Op zondag 14 augustus 2011 was de laatste dag van de Heuvelland4-daagse Vilt-Valkenburg.
Het was in de nacht gaan regenen en bij de start regende het nog. Daarop deden wij meteen, toen wij ons overnachtingadres verlieten, de regenkleding aan.
We verlieten Berg via de straten Valkenburgerstraat, Doctor Goossensstraat en Maria Munster. In het bos zorgde de eerste helling al voor problemen. Door de regenval waren de paden omgetoverd in modderpaden met bijbehorende gladheid en daar moesten we eerst even aan wennen.
We kwamen uit op de Vogelzangweg nabij de Barakkengroeve. Hier daalden we de weg verder af naar de Geul. We volgden nu de Wolfdriesweg, dat in een zandpad overging. Daarbij kwamen we achtereenvolgens langs de Groeve Heide, Groeve Het Paradijsbergske 3, Groeve Het Paradijsbergske 2, Groeve Het Paradijsbergske 1, Kloostergroeve en Wolfdriesgroeve. Inmiddels liepen we nu vlak langs de snelst stromende rivier van Nederland, namelijk de Geul.
Bij café Tivoli werd ons pad weer verhard. We liepen Valkenburg in via de Plenkertstraat. Aan onze rechterhand hadden we de Romeinse catacomben en aan onze linkerhand de voormalige bierbrouwerij Leeuw. Voorbij een oude protestantse kerk, waarin nu een Turks restaurant in zit, liepen we weer naar de Geul.
Deze van oorsprong Hervormde Irene-Emma-Elisabethkerk werd gebouwd in 'Waterstaatstijl’ voor de protestantse minderheid. De protestanten hadden sinds de 80-jarige oorlog een bevoorrechte positie in Staats Valkenburg. De katholieken werden 'gedoogd' en moesten hun kerk delen met de protestanten. Nadat de katholieke bisschoppen in Nederland weer in hun functie werden toegelaten (1853) werden ook langzaam maar zeker de betrekkingen tussen katholieken en protestanten genormaliseerd. Het duurde echter nog ruim een eeuw voordat de katholieken ook sociaal gelijkwaardig werden geacht. Architecten: W.J. Blijenberg en P. Cuypers. Tegenwoordig Turks restaurant.
De wanden van de Geul, zoals deze door Valkenburg stroomt, werden gerenoveerd. We verlieten het centrum van Valkenburg nabij het geel gekleurde kasteel Oost.
Over een redelijk steile trap liepen we naar de spoorlijn en staken deze over. Nu volgden we de Molenweg naar de top van De Kluis.
De Kluis met z’n kruiswegstaties, trekt vele bezoekers en wandelaars. De voormalige kluis, op de plek van een houten schuilhut boven op een heuvel ten noorden van het Geuldal, werd in 1688 gesticht door Gerard Ernest Hoen van Cartiels, heer van Schaloen. De franciscaner pater Laurentius Ploumen was de eerste kluizenaar; een vrome kloosterling die verdreven en ontheemd was. De vierde kluizenaar, Arnoldus Haesen, had een bijzonder heremietenleven op deze plek. Vanuit zijn jeugd te Wijlre, waar hij opgroeide op een hoeve, had hij kruidenkennis en diergeneeskunde opgedaan. De kruiden uit het bos rond de kluis verwerkte hij in de ‘Anthoniusbroodjes’, die veeboeren aan hun dieren voerden. De gezondheidsresultaten in de stal waren verbluffend, de kapel werd al snel te klein voor de dankbare veetelers. De kluis werd vergroot, ‘De Gank’ (bedevaart) was geboren; het aantal pelgrims nam toe.
De kruisweg, die ten oosten van de voormalige kluis ligt, werd in 1843 gesticht door pastoor Loomans. De kruisweg bestaat uit 13 staties van het model 'ovenkapel' met nissen voorzien van schilderingen. In 1999 door leden van de Kunstkring Henri Jonas gerestaureerd.
De Molenweg ging over in de Kleineweg. De Hubertus Hoeve in Walem werd bereikt. Hier was de eerste rustpost. We dronken een bekertje melk en liepen snel weer verder. Door de regen, die nog niet was opgehouden, waren we nat geworden en we vonden het te koud om hier te rusten omdat deze verzorgingspost in grote partytenten was ingericht.
We daalden af over de straten Walem, Molenweg en Molenvoetpad. We kregen uitzicht op de Groeve Dolkesberg. Het laatste stuk naar de spoorlijn voerde over een steil pad, dat bedekt was met vloeibare modder. Een ideale gelegenheid om uit te glijden. Zelfs met mijn twee wandelstokken had ik hier problemen. Gelukkig was langs dit pad een hekwerk van gaas, waarbij je je handen in het gaas kon steken. We deden hier eerst een stap naar beneden en plaatsten daarop onze handen omlaag. Dit deden we tot aan het eind van dit steile en gladde traject. Hierbij passeerden we een man van in de 70 die niet begreep waarom de organisatie dit traject niet uit de wandelroute had gehaald.
We kwamen ruim voor de Drie Beeldjes langs de Geul uit. Over de Graafstraat werd Schin op Geul betreden. Het was inmiddels (even) droog geworden en we hadden ons fototoestel tevoorschijn gehaald. We maakten in Schin op Geul 1 foto, maar toen begon het weer te regenen. Het fototoestel werd daarop weer opgeborgen. Over de straten Kerkplein, Hoogbeek, Schoonbronstraat, Valkenburgerweg, Panhuis en Engwegen werd Schin op Geul weer verlaten.
Na camping Vinkenhof sloegen we voor de steile weg, de Keuterberg op, af en volgden de Geul opnieuw. Verderop volgden we een mooi pad door weilanden. Via de rand van Stokhem werd de watermolen van Wijlre bereikt. In Wijlre was een rustpost.
Na een rust van drie kwartier keken we onze ogen uit. Het was droog geworden. De straten waren zelfs gedeeltelijk opgedroogd en talrijke wandelaars zaten buiten. De regenbroek werd uitgetrokken en de regenpet (zuidwester) werd vervangen door een zonnehoed. Ook het fototoestel kwam weer tevoorschijn.
We verlieten Wijlre over de Elkenraderweg. Nu kregen we fraaie panorama’s. Zo vreemd was dat ook weer niet, want we liepen deze dag de panoramaroute. We kwamen uit in buurtschap Fromberg. We liepen hier twee maal onder een spoorlijn door. Via de buurtschappen Opscheumer en Koulen werd Walem weer bereikt. We waren inmiddels opgedroogd en daarom rustten we hier nu wel.
Via Euverem werd Valkenburg weer bereikt. We kwamen langs het oude stationsgebouw.
Het stationsgebouw van Valkenburg uit 1853 is geïnspireerd door het in Tilburg gebouwde paleis van koning Willem II. Het werd in die periode beschouwd als een nieuwerwetste poort tot de stad. Het is het oudst, nog bestaande station van Nederland
Voor hotel Tummers sloegen we af. In hotel Tummers was de start van de eerste heuvelland4daagse. Later werd de start verplaatst naar het casino. Voor het stadhuis stonden enige hoge mammoetbomen. Bij pretpark De Valkenier hadden we veel aandacht voor de opgezette dinosaurussen.
We kwamen uit in natuurgebied Ingendael. Voor chateau St. Gerlach sloeg de route af maar bij besloten een bezoek aan het park voor het chateau te brengen en meerdere beelden te fotograferen waaronder het standbeeld van Andre Rieu.
Château Sint Gerlach was oorspronkelijk een stift (klooster) voor adellijke dames. Gesticht in 1200 en genoemd naar een lokale heilige uit de twaalfde eeuw: Sint Gerlach. In de 19 eeuw werd het klooster verkocht aan en bewoond door land-adel. De erbij behorende kerk werd aan de gemeente Houthem geschonken die haar aan de parochie ter beschikking stelde. In de jaren negentig van de vorige eeuw is het in verval geraakte complex van de ondergang gered door een kostbare restauratie. Bij het betreden van het heiligdom via het kerkhof vanuit de Onderstestraat (ingang rechts van de kerk) komt men eerst in een atrium. Deze ruimte met glazen dak vormt een visuele afscheiding tussen de monumentale kerk van St. Gerlach en de nieuw gebouwde St. Gerlachuskapel, 1997.
Toen we het natuurgebied Ingendael verlieten werden we even opgehouden door de passage van wielrenners en volgwagens van de Eneco-tour. Voordat we de wielrenners hadden gezien, hadden we al de helikopter gehoord, die filmopname maakte. Maar omdat wij niet van de Eneco-tour wisten, dachten we aanvankelijk dat het om een trauma helikopter ging.
Langs de Studentengroeve, de Koepelgroeve en de Amorgroeve werd Geulhem bereikt. Via de Musschenputgroeve werd de finish bereikt. Na het in ontvangst nemen van een roos en het afmelden bij de finish en het in ontvangst nemen van de wandelstikkers en medaille liepen we naar ons overnachtingadres.
Het was weer een mooie route geworden. Tot 12 uur had het flink geregenend. Daarna waren er meerdere lichte buitjes.
Hiermee werd ook deze vierdaagse afgesloten. Wij danken de organisatie, samen met de ongeveer 200 vrijwilligers hartelijk voor het mogelijk maken van deze vierdaagse.
Het IVV-nummer was 10908
Henri Floor
