Grenslandpad: Stationsbuurt - Zuidgeest

zondag 7 sep­tem­ber 2014

We had­den voor de 2e nacht in Ho­tel De Blau­we Vo­gel te Ber­gen op Zoom o­ver­nacht. Na het ont­bijt lie­pen we naar het sta­tion en na­men de eer­ste trein (8:34 uur) naar sta­tion Rilland-Bath. Dit sta­tion is ge­le­gen in buurt­schap Sta­ti­ons­buurt. Na een aan­loop­rou­te van 1½ km vervolg­den we de wandelrou­te.

Eerst lie­pen we langs de binnenzij­de langs de Zeedijk van de Oos­ter­schel­de. Later lie­pen we langs de bui­tenzij­de. Bij de voor­ma­li­ge ha­ven Rattekaai had­den we bij een picknickbank een rust. Daar­na lie­pen we om een kassenge­bied dat in de Eer­ste Bathpolder ligt. De kassen zagen we pas aan het einde om­dat daarvoor de Zeedijk er tus­sen zat.

Haven Rattekaai is ontstaan na het bedijken van de naburige Eerste Bathpolder in 1856 als handelshaventje voor Rilland. Vooral in de periode tussen 1850 en 1950 werden land­bouw­pro­duc­ten over water vervoerd. Vanuit het getijdenhaventje werden suikerbieten naar de fabriek gebracht.

Tegenwoordig voert de natuur de regie, en vormen de slikken en schorren een belangrijk gebied voor tientallen vo­gel­soor­ten. In het voorjaar is het na­tuur­ge­bied een belangrijke broedlocatie, terwijl er tijdens de vogeltrek nog eens honderden kust­vo­gels neerstrijken om uit te rusten en op te vetten.

Bijzonder aan Haven Rattekaai is de betonnen bekleding van het havenhoofd volgens het 'systeem de Muralt'. R.R.L. Muralt ontwierp deze betonglooiingen en de muraltmuren op de dijk rond de haven. Muraltmuren zijn kleine betonmuurtjes op de kruin van de dijk, bedoeld als dijkverhoging. Op het rijksmonument van Haven Rattekaai ligt een plaquette die herinnert aan het aanbrengen van betonwerk volgens het ‘systeem de Muralt’ (1912).

Slikken, schorren en zandplaten kenmerken de bijzondere natuur van de Oos­ter­schel­de. Door de aanleg van de stormvloedkering eind jaren '80 is het getij met 30% afgenomen, waardoor het getij niet sterk genoeg meer is om de afbrokkelende platen op te hogen. Dit noemen we zandhonger. Dankzij de gunstige ligging worden de schorren van Rattekaai gelukkig nog redelijk intact gelaten.

Om het oude getijdenhaventje en het schorrengebied zoveel mogelijk te sparen, is gekozen voor de aanleg van een strekdam voor het schorrengebied in de Oos­ter­schel­de. Een strekdam is een dam in zee langs de kust, bedoeld om golfslag te breken en daarmee afkalving tegen te gaan. Door die aanpak hoefde er minder ingegrepen te worden in de zeedijk. Daardoor werd beschadiging van het nabijgelegen schor voorkomen. In de strekdam zijn op verschillende plekken openingen gemaakt om het water in het gebied te laten.


We kwa­men uit op de Ou­de Rijksweg/N289. We volg­den de­ze o­ver het Bathse Spui ka­naal me­teen ge­volgd door het Rijn-Schelde ka­naal. Me­teen na het ka­naal ging de officiële rou­te steil het talud af. Als al­ter­na­tief kon­den we ook het fietspad blij­ven vol­gen en dat deden we. Het was bij­na windstil want de mo­lens die stroom moes­ten opwekken draaiden niet.

We sloe­gen af en in een vol­gende bocht in de weg stond een picknickbank waar we een rust had­den. We had­den hier uitzicht op een actieve boer. Eerst laadde hij een soort aanhanger aan een trekker vol met mest dat op een hoop op zijn land lag. Nadat de aanhanger vol was reed hij de trekker o­ver het land en de mest sproeide hij o­ver zijn land uit. De af­stand t.o.v. on­ze picknickplaats was zo groot dat we de mest niet roken.

We volg­den nu een ruim 2 km lan­ge weg na­bij ver­keersknooppunt Markizaat. De asfaltweg ging o­ver in een kasseienweg. Dat liep niet lekker en daarom lie­pen we o­ver de met gras begroeide berm. We kwa­men bij de spoor­lijn en volg­den de­ze een tijdlang wis­selend aan bei­de zij­den. We kre­gen uitzicht op het Markizaatmeer.

Het Markiezaatsmeer is een deel van de Oos­ter­schel­de dat in 1984 in het kader van de Deltawerken van de zee is afgesloten door een nieuwe dam, de Markiezaatskade. Achter de kade ontstond het Markiezaatsmeer. Het meer maakt deel uit van wat vroeger werd omschreven als het Verdronken land van het Markiezaat van Bergen op Zoom. Sinds de afsluiting door de Markiezaatskade heeft het zich ontwikkeld tot een zoetwater-moerasgebied. Samen met de voormalige kust­ge­bie­den het landgoed Mattemburgh aan de oostzijde, de Molenplaat aan de noordzijde en de Hogerwaardpolder aan de zuidzijde vormt het een aaneengesloten na­tuur­ge­bied van 1955 ha. Daarvan is ongeveer 1000 ha. open water. Het ontstane natuurreservaat aan de zuidoever wordt thans het Markiezaat genoemd.

Na boerderij Hildernisse kwa­men we bij be­zoe­kerscen­trum Kraaijenberg. Dit werd nu gerund door een vrijwilliger, die in het verleden bij hetzelfde bedrijf als ik­zelf had gewerkt. Om­dat het een groot bedrijf was, waar ik bij gewerkt heb, heb ik de­ze man nooit eerder ontmoet.

Nu was het niet ver meer dan de Antwerpense straatweg. Hier na­men we de bus naar Ber­gen op Zoom. We moes­ten wel 40 minuten wachten totdat de uurbus kwam. Met de trein reden we ver­der huiswaarts. Het was weer een mooie droge dag ge­wor­den. We heb­ben de­ze 7 da­gen heel mooi wandelweer gehad. Het was al­le da­gen droog geble­ven tij­dens het wande­len met temperaturen tus­sen de 18 en 25 graden.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor