Kennedymars vanuit Ridderkerk

Van vrijdag 23 op zaterdag 24 april werd voor de 11e keer een Kennedymars georganiseerd door de RWV in samenwerking met WIK Dordrecht. De start was vanuit Ridderkerk. Met een van de eerste treinen na 19:00 uur reden we vanuit Utrecht CS naar Rotterdam Lombardije. Want het weekendretour is geldig vanaf vrijdagavond 19:00 uur. Bij station Rotterdam Lombardije namen we de bus naar de Kastanjelaan in Ridderkerk. Rond half negen arriveerden we bij de start. Er waren al een paar wandelaars aanwezig. Wij vonden het fijn om bij daglicht naar de start te reizen, vandaar dat we zo vroeg arriveerden. Even na tien uur besloten we naar buiten te gaan, nadat we ons eerst warmer hadden aangekleed, want de temperatuur kon in de nacht naar het vriespunt dalen. In de hal troffen we Jaap de Jong nog. Hij deelde zijn nieuwe visitekaartje aan ons uit. Op zijn visitekaartje staat het internetadres waar informatie van en over hem staat. Als u naar het internetadres kijkt, www.henrifloor.nl/jaapdejong.htm, dan zult u begrijpen waarom ik dit even extra onder uw aandacht breng. Vijf minuten voor elf uur kregen enige deelnemers oorkondes uitgereikt voor Long Distance Walker en Kennedywalker door de voorzitter van de RWV. Dat deed mij bedenken dat ik 8 keer een Long-Distance Walk heb gelopen. Zes van deze tochten heb ik gelopen in de jaren 1984-1988 en komen niet in aanmerking voor de huidige Long-Distance Walker. De route is uitstekend gepijld. Meestal aan beide zijde van de weg staan markerings pijlen. Onderweg konden we op de grote rusten over onze tassen beschikken. De organisatie had iets nieuws uitgevonden. Elke tas was van een label met een bepaalde kleur voorzien. Per kleur werden maximaal 50 tassen in een vak gezet, zodat je je tas sneller kon vinden. Om 23.00 uur was dan op vrijdagavond 23 april 2010 de start met 160 deelnemers. Een van de meest opvallende plaatsen, waar we door kwamen, was Kinderdijk met zijn talrijke molens en de Carnisse grienden. Na de start liepen we langs de zuidkant van Ridderkerk en op korte afstand langs de A15. We verlieten Ridderkerk aan de zuidoostkant. Nadat we onder de A15 waren doorgelopen werd de eerste verzorgingspost op 7 kilometer bereikt. Toen de redacteur van de RWV arriveerde, vernamen wij dat zij, op dat moment, de laatste was. Later zou ook blijken dat zij als laatste aankwam, 10 minuten voor tijd. Via de noordkant van Hendrik-Ido Ambacht werd de rivier Noord overgestoken. In Alblasserdam kwamen we daarop langs hotel "Het Wapen van Alblasserdam". Een éénpersoons kamer kostte hier € 80. Dat vonden we toch wel te duur en we besloten verder te lopen. Het Wapen van Alblasserdam ligt aan de rand van het centrum van Alblasserdam, op het punt waar de Alblas in de Noord stroomt. We staken de rivier Nauwe Alblas over. Achtereenvolgens passeerden we nu de plassen Lammetjeswaal en Rijzenwaal. De walen of gaten in de lage landen achter de dijk, waarvan de Rijzenwaal en de Lammetjeswaal de grootste zijn, wijzen op de vroegere doorbraken van de dijk, waarbij het binnenstroomende water door zijn draaikolken diepe kommen in het land ploegde. Aan de westkant van Alblasserdam sloegen we af over de Molenkade en kwamen langs talrijke molens. Ons pad voerde hier meer dan 2 kilometer tussen de vaarten Nieuwe Waterschap en de Groote of Achterwaterschap. We hadden eigenlijk verwacht dat de molens verlicht waren, maar geen enkele molen was verlicht. Vanaf een bruggetje maakte ik een foto van één van de hier aanwezige molens. De originele foto was voor 99,9% zwart. Maar met behulp van een fotobewerkingsprogramma werd nog een molen herkenbaar. Daarop werd op 17 kilometer de 2e verzorgingspost bereikt. Verder liepen we langs de rivier Nauwe Alblas. Bij het plaatsje Oud Alblas staken we de Nieuwe Alblas over en vervolgden ons pad nu verder langs de zuidzijde van de Nieuwe Alblas. Oud-Alblas is een van de oudste dorpen in de Alblasserwaard. Alblasserdam was van oorsprong een buurtschap van Oud-Alblas. Oud-Alblas behoort samen met Bleskensgraaf, Brandwijk, Molenaarsgraaf, Goudriaan, Ottoland en Wijngaarden tot de gemeente Graafstroom. Vlak voor de eerste grote rust liepen we door bosgebied westelijk van de Sliedrechtse Binnenvliet. Op 24,6 km werd de eerste grote rust bereikt. Deze was gelegen in Streek-Natuurcentrum te Papendrecht. Hoewel deze post officieel tot half vier open was, was op dat moment nog niet iedereen uitgerust. Toen daarop de redacteur van de RWV arriveerde, kon men het natuurlijk niet maken om de rustpost op te heffen. De vertraging naar deze rustpost werd mede veroorzaakt door trajecten met onverharde wegen en paden, waarop het heel goed oppassen geblazen was en waardoor de wandelsnelheid drastisch afnam. Na deze rust staken we de A15 over. Na Papendrecht werd Sliedrecht betreden. Hier was de derde verzorgingspost op 30,5 km. Over een voet/fietspad langs een zeer lange spoorbrug staken we de Beneden Merwede over. Nu bevonden we ons op het grondgebied van Dordrecht. Na de derde Merwedehaven liepen we om een elektriciteitscentrale heen. Motoren maakten hier een hoop lawaai en we moesten er niet aan denken dat hier nu een ongeluk zou gebeuren. Want dan zouden we het vermoedelijk niet kunnen na vertellen. Daarna liepen we nog een heel eind met aan onze rechterhand een golfterrein van Golfclub De Merwelanden en aan onze linkerhand De Biesbosch. We staken de rivier Wantij over. Nu werd de vierde verzorgingspost bereikt. De afgelegde afstand bedroeg hier 36,5 km. De doorkomsttijd was hier ongeveer 10 minuten voor zes. Het was dus al wat licht, want het was rond half zes licht gaan worden. We hoorden van de EHBO-er, die steeds op zijn fiets langs reed, dat er nog zeker 17 wandelaars achter ons liepen. Dat waren er veel meer dan we verwacht hadden. Langs de oostzijde van Dordrecht kwamen we langs een hoge watertoren. Historie van de Watertoren Buitenlust In 1916 is door Visser en Smit de betonnen watertoren gebouwd voor de drinkwater-voorziening van de gemeente Dubbeldam. Het was de tweede toren in Nederland die een holbodemwaterreservoir kreeg. Bijzonder daarbij was dat het water direct onder de toren te ijzerhoudend was waardoor er bij de Kop van ’t Land een aparte drinkwatervoorziening aangelegd werd. Dat water werd naar de watertoren gepompt zodat de inwoners van Dubbeldam stromend water kregen. In de tweede wereldoorlog gebruikten de Duitsers de watertoren als uitkijkpost. Het verhaal gaat dat een Duitse soldaat niet voldoende oplette en in het reservoir viel en verdronk … Begin jaren zeventig vervingen pompstations de functie van watertorens. De watertoren werd vervolgens gebruikt als antennemast voor het centrale antennesysteem. Jaren stond hij een beetje te verkommeren. Tot de gemeente de toren te koop aanbood voor een gulden. Aan de verkoop was een prijsvraag gekoppeld. Uit zeven inzendingen werd het voorstel van Stichting Watertoren Buitenlust gekozen. Het voorstel behelsde een watertoren ingericht als “ecologische bijenkorf”, waar ecologische producten uit de nabije omgeving worden verwerkt en verkocht. Een plaats waar voorlichting wordt gegeven aan consumenten en jeugd over het hand in hand gaan van ecologische landbouw, natuur en recreatie, zodat de kloof tussen stad en platteland wordt verkleind. De watertoren gonst en bruist en draagt zijn steentje bij aan onze ecologische toekomst. Op 39,6 km werd de tweede grote rust bereikt. Deze was gelegen in kantine Sporting Delta te Dordrecht. We vervolgden ons pad in Dordrecht en bewonderden Huize Dordwijk en maakten er foto's van. Verderop liepen we door het Weizigtpark dat vrij dicht bij treinstation Dordrecht ligt. Aan de westrand van Dordrecht, langs de Oude Maas werd de vijfde verzorgingspost bereikt. De afgelegde afstand bedroeg hier 45,7 kilometer. Dit was een van de weinige verzorgingsposten, waar stoelen stonden. We kregen hier soep aangeboden en dat is ook wat moeilijk staand naar binnen te werken. Bij deze verzorgingspost kwam nog een vrouw met haar fiets informeren om wat voor wandeltocht het ging. Zij zelf wandelde ook en had zich dit jaar voor de eerste keer ingeschreven voor de 20 km bij de Apeldoornse vierdaagse. Toen zij van onze 80 km hoorde,was zij vol bewondering. We staken de Oude Maas via een brug over en bevonden ons nu in Zwijndrecht. We kwamen op korte afstand langs de Develhaven. Na de Groote Lindt liepen we over de Develweg naar de Hoge Devel. Daarna liepen we verder langs het riviertje De Devel. Langs de kant zagen we nog een zwaan broeden. Het Develgebied heeft al een hele geschiedenis achter de rug. Uit bodemonderzoek is gebleken dat de oeverwallen van de Devel al rond het jaar 1000 bewoond werden door vissers, landbouwers en veehouders. In 1331 werd de Zwijndrechtse waard door de graaf van Holland, Willem III, bedijkt. Daarbij werd de Devel bij Groote Lindt en bij Kleine Lindt afgedamd. Sindsdien speelt de afgedamde rivier een belangrijke rol bij de afvoer van het polderwater. In de vorige eeuw viel door daling van het waterpeil in de polder de Devel voor een groot deel droog. In de bedding ging men o.m. groente telen, zoals in de nog niet ontgraven delen nog wordt gedaan. Toen in de jaren 60 en 70, de behoefte aan natuur en recreatie steeg, werden delen van de Devel ontgraven. Hierdoor is een belangrijk deel van het landelijk gebied weer in de oorspronkelijke staat terug gebracht. Aan de westkant van Zwijndrecht was nabij rivier De Devel de zesde verzorgingspost. De afgelegde afstand bedroeg hier 51,1 km. De route voerde vervolgens naar het plaatsje Kijfhoek. Op weg naar Kijfhoek kwamen we op een driesprong, waar met een WS78 tocht vanuit Zwijndrecht op 19 januari 2009, een pijl verkeerd stond, waardoor toen de meeste wandelaars verkeerd liepen. In Kijfhoek kwamen we langs een fraai kerkje. Het monumentale kerkje van Kijfhoek dateert al uit 1388 en staat nog steeds op zijn terp aan de rand van de Devel. Kroniek. 1388: oudste vermelding in de rekening van het bisdom Utrecht. 1395: vermelding van de kerk als Ecclesia Danielis, de kerk van Daniël, de ambachtsheer. 1500: (vermoedelijke) uitbreiding van het koor met het westtravee. 1572: kerk in gebruik genomen voor de protestantse eredienst. 1612: fabricage van de luidklok door Evert Vos te Geertruidenberg. 1624: plaatsing van de grafsteen van Adryaen Cornelis Ieiskoot, schout van Kijfhoek. 1650: de kerk ondergaat een grote opknapbeurt; bouw en aanschaf van de preekstoel. 1663: aanschaf van de kanselbijbel. 1684: timmerman Aryen Heynrickxz. Pieterman maakt een nieuw koorhek voor f 12,--. 1732: het weiden van vee op het kerkhof brengt geld op voor de kerkvoogdij. 1795: de wapens op de grafzerken van de familie Jiskoot weggehakt. 1828: bij Koninklijk Besluit geeft koning Willem III aanwijzingen voor de predikbeurten. 1833: aanschaf van gietijzeren ramen ter vervanging van houten ramen. 1924: aanschaf van een orgel dat tot 1979 dienst zou doen. 1927: restauratie van de kerk; de deur in de westgevel dichtgemetseld. 1943 tot 1946: verwijdering van de luidklok. 1973: aanschaf van de koperen kroonluchters. 1979: plaatsing van het orgel; het bevat 270 pijpen. 1992/1993: algehele restauratie van het kerkje; kosten 1,7 miljoen gulden. 2004: het kerkje aangewezen als burgerlijke trouwlocatie. 2005: restauratie van de luidas en de klokstoel; vervanging van de klepel. Er kan in de kerk getrouwd worden. Door de week bedragen de kosten € 400; zaterdags € 775. De laatste grote rust was in CR Het Dorpshuis te Heerjansdam. De afgelegde afstand bedroeg hier 56,9 km. Door industriegebied verlieten we Heerjansdam. We kruisten nog de rivier de Waal, die hier wel heel smal was. Nu liepen we een tijdlang langs de Oude Maas. We zagen zowaar eenmaal een strandje. Ook kwamen we door een park waar een heel smalle spoorbaan was aangelegd. We staken de Heinenoordtunnel over en op 68,2 km was de achtste en voorlaatste verzorgingspost. Het hoogtepunt van de tocht waren wel de paden door de Carnisse grienden. Het parkoers was hier zo mooi, dat je bijna je vermoeidheid vergat. Hier werden dan ook, verhoudingsgewijs, de meeste foto's gemaakt. Op een gegeven moment kwamen vier zwanen overgevlogen. En net op dat moment hadden we ons fototoestel open staan, zodat we een fraaie foto konden maken. De route door dit natuurgebied was in aanloop van deze Kennedymars onzeker. In dit natuurgebied was een brug pas op 20 april gereed gekomen. Net op tijd dus voor deze