpunt voor deze dag.

Terwijl we op de bus stonden te wachten, kwamen twee Pronkjewailpadwandelaars, een echtpaar, aangelopen. Zij liepen het pad door gebruikmaking van auto en fiets. Met de bus reden we via Kantens naar Bedum. In Kantens zagen we vanuit de bus een bekende wandelaar die in Balk woont. Hij stuurde mij nog een Facebookberichtje dat hij mijn naam in het boek/schrift in de kerk van Kantens had zien staan. 's Avonds dineerden we in ons overnachtinghotel.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor