Kadoelermeer wandeltocht

Op za­ter­dag 7 fe­bru­a­ri 2015 or­ga­ni­seer­de FLAL de Kadoelermeer wan­del­tocht. De start was van­uit partycen­trum De Voorst te Krag­gen­burg. Krag­gen­burg is ge­le­gen in de pro­vin­cie Flevoland. De dichtstbijzijnde be­ken­de plaats is Vollenhove dat in O­verijssel ligt.

Bij het aanmelden werd ik me­teen door de webmaster van flal.nl aange­spro­ken. Ik had op de Fa­ce­bookpagina van FLAL wan­de­laars op de voor­gaan­de don­derdag al het wan­del­plaat­je van de­ze tocht ge­plaatst om­dat ik dit op een geheime plek op flal.nl had ge­von­den. Coos was er dit keer ook bij. Maar van­we­ge de kans op gladheid be­sloot Coos toch niet te wan­de­len.

Hoe Krag­gen­burg aan zijn naam kwam: Voor de aan­leg van de leidammen wer­den 'kraggen' ge­bruikt: drijvende stroken vast ineengegroeide zoden van riet en wa­terplan­ten. Die kraggen wa­ren voor een spotprijs te koop in de om­ge­ving van Wanneperveen, Dwarsgracht en Giethoorn.

Ter plaatse wer­den de kraggen losgestoken in lan­ge repen tot een breedte van on­ge­veer twee me­ter. Die stroken wer­den dan aan el­kaar ver­bon­den en vormden dan een lan­ge sleep. Hon­derden me­ters wer­den op die ma­nier ach­ter een schip o­ver de Arembergergracht ver­voerd naar Zwartsluis en van­daar be­reikte men het Zwar­te Wa­ter en het werk­ter­rein in het Zwolse Diep.

O­ver het ont­staan van de naam Krag­gen­burg be­staat een aar­dige anekdote. Het ver­haal wil­de na­me­lijk dat een schipper of schippersknecht, een ze­kere Jacob Bruintjes, op een ge­ge­ven ogenblik op de aangevoer­de kraggen rondsprong en schreeuwde: "De Kraggenburcht." Of dit ver­haal echt waar is, valt ech­ter te betwijfelen, want nergens in de stuk­ken is hiero­ver iets ver­meld. De Jacob Bruintjesstraat in het hui­di­ge Krag­gen­burg he­rin­nert aan de­ze man.

Toen in 1848 het project klaar was, werd er een lichtwach­ter gezocht. Hendrik Win­kel had blijkbaar de bes­te papieren, want hij werd tot de eer­ste lichtwach­ter van Krag­gen­burg benoemd en ging eind de­cem­ber 1848 met vrouw en kin­de­ren in de wo­ning aan het eindpunt van de zui­de­lij­ke leidam wo­nen. De eer­ste burchtheer van Krag­gen­burg zou ze­ven gulden per week verdie­nen en vrij mo­gen wo­nen.

Toen wij ons om tien mi­nu­ten voor ne­gen naar de uitgang be­ga­ven om op tijd (de starttijd is of­fi­ci­eel om 9 uur) te kun­nen startten, bleek dat we al kon­den startten. De eer­ste anderhal­ve km kwam ons be­kend voor. Wij had­den na­me­lijk in een na­bu­rig ho­tel o­ver­nacht en o­ver de­zelf­de rou­te wa­ren we naar de start ge­lo­pen.

Na de Leemvaart volg­den we de Krag­gen­bur­ger­weg. Spoe­dig sloe­gen we af en dwaal­den door het Voorsterbos naar de Urkervaart. De­ze volg­den we een tijd­lang. Op een split­sing waar we of­fi­ci­eel LA had­den moe­ten afslaan stond een bordje met de TEKST par­koers­wij­zi­ging. We kwa­men weer op de Krag­gen­burgerweg uit. We sta­ken de Voorstersluis o­ver. O­ver de Repelweg kwa­men we bij de Stroomgoot. Dit ge­dee­te behoor­de ook tot wat we ver­der­op za­gen in het Wa­ter­loopbos.

Op de split­sing van de Repelweg met de Voorsterstraat was ook de split­sing met de 25 km rou­te en naar la­ter bleek ook de sa­men­komst met de 25 km. Want de 40 en 50 km lo­pers maak­ten hier een lus van on­ge­veer 4 km door het Wa­ter­loopbos.

In het Wa­ter­loopbos vind je de schaalmodellen van zo’n dertig gro­te wa­terwer­ken uit de he­le we­reld. De Deltawer­ken zijn hier bij­voor­beeld ont­wor­pen, maar ook de ha­vens van Rot­ter­dam, Lagos, IJmuiden, Istanbul en Bangkok. Het Wa­ter­loopkundig Laboratorium deed ja­renlang on­derzoek in het Wa­ter­loopbos en bootste met wa­ter, stuwen, dammen en golfslagmachines de wer­ke­lijk­heid na. Ontdek dit bij­zon­dere bos tij­dens een excursie met een wa­terbouwkundige gids of maak zelf een wan­de­ling langs de modellen.