wandeltocht, De geschiedenis van de Carnisse en de Rhoonse grienden. De griendcultuur is vele eeuwen oud. Al in 1546 werd geschreven over het gebruik van rijshout. Dit rijshout (takken en twijgen van wilgen) was, en is één van de hoofdproducten uit de griend. De Rhoonse grienden liggen buitendijks en het gebied staat onder invloed van de getijdenwerking van de zee; vandaar de naam getijdengrienden. Twee maal per etmaal staan grote delen van het gebied onder water. Vroeger had dit een nadelige invloed op de opbrengst van de griend. Dat was de reden om de grienden in cultuur te brengen; grienden zijn kunstmatige aanplantingen van wilgen. Er werden greppels gegraven om een snelle terugtrekking van het water te bevorderen. Met de grond die daarbij vrij kwam, werden de zogenaamde lanings (paden) opgeworpen en akkers opgehoogd Zo werd de griend beter toegankelijk en nam de productiviteit van de griend toe. Ook werd de afvoer van griendproducten vergemakkelijkt omdat de sloten tijdens de vloed bevaarbaar zijn. Naast wilgentwijgen werden riet en biezen geproduceerd. Jacht en visvangst behoorden tot de bijverdiensten van de griendwerkers. Griendcultuur nu. De Rhoonse en Carnisse grienden behoren tot de laatste overgebleven getijdengrienden in Nederland. Kenmerkend is de grote rijkdom aan planten en dieren. Alleen de Rhoonse grienden worden nog volledig als griendcultuur beheerd. Dit betekent dat ze in een cyclus van drie jaar worden gehakt. U treft dan ook nog steeds de eeuwenoude griendcultuur aan. Het gebruik van griendhout neemt echter af. Vroeger gebruikte men griendhout ondermeer voor allerlei gebruiksvoorwerpen, zoals gereedschapstelen, hoepels en manden. Door de opkomst van andere materialen gebruiken we griendhout in deze tijd alleen nog voor het maken van zinkstukken voor oeverbescherming. Van recentere datum is het gebruik van griendhout voor geluidschermen en het gebruik als voedsel en speelmateriaal voor vele diersoorten in de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp. Via Rhoon en Smitshoek werd de A15 bereikt en gekruist. Daarna liepen we een tijdlang min of meer parallel aan de A15 snelweg. We kregen nog uitzicht op de Pendrechtse molen. Daarna volgde nog een passage door IJsselmonde, gemeente Rotterdam. Inmiddels liepen we in Barendrecht en passeerden hier cafe ’t Schaapje en het gemeentehuis. De laatste verzorgingspost lag op 75,8 kilometer. Ze hadden hier overheerlijke meloen. Ik wist in totaal vijf schijfjes te bemachtigen, heerlijk. Mevrouw van Vliet, die 55 jaar lid is van de RWV en de respectabele leeftijd van 78 jaar heeft bereikt, kwam ons tegemoet gefietst en wenste ons succes. Voor de start hadden we haar ook nog gesproken. Het bleek dat haar man nog langer lid van de RWV is en wel 57 jaar lid. Langs een verkeersplein met een kruising van de A15 en A16 snelwegen werd Ridderkerk weer bereikt. De finish was, evenals de start in recreatiecentrum De Fakkel te Ridderkerk. De afgelegde afstand bedroeg niet 80,0 km, maar 81,5 km. Er is alles aan gedaan om de tocht zoveel mogelijk over verkeersarme wegen en paden te leiden. Verder zijn de verzorgingsposten uitstekend. Bij elke post kon je weer wat anders krijgen. Vooral de verzorgingspost waar we fruitsalade kregen viel goed in de smaak. Want als je bedenkt dat deze tocht bij na-inschrijving € 12,50 kost, dan vraag je je af dat ze het voor dat geld allemaal kunnen doen. We willen de organisatie, die uit 29 man bestond, heel hartelijk danken voor de organisatie van deze tocht. Onderstaand het overzicht met mijn doorkomsttijden: post doorkomsttijd afgelegde afstand start 23:00 uur 0 km 1e verzorgingspost 0:09 uur 7,1 km 2e verzorgingspost 1:53 uur 17,0 km 1e grote rust 3:21 uur 24,6 km 3e verzorgingspost 4:44 uur 30,5 km 4e verzorgingspost 5:52 uur 36,5 km 2e grote rust 6:35 uur 39,6 km 5e verzorgingspost 4 7:52 uur 45,7 km 6e verzorgingspost 8:58 uur 51,1 km 3e grote rust 10:06 uur 56,9 km 7e verzorgingspost 11:47 uur 62,3 km 8e verzorgingspost 12:53 uur 68,2 km 9e verzorgingspost 14:18 uur 75,8 km finish 15:37 uur 81,5 km Mijn fotoreportage met 80 foto's staat op mijn website www.henrifloor.nl Henri Floor