Op zaterdag 21 maart 2015 organiseerde de FLAL de Pim Mulier tocht. De start was vanuit café restaurant De Gekroonde Roskam te Witmarsum. Om hieraan te kunnen deelnemen was voor mij een overnachting noodzakelijk. Want met het openbaar vervoer kostte mij de reis ongeveer 4 uur. Op de website van
Groene Wissels
vond ik een stadsrondwandeling van Harlingen. Daarop besloot ik de voorgaande vrijdag tijdig naar Harlingen af te reizen. Want de snelste route naar Witmarsum was, voor de heenreis, via station Harlingen. Een verslag van de rondwandeling door Harlingen treft u hier.
Omdat ik in Witmarsum had overnacht, was ik tijdig bij de start, namelijk om 7:35 uur. Zodoende kon ik nog enige 60 km lopers, die om 8 uur aan hun tocht vertrokken, zien en spreken. Toen het rond 8:40 uur aardig druk in de enigszins kleine startlocatie werd, besloot ik mij gereed voor vertrek te maken. Want we hadden al vaker meegemaakt, dat in vergelijkbare situaties eerder dan 9 uur werd gestart. Ik had inderdaad gelijk, want om 8:50 uur konden we starten.
Bij de start regende het. En het bleef een uur doorregenen. Rond kwart voor tien werd het droger en rond kwart over tien bleef het de rest van de dag vrijwel droog. Het werd zelfs nog een hele mooie zonnige dag. Alleen de harde wind zorgde voor een onaangename temperatuur.
Na de start liepen we over de Molenweg naar molen De Onderneming. Voordat we bosgebied It Flietserbosk betraden, moesten we over een bruggetje. Nu was het bruggetje nog niet echt glad, hoewel wij ons voor de zekerheid tocht goed aan de leuning vasthield. Later toen de 25 km lopers hier overheen kwamen was er een onfortuinlijke wandelaar die uitgleed en voor wie het einde oefening was, helaas.
We kwamen na het bos door een plaats en waren benieuwd hoe dat dorp heette. Bij sportveld It Fliet vroegen we, aan een uit een auto stappende dame, hoe de plaats heette. Witmarsum was het antwoord. Meteen daarna liepen we langs het bord Witmarsum. We kwamen uit op de Arumerweg en volgden deze tot voorbij een mechanisatiebedrijf. Over het omliggende gazon reed een snoerloze grasmachine. Aan het eind van de wandeling kwamen we hier weer langs.
We volgden een betonpad dat overging in een grasdijk en langs de Wytmarsumervaart liep. Op een gegeven moment, even voor Arum werd de dijk wel erg smal. De helling naar beneden, aan beide zijden van de dijk, was behoorlijk steil. Ik moest er niet aan denken dat ik hier uit zou glijden en naar beneden zou vallen. Rechts was een smalle sloot en links was de Wytmarsumervaart. Hier loop ik niet graag nog eens over heen.
Het was inmiddels droog geworden en het fototoestel werd tevoorschijn gehaald. In Arum was op 8½ km in café restaurant De Gekroonde Leeuw de eerste binnenrust. Na deze rust vervolgden we ons pad. Arum werd over de Sytzamaweg en de Greate Pierwei in westelijke richting verlaten.
Nu stond de Pingjumer Gulden Halsband op het programma. Aan het eind van deze dijk sloeg de 25 km van de route af. We vonden de Pingjumer Gulden Halsband maar een vreemde naam. Pingjumer sloeg natuurlijk op de plaats Pingjum. Maar aan "Gulden" denk ik aan het oude betaalmiddel en "Halsband" doet mij denken aan de halsband van een hond.
De Pingjumer Halsband is een bijzonder dijkenstelsel. Het is vermoedelijk één van de oudste dijken van Nederland en meer dan 1000 jaar oud. Het is een een icoon voor de gemeente Súdwest-Fryslân.
Toen in 1825 een groot deel van Fryslân overstroomd raakte, keerde de dijk het water voor de laatste keer. Hierna werden de zeedijken verbeterd en verloor de dijk eind 19de eeuw definitief zijn functie. Hierdoor werd minimaal geïnvesteerd in onderhoud en raakte de dijk in verval. De walbeschoeiing zal verval voorkomen en vormt een eerste stap naar een goed onderhouden Pingjumer Gulden Halsband.
Aan het einde van de Pingjumer Gulden Halsband was de splitsing met de 25 km lopers. Er waren al meerdere lopers die de 25 km route volgden. Wij vervolgden met de 40 km route, die aanvankelijk ook de route van de 60 km was. We kregen zicht op molen de Eendracht te Kimswerd. Langs Dijksterburen werd Kimswerd aan de Waddenzee bereikt. Hier liepen we ruim 2½ km langs de Waddenzee naar strandpaviljoen ´t Zilt te Harlingen. Hier was op 18 km de tweede binnenrust.
Na deze rust liepen we nog een klein eindje verder langs de Waddenzee tot aan het monument van Stenen Man (Caspar di Robles). Hier liepen we over de dijk heen. Nabij station Harlingen ontbraken markeringen. De routebeschrijving hadden we gelukkig paraat. Enige wandelaars voor ons stonden stil omdat ze niet wisten hoe verder te lopen.
Op 1 november 1570 werd Friesland getroffen door de Allerheiligenvloed die bijna het gehele gewest overstroomde, grote schade aanrichtte en de dijken in ontredderde staat achterliet. Dijkherstel was dringend nodig, maar de Friezen konden niet tot overeenstemming komen over de kosten. Dankzij de bemoeienissen van De Robles werd er snel een akkoord bereikt om de dijken (met name rondom Harlingen) te dichten en te versterken. Het dijktraject werd in twee delen gedeeld. Het noordelijk deel moest door de Binnendijkers en het zuidelijk deel door de Buitendijkers worden onderhouden. Toen het werk klaar was, werd er in 1576 door de Binnendijkers op de grens een grensscheiding (Terminus) geplaatst, met een kop naar het zuiden en een kop naar het noorden. Deze grensscheiding werd een gedenkzuil ter ere van De Robles die de Stenen Man (Fries: Stienen Man) kwam te heten.
Het monument werd begin 18de eeuw afgebroken, omdat het beschadigd was door de vorst. De Latijnse gedenkplaat werd in de havenmuur van Harlingen gemetseld. De beide koppen werden opgeslagen in de kelder van het havenmeesterhuis van M. Nauta bij de Zuiderhaven. In 1774 heeft Carel George, graaf van Wassenaar Twickel, dijkgraaf van Vijf Delen, een geheel nieuwe Terminus laten bouwen, op eigen kosten. Er kwamen nieuwe koppen en een kopie van de Latijnse gedenkplaat op (De originele kop uit 1576 is na enige omzwervingen in het Fries Museum terechtgekomen). 1833 is de tweede Terminus, die Wassenaar Twickel gemaakt heeft, opgeknapt. In 1965 is het monument geheel afgebroken in verband met de dijkverhoging. Het is in 1969 weer op de nieuwe dijk geplaatst met een voetstuk van beton bekleed met basaltstenen.
De Stenen Man is niet alleen een merkwaardig, maar ook een beroemd monument. Het is het enige standbeeld in de geschiedenis, dat ooit uit dankbaarheid voor een vijand is opgericht. Caspar de Robles of Gaspard di Robles (Madrid, 1527 - Antwerpen, 1585) ook wel Billy in Artesië genoemd, was stadhouder van Friesland en Groningen aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (regeerperiode: 1568 - 1576)
Langs de Rozengracht werd het Zuidplein bereikt. Hier stond het standbeeld van Hotze Schuil met als ondertitel "kaatser van de eeuw". Door het felle zonlicht was het niet mogelijk om hem duidelijk op de foto te krijgen vanwege tegenlicht. Op het Zuiderplein hadden we mooi uitzicht op de Sint Michaëlkerk. Over de Brouwerstraat, de Spekmarkt en de Simon Stijlstraat kwamen we bij het standbeeld van Anton Wachter. Hier volgden we even de Voorstraat, maar bij de raadhuistoren sloegen we af en volgden de Raadhuissteeg.
Anton Wachter is een romanfiguur van de Nederlandse schrijver Simon Vestdijk. Het leven van Anton is vastgelegd in acht romans die tot de kern van het zeer omvangrijke oeuvre van Vestdijk behoren. De boeken zijn verschenen van 1939 tot 1960 en hebben een sterk autobiografisch karakter. De eerste vier delen, met als hoogtepunt “Terug tot Ina Damman” spelen in Lahringen waarmee Harlingen werd bedoeld, de plaats waar Vestdijk was geboren en opgroeide. De laatste vier delen beschrijven het leven van de medicijnenstudent Vestdijk in Amsterdam.
We kwamen bij de Raadhuisbrug en hadden hier mooi zicht op de Noorderhaven. Na de Grote Sluis liepen we langs de Rommelhaven en Noordijs naar de Hoogstraat. Door de Engelse Tuin, een groenstrook, kwamen we bij de Franekervaart. Langs deze vaart lagen talrijke fraaie boten. Over de Kanaalweg werd Harlingen verlaten. Daarbij liepen we ook nog langs Konigsbuurt.
In het buitengebied van Harlingen liepen we over de Koetille. Deze weg ging later over in een particuliere weg, waarbij FLAL alleen voor deze dag eenmalig toestemming was verleend. Verder liepen we trajecten van de Slachtedijk naar Achlum. De Slachtedijk is een lange oude dijk die af en toe ook een andere straatnaam heeft. Zo zagen we onder andere de namen Herbaijumerweg en Ludingaweg met daarbij hetstraatbord Slachtedijk. Rond drie uur voelden we nog een paar druppels, maar het stelde niet veel voor, gelukkig. Een dame voor ons wees opeens naar links en daar zagen we even nog een regenboog.
In Achlum hadden we de laatste binnenrust in het Dorpshuis. De afgelegde afstand bedroeg hier 30 km. Er waren nu nog 12 km te gaan, want de totale afstand bedroeg deze dag 42 km. Indien deze afstand binnen 2 uur en 20 minuten gelopen kon worden door ons, dan konden we de bus van 17 uur halen en dan zouden we om 9 uur thuis zijn. Anders werd het een uur later.
Tot camping Slachtehiem volgden we nu de Lollumervaart naar de Lollumerweg in Tzum. In Lollum sloegen we bij de kerk af en werd koerst gezet naar buurtschap Grauwe Kat. Hier staken we de Harlingervaart over. En over de Arumerweg werd Witmarsum bij koprompboerderij Bongastate bereikt. De finish werd om 16:40 uur bereikt. We hadden nog 20 minuten over voordat de bus naar Heerenveen zou vertrekken.
Heen waren we met de trein naar Harlingen gereden en vandaar met de bus naar Witmarsum. Maar omdat er in het weekend geen treinverkeer was tussen Akrum en Leeuwarden, was het nu sneller op de bus naar Heerenveen te nemen en verder met trein en bus huiswaarts gereden.
Aan één van de muren in de start/finish-locatie waren papieren opgeplakt waarop de namen van (bijna) alle FLAL-leden stonden met achter hun namen het aantal gelopen FLAL-km's. Ik had al eerder vermeld dat de zaal donker was zonder licht van buiten. Bovendien was de verlichting hier zo slecht dat ik niet kon zien wat op de papieren stond. Ik maakte nog foto's van alle papieren, maar slechts op 1 foto kon ik met moeite zien wat er op stond. De lens van het fototoestel was ook iets beslagen geraakt.
Bij binnenkomst hoorde ik mijn naam een paar keer noemen. Twee bestuurleden stonden met een grote kaart waarop ik mijn naam kon plaatsen. De kaart werd dan aan Janke Braaksma gegeven omdat zij 10 jaar lang FLAL-bestuurslid was geweest. Ikzelf had haar 's-ochtends voor de start al persoonlijk bedankt.
De totale afstand bedroeg 41,75 km, afgerond 42 km. Vandaar ook de titelnaam van dit verslag. We willen de organisatie hartelijk danken voor deze tocht.
Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.