De na­tuur heeft langzaam weer be­zit genomen van de schaalmodellen in het Wa­ter­loopbos. Ou­de wa­tergoten, stuwen en sluizen zijn begroeid met strui­ken en plan­ten. Sterrenmos be­dekt de oe­vers, varens omringen de ou­de ha­vens en in het wa­ter groei­en zilvergrijze wilgen. Die­ren zo­als de ijs­vo­gel en libel voelen zich met al dat stro­mende wa­ter he­le­maal thuis in het Wa­ter­loopbos.

Oud-ingenieur Ton van der Meulen, nu vrij­wil­li­ger bij Na­tuurmo­nu­men­ten: "De­ze wa­ter­loopkundige modellen zijn u­niek! Ze zijn in de o­pen lucht ge­bouwd en om­dat ze niet zijn op­ge­ruimd na het on­derzoek is er nog veel o­ver van de modellen. De veelvormigheid er­van is u­niek”. De modellen vor­men een prach­ti­ge staalkaart van het wa­ter­loopkundig on­derzoek in Ne­der­land na de oor­log.

Veel van de wa­ter­loopkundige modellen zijn ernstig in verval. Het metselwerk is zwaar aangetast en de be­tonnen vloeren vertonen scheu­ren en ga­ten. Die zijn ont­staan door vorstwer­king, maar ook door spontane boomgroei. De­len van modellen zijn zelfs al ver­lo­ren ge­gaan! Daar­om is groot on­der­houd en her­stel no­dig.

Voor dat her­stel is veel geld no­dig. Daar­om zoekt Na­tuurmo­nu­men­ten steun, zo­wel bij o­verheden als ge­meen­te en pro­vin­cie, als bij par­ti­cu­lieren en be­drij­ven. Dit vraagt om bre­de erkenning van het u­nieke ka­rak­ter van de modellen. Ook ziet Na­tuurmo­nu­men­ten hier­in kansen om meer be­zoe­kers naar het Wa­ter­loopbos te trek­ken. Bij het her­stel van de modellen wordt voor­al naar de beleefbaarheid van het ge­bied geke­ken.

Bij de sa­menvoeging van de 25 km rou­te za­gen we de pijl­op­ha­lers van de 25 km rou­te. De twee jonge da­mes had­den stevig de pas er in, want we haalden ze niet in. Daar­na werd koers ge­zet naar Vollenho­ve. Daar­bij sta­ken we eerst de Vollenho­vervaart o­ver. We za­gen fraai de Nicolaas of Gro­te kerk te Vollenhove lig­gen. We had­den er graag een fo­to van ge­maakt maar de mot­re­gen gooide roet in het ma­ken van de fo­to. Aan de rand van Vollenhove was op­nieuw een split­sing met de 25 km. We maak­ten een 2e lus waar­bij we door buurt­schap Moerspot kwa­men. Nu was de mot­re­gen zo he­vig dat het zicht min­der werd. Daar­op be­slo­ten we het reflectievest aan te doen om be­ter zichtbaar voor het ver­keer te zijn.

De eer­ste rust­post was in Vollenhove bij za­len­cen­trum De Burght. De af­ge­leg­de af­stand be­droeg 17 km. Hoe­wel we wis­ten dat op de ver­zor­gings­post erw­ten­soep op het me­nu stond, na­men we nu toch ook erw­ten­soep. Na de­ze rust lie­pen we door het fraaie cen­trum van Vollenhove. Na­bij de Nicolaas of Gro­te kerk en de ha­ven werd Vollenhove ver­la­ten. Na de na­tuurijsbaan, die er erg wa­terig bijlag, volg­den we de Voorst en kwa­men langs een uitkijkplatvorm. Een af­beel­ding hier­van sierde het wan­del­plaat­je.

We kwa­men bij Huize Den Oldenhof. Hier was de derde split­sing met de 25 km rou­te. In de­ze lus de­den we Sint JansklOos­ter aan. In ca­fé Het wa­pen van Utrecht was de twee­de bin­nen­rust. Het was hier e­ven zoeken via welke deur we de rust kon­den be­tre­den. Er stond wel een pijl bij een deur, maar die deur was op slot. Via een an­de­re in­gang kwa­men we in een lan­ge gang met meer­dere deuren. Uitein­delijk werd de juiste deur ge­von­den. Aan de rand van Sint JansklOos­ter stond een fraaie wa­ter­to­ren. Helaas re­gende het op dat mo­ment te hard om een fo­to te ma­ken.

Via buurt­schap Kadoelen kwa­men we weer bij Huize Den Oldenhof uit. We lie­pen weer naar het Kadoelenermeer dat op de kaart ook wel het Volenho­ve ka­naal wordt ge­noemd. Nu volg­de een bij­na 4 km lang be­tonpad. Het was hier wel e­ven afzien. De afleiding op dit be­tonpad be­stond uit een groep mountainbikers die steeds lus­jes van­af het be­tonpad maak­ten.

Door het Vorsterbos werd weer koers ge­zet naar de Leemvaart in Krag­gen­burg. Hier lie­pen we o­ver een voet­gan­gers­brug waar­van elk on­der­deel van de brugleuning versierd was met breiwerk zo­als je dat ook wel om lantaarnpalen ziet. Na nog 1˝ km werd de fi­nish be­reikt. Het was een he­le aar­dige tocht ge­wor­den. On­danks spie­gelglad­de we­gen in de vroege ochtend had­den 344 wan­de­laars aan de­ze tocht mee­ge­daan.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor