Spleutentrekkers wandeltocht

Op zaterdag 19 maart 2016 organiseerde de FLAL de Spleutentrekkers wandeltocht. De start was vanuit 't Buurthuis te Noordwolde. Wij waren al vroeg, even na half acht, gearriveerd bij de start. Zodoende konden we nog 60 km lopers zien en spreken. Want voor hen was de starttijd om 8 uur. Wijzelf liepen de 40 km route en konden om 8:50 uur startten. Ikzelf vind het altijd wel leuk om te weten wat de naam van een tocht betekent. Op internet heb ik niet gevonden van een spleutentrekker betekent. Wie weet dat wel?

Noordwolde werd spoedig verlaten. We kwamen door buurtschap Oosterstreek. We sloegen af en over een aantal leuke smalle paadjes werd na 3 km de splitsing met de 25 km route bereikt. Wij zouden hier later nogmaals komen, maar dan kruisten we dit kruispunt op een andere manier. Nu volgden we de lange Oosterveldseweg. Bij voornoemde kruising stond een groot wiel met spaken waarop de tekst "'t Veld" stond. We kwamen langs camping ´t Trekkersveld en Bed&Breakfast Upstairs. Bij melkveebedrijf Schelhaas stond een standbeeldje van een boer met twee melkbussen.

Na een manage sloeg we aan het eind van de Oosterveldseweg af over de Grensweg. Nu liepen we, haast ouderwets, over een zandweg met naastliggende schelpenfietspad. Aan het einde van de Meuleveldweg stond boven een brievenbus de afbeelding van een ruiter op een paard, uiteraard in het klein afgebeeld. Nu werd Zandhuizen bereikt. Ik zeg vaak, dat als ik een tocht bij de FLAL loop, dat ik dan vrijwel elke keer door een plaats kom waar ik nog nooit van gehoord heb. En dat is met Zandhuizen ook het geval. Net voor het centrum van Zandhuizen sloegen we af over het Schoelepad en dwaalden door het Zandhuizerveld.

Tussen Zandhuizen en Oosterstreek in de gemeente Weststellingwerf is een nieuw wandelpad aangelegd. Vroeger was hier de route waarlangs kinderen naar de school in Oosterstreek liepen, het zogenaamde ‘schoelepad’ (Stellingwerfs voor schoolpad). Het oorspronkelijke pad verdween tijdens de ruilverkaveling Linde Zuid in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Het nieuwe ‘schoelepad’ is onlangs aangelegd door de landinrichtingscommissie Beekdal Linde, in opdracht van de provincie Fryslân. In nauwe samenwerking met de Plaatselijke Belangen van Zandhuizen en Oosterstreek, Staatsbosbeheer en de gemeente Weststellingwerf. Donderdag 12 juli 2012 is het pad ‘officieel’ in gebruik genomen. Ook werd een informatiepaneel over de historie van het pad en de omgeving onthuld.

Om naar school te gaan waren de kinderen van de schaars bevolkte heidevelden rond Zandhuizen en Oosterstreek ooit aangewezen op de school in Noordwolde. Hier kwam verandering in toen in 1884 aan de Oosterstreek een nieuwe school werd gebouwd. Hierdoor hoefden de kinderen niet meer langs de soms moeilijk begaanbare weg naar Noordwolde. In deze tijd ontstond het ‘schoelepad’ door de velden tussen de buurtschappen Zandhuizen en Oosterstreek. In 1918 kreeg Zandhuizen een eigen lagere school. Hierdoor verloor het pad als ‘schoelepad’ zijn betekenis. Tot in de jaren ’60 van de vorige eeuw is het als voetpad in stand gebleven. Daarna verdween het tijdens een ruilverkaveling in het gebied.

Even voor Oosterstreek liepen we over het Alde skoalbernepaad langs een echte kabouterwoning. De gemaakte foto hiervan is in de fotoreportage te zien, maar is helaas niet goed gelukt. In het centrum van buurtschap Oosterstreek was op 13 km de eerste rustpost in dorpshuis Oosterstreek. Alles hier had zo'n beetje de naam Oosterstreek. Zo was er de straatnaam, dit dorpshuis en ook de plaatselijk voetbalclub, die we verderop zagen spelen, had deze naam. Er wordt zelfs een muziekfestival georganiseerd.

Van 8 tot 10 april 2016 wordt hier in Oosterstreek een muziekfestival georganiseerd. Niemand minder dan The Voice of Holland runner up Dave Vermeulen en zijn band Voltage trappen hun festival seizoen af in het Oosterstreek. Trots laat het bestuur van stichting OverdeHegPoP op www.overdehegpop.nl weten de band uit Brabant te hebben geboekt. Dave Vermeulen is de leadzanger van de band ‘Voltage’. Na het verliezen van een weddenschap heeft Dave zich ingeschreven voor The Voice of Holland. Met zijn stevige rockclassics en powerballads groeit de populariteit van deze sympathieke Brabander wekelijks en eindigde hij in de finale op de 2e plaats. Vrijdags en zaterdags is de toegansprijs € 10 en zondags is de toegang gratis.

Buiten Oosterstreek liepen we opnieuw over een zandweg met naastliggend schelpenfietspad. Langs de kant van de weg stonden meerdere keren wit/zwart gestreepte palen. Dit zijn oude grenspalen die de provinciegrens tussen Friesland en Drenthe aangaven.

De minister van Financiën verleende zijn medewerking aan de grensbepaling die in 1890 plaatsvond. De grenspalen werden in de maanden oktober, november en december 1894 geplaatst onder toezicht van de beide provinciale hoofdingenieurs van de Waterstaat, S.J. Vermaes en J.P. Hofstede. Het ging in totaal om 147 stuks gegoten ijzeren grenspalen die waren voorzien van de wapens van de provincies Friesland en Drenthe en van 1 gegoten ijzeren paal met de wapens van Friesland, Drenthe en Overijssel, die bij Frederiksoord werd geplaatst (uiteindelijk moest één paal extra, dus 149 worden geplaatst). De palen werden voor een bedrag van f 909,45 geleverd door de Maatschappij “IJzergieterij de Prins van Oranje” te ’s-Gravenhage. Daarnaast werden 143 beslagen eikenhouten palen geleverd met een variabele lengte van 1.40 meter tot 4.00 meter. Deze palen plus het lossen, vervoer en het plaatsen van 143 van de 147 ijzeren grenspalen kostte f. 1286,28 te betalen aan de aannemer W.J. Boltje te Oudehaske.

De palen werden beschilderd met afwisselend zwarte en witte ringen en zodanig geplaatst dat in de grenslijn staande steeds minstens twee palen zichtbaar zijn. De palen werden genummerd van I tot CXLIX. De Friese gemeentebesturen kregen volgens resolutie van 1 december 1895 opdracht om vóór 1 mei jaarlijks rapport uit te brengen over de toestand van de palen en bij urgentie zelfs onmiddellijk. Zij moesten tevens bevorderen dat het vrije zichtveld tussen de palen niet door struikgewas, bomen of anderszins zou worden belemmerd. Zij moesten ook toezien op het ‘ontblooten’ van de plint. De palen zouden om de vier jaar opnieuw worden beschilderd, te beginnen in 1899 voor de eerste maal op kosten van de provincie Drenthe. Ook Drenthe droeg de onderhoudstaken op aan de gemeenten.

Opnieuw liepen we over de Grensweg. Nu was dat ook echt op de grens van Friesland met Drenthe. In Vledderveen hadden we nog een korte rust op een bankje voor Dorpscentrum De Heidehoek. Het Vledderveld werd bereikt en doorkruist. Naast bos was hier heide met een langwerpig ven.

Vledderveld is een bos- en natuurgebied bij Vledderveen van 120 ha. Staatsbosbeheer is eigenaar/beheerder. Het bestaat uit een stukje natuurbos waarin het beheer bestaat uit nietsdoen, een stuk voor houtproductie aangelegd bos dat omgevormd wordt naar meer natuurlijk bos en een aantal mooie vennen die belangrijk zijn voor amfibieën en reptielen.

Het voor productie aangelegde bos bestaat vooral uit zomereik, grove den, larix, fijnspar, douglasspar en berk, het natuurbos hoofdzakelijk uit zomereik met een rijke ondergroei van struiken en kruidachtige bosplanten. Het eerste type bos wordt omgevormd, d.w.z. de uitheemse aangeplante soorten maken langzaam plaats voor soorten die hier van nature thuishoren. Dat zijn vooral loofhoutsoorten zoals eik, beuk, berk, esdoorn, en misschien linde. Ook inheems naaldhout zoals grove den kan een deel van het nieuwe bos vormen. Het natuurbos kan zich vrij ontwikkelen, het heeft al een natuurlijke struktuur en samenstelling.

De vennen hebben niet alleen landschappelijk grote waarde. Heikikkers, kamsalamders en adders zijn bijzondere diersoorten die hier nog hun leefgebied hebben. Omdat het bos te veel naar de vennen is opgedrongen zijn een paar jaar geleden de venranden ontdaan van bos en is hier en daar de bovenlaag afgeplagd. Daardoor kan de zon weer zijn invloed doen gelden hetgeen gunstig is voor de reptielen en amfibieën. Om de voorwaarden voor hervestiging en uitbreiding nog gunstiger te maken zijn op voormalige landbouwgronden drie nieuwe vennen gegraven, waar vooral de kamsalamander van profiteert.

Veldderveld valt binnen de door het rijk afgesproken Ekologische Hoofdstruktuur (EHS), zodat door aankoop en inrichting het gebied kan worden verbonden met andere belangrijke natuurgebieden. Hierdoor worden zones gevormd waarlangs planten en dieren kunnen migreren van het ene naar de andere terrein. Zo worden ook op deze manier de kansen om te overleven vergroot.

Haast ongemerkt ging het Vledderveld over in Landgoed Vledderhof. Voor het landhuis graasden talrijke Schotse Hooglanders. Daarna voerde ons pad fraai door een laan omzoomd met rododendrons. Wat moet dat hier over enige weken een prachtig gezicht zijn met bloeiende rododendrons. Nadat de Solweg was overgestoken, volgde opnieuw een fraai natuurgebied, namelijk het Koelingsveld. Een verwijziging naar het urnenveld lieten we links liggen.

Nu werd Vledder bereikt. Na de Brink met twee hele grote keien en het Museums Vledder werd de protestantse Johannes de Doper kerk bereikt. In het naastgelegen restaurant De Tipe was de tweede binnenrust. De afgelegde afstand bedroeg hier 24 km. We wilden hier een lekkere Latte Macchiato drinken. Het stond ook vermeld op hun menukaart. Maar vanwege de drukte en de relatief langere bereidingstijd van een Latte Macchiato konden we dat nu niet krijgen. Daarop besloten we tomatensoep te nemen. Enige 60 km lopers waren hier in gesprek met pijlophalers. We dachten dat dit de 25 km pijlophalers betroffen. Later kwamen we erachter dat het de pijlophalers van de 40 km waren. Want de pijlophalers van de 25 km waren twee dames. Volgens de 60 km lopers waren er pijlen weggehaald door de pijlophalers over een traject waar nog 60 km lopers overheen moesten lopen. Of alle 60 km lopers de finish hebben gehaald is bij het sluiten van dit verslag nog niet bekend.

In de buitenwijk van Vledder was de splitsing met de 60 km route. Over de wegen Kerkhoflaan en Museum liepen we langs bungalowpark Adelhof en werd de Vledderweg bereikt nabij het Miramar Zeemuseum. Lang bleven we de Vledderweg niet volgen. We sloegen af en betraden landgoed Frederiksoord/Wilhelminaoord bij de voormalige schietbaan. We liepen over de hele schietbaan.

Het 11e Pantsergeniebataljon uit Wezep heeft in 2010 op de grens tussen Frederiksoord en Vledder de oude schietbaan weer in ere hersteld. Groot onderhoud is gepleegd aan het pad en de taluds. De kogelvanger en de poort zijn met behulp van nieuw hout weer in oorspronkelijke staat terug gebracht. In 1870 is de Scherpschuttervereniging Frederiksoord en omstreken opgericht en door de Maatschappij is medewerking verleend door een stuk grond ter beschikking te stellen aan de rand van de kolonie. De Scherpschuttervereniging was een vervolg op het Jeugdig Corps. Het Jeugdig Corps was een soort exercitieschool voor jongens van 6 tot 12 jaar. Zij werden geoefend in het exerceren en leren hanteren van het geweer. De bedoeling van deze training was de weerbaarheid van de bevolking te vergroten. De stelling die daarbij gehanteerd werd, luidde als volgt: “Het bevordert het bezit van een kloeken geest in een kloek lichaam”. De baan ligt er weer keurig strak en recht bij, precies zoals Johannes van den Bosch heeft bedoeld. Orde, eenheid en regelmaat bepalen tenslotte nog steeds het beeld van de kolonie.

We hadden niet gemerkt dat de 60 km lopers zich op onze route hadden samengevoegd, want er kwam weer een splitsing met de 60 km route. Opnieuw liepen we over het Vledderveld overgaand in Landgoed -Stoeterij Lyma-Horst. Bij het naderen van Wilhelminaoord kwamen we langs Dierenbegraafplaats Larixhof.

Dierenbegraafplaats De Larixhof bevindt zich in een mooie parkachtige omgeving met veel groene hagen en kleine grasveldjes. Door deze natuurlijke aanleg ademt de Larixhof een sfeer uit, waar men in alle rust kan ronddwalen en alleen zijn met zijn gedachten en herinneringen. De dierenbegraafplaats is gelegen in Wilhelminaoord, een dorp aan de rand van het Drents-Friese woud, en is tussen zonsopkomst en zonsondergang zeven dagen in de week voor iedereen vrij toegankelijk.

We staken de Koningin Wilhelminalaan over bij het protestants Koloniekerkje te Wilhelminaoord. Voor de ingang stond een bord met de tekst "Kerk open". We besloten de kerk van binnen te bekijken. De laatste rust was op ruim 32 km in "Ons Dorpshuis". We hadden trek gekregen. We kochten een paar broodjes met kaas en aten een kommetje rijk gevulde tomatensoep. Toen we deze rust verlieten viel ons een opvallend putdeksel, dat bij de hoofdingang bevond, op. Twee Koninklijke hoofden waren er op afgebeeld.

Wilhelminaoord werd verlaten. Nu betraden we natuurgebied Nijensleekerveld. Bij de Spokeplas werd Noordeveld weer bereikt. Van de plas zagen we niets vanwege een hoge heuvel om de plas heen. Nu was het niet ver meer naar de finish. Het was een hele mooie afwisselende tocht geworden. Wij danken de organisatie hartelijk voor deze tocht en de huidige demissionaire bestuursleden danken we heel hartelijk voor hun jarenlange trouw aan FLAL.

We waren naar deze tocht toegegaan met de gedachte dat dit mogelijk de laatste tocht zou zijn die de FLAL zou organiseren. Op 7 maart was de jaarvergadering geweest en toen was het complete bestuur opgestapt. Daaruit werd geconcludeerd dat er ook geen tochten meer georganiseerd zouden worden. Maar een rondschrijven had echter proberen duidelijk te maken dat zeven nieuwe bestuurskandidaten zich hadden aangemeld. Dat rondschrijven zag ondergetekende hier in Noordwolde. Maar van een aanwezige bij de vergadering van 7 maart hoorde ik dat dit rondschrijven toen ook al bekend was. Om een lang verhaal kort te maken, de FLAL gaat door met het organiseren van wandeltochten, echter wel met een nieuw bestuur. En dat nieuwe bestuur zal op 11 april gestalte krijgen omdat er dan een nieuwe vergadering is uitgeschreven.

Normaliter maak ik na afloop van de tocht geen foto van het aantal deelnemers. Ditmaal heb ik dat wel gedaan. Er stond geschreven: "Aan deze wandeltocht namen 630 wandelaars deel (exlusief voorlopers)". Ik vroeg mij af of deze tekst elke keer hetzelfde is, afgezien van het aantal deelnemers. En dan gaat het mij met name om het woord EXLUSIEF. Want dat moet natuurlijk EXCLUSIEF zijn.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor