naar het overzicht van de NS-tochten Terug naar de homepage van Henri Floor NS wandeling Wekeromse Zand

NS wandeling Wekeromse Zand Op woensdag 26 december 2007, tweede kerstdag besloten wij de NS wandelroute Wekeromse Zand te lopen. Dit pad heeft als beginpunt station Wolfheze en als eindpunt het station Lunteren. Met de trein arriveerden we rond 9.15 uur in Wolfheze. Het motregende licht. Dit was genoeg om onze regenpet en poncho om de rugzak te doen. Maar het fototoestel bleef in de rugzak.
Nadat we het station hadden verlaten liepen we langs de spoorlijn in westelijke richting. Na een kilometertje sloegen we af en betraden daarop het natuurgebied Wolfheze. We volgden een paar zandwegen en bij een tunneltje onder de A12-snelweg bereikten we natuurgebied Planken Wambuis. De route voerde hier fraai door bossen met berkenbomen. Iets van de route af was restaurant Planken Wambuis. We hadden al wel zin in een kop koffie, maar het etablissement was helaas nog gesloten.
Planken Wambuis
Eindeloze fietspaden in een glooiend heidelandschap, een avontuurlijk wandelpad langs stuifzand en bossen en maar liefst twee uitkijkpunten voor een ontmoeting met de ‘Big Five’ (ree, edelhert, wild zwijn, pony en Schotse hooglander). Voor ontspanning en avontuur is natuurgebied Planken Wambuis de ideale bestemming. Een dag actief genieten in de natuur kan vier seizoenen lang. En het beste nieuws is dat dit natuurgebied steeds groter en mooier wordt.
Tot voor kort lag Planken Wambuis sterk geïsoleerd tussen boerenbedrijven, snelwegen en andere hindernissen. De bewegingsruimte van wilde dieren was daardoor veel te beperkt. Een oversteek naar een buurgebied niet zonder gevaar. Natuurmonumenten heeft daar verandering in gebracht. De omvangrijke landbouwenclaves Reijerscamp en Oud Reemst zijn aan Planken Wambuis toegevoegd en natuurvriendelijk ingericht. Tussenliggende barrières worden overbrugd met wildpassages over de A12 en A50.
Schotse Hooglanders We staken de N224 (Ede-Arnhem) over en dwaalden verder door de Planken Wambuis. We kwamen enkele trimmers tegen maar verder bleef het stil. We sloegen voor de Oud Reemsterhei af en bij een bankje hielden we een rust. De bank was nat en bleven daarom naast de bank staan. Coos had warme koffie meegenomen, maar ik had nog geen trek. Wel aten we enige boterhammen. Na een kleine 10 minuten vervolgden we ons pad. Na een bospassage kwamen we opnieuw op de Oud Reemsterhei uit.
We volgen nu de Planken Wambuisweg. We passeerden Boerderij Nieuw-Reemst, één van de weinige gebouwen in dit uitgestrekte natuurgebied. Er liep een trappetje een heuvel op waarvan we een uitzicht hadden op de omgeving. We volgden zand- en fietspad over de Planken Wambuis. We zagen onderweg praktisch niemand. Kilometers lang waren deze wegen. Door het sombere weer zagen we bijna niemand. Daardoor konden wij extra van de enorme rust genieten.
We passeerden de afslag naar De Mossel. Op de Mossel staat een huis waar in de zomer bij mooi weer, en indien het niet verhuurd is, wat te koop is zoals koffie, thee of frisdranken. Maar nu beslist niet. Daarom namen wij ook niet de afslag daar naartoe
We bleven veel over open terrein lopen en slechts éénmaal zagen we een Schotse Hooglander ons pad kruisen. We kruisten het Trekvogelpad. Opnieuw passeerden we een uitkijkpunt. Dit vonden we een heel apart bouwwerk. Want er kwam geen trap aan te pas. Een soort plankenpad voerde in een spiraal naar boven. Verderop voerde de Planken Wambuisweg langs het Mosselse Veld, het Roekelose bos en het Roekelse Zand. We kwamen vlak bij De Hartenberg uit. Hier is in de tweede helft van oktober de start van de Pegasustocht. heidegebied in het Wekeromse Zand
We staken de N304 (Ede-Otterlo-Apeldoorn) over en dwaalden nu door landgoed Valouwe. Daarna bereikten we het Wekeromse Zand. Dit gebied vonden we eigenlijk niet zo indrukwekkend als de Planken Wambuis. Wat ons betreft had deze route dan ook wel de Planken Wambuis route mogen heten. Maar het was in het Wekeromse Zand wel heel mooi. De toegang tot natuurgebied Wekeromse Zand verliep door een ingenieus draaihek waaromheen een afrastering stond. Toen we bij het heiveveld op het Wekeromse Zand kwamen, herkenden we trajecten van de WS78 wandeltocht van 25 februari 2006 vanuit Lunteren. Van die tocht komen dan ook de bijgaande foto’s omdat we deze dag vanwege het weer geen foto’s maakten. Vlak voordat we het Wekeromse Zand verlieten zagen we een aantal koeien op de heide grazen.

WEKEROM - Twaalf runderen van het zeldzame Deense ras Sortbroget Jysk Malkerace of Jutland rund begrazen sinds deze zomer een afgerasterd heidegebied op het Wekeromse Zand bij Ede. Het betreft zes kleine zwartbonte echte heiderunderen en zes bonte koeien van het iets grotere graslandtype. Door middel van kruisingen tussen beide typen tracht het Geldersch Landschap en Geldersche Kastelen kleine bonte heidekoeien terug te fokken die vroeger op de Veluwe voorkwamen. Op termijn zullen vanuit het Wekeromse Zand ook andere heideterreinen worden bevolkt met heiderunderen. De dieren zijn weliswaar uit Denemarken afkomstig, maar door eeuwenlange grootschalige importen van Deense runderen bestaat er een nauwe verwantschap tussen de Jutse runderen en het Nederlandse vee. De Deense heidekoeien staan het dichtst bij het oorspronkelijke uitgestorven Nederlandse heiderund. De laatste Nederlandse heidekoe is rond 1950 gestorven. Al eeuwen begrazen heidekoeien onze heidegronden, vaak tezamen met heideschapen. Ook de heidekoeien werden vaak gehoed in kuddes. De vaarskalveren die in 2008 geboren worden op het Wekeromse Zand, gaan eind 2008 naar natuurgebied de Loenermark op de Oost-Veluwe. Daaruit zal een gehoede kudde heidekoeien worden samengesteld. Het Jutse runderras is publieksvriendelijker dan grote grazers zoals Schotse hooglanders omdat ze meer aan mensen gewend zijn en flink kleiner zijn (gemiddeld iets meer dan één meter schofthoogte). Naast deze runderen bezit de stichting ook nog circa 150 Brandrode runderen en een kleine kudde MRIJ koeien van het oude type.
nabij camping De Rimboe te Lunteren Na camping De Rimboe stond in de tuin bij een huis een opgezet hert met een jong. Verderop kwamen we bij een hoge uitkijktoren op de Galgenberg in het Lunterse Buurtbos. De bovenkant was in kerstsfeer versierd. Naast de toren stond nog een handpomp om water op te pompen.
Hoe is het Lunterse Buurtbos ontstaan?
Johannes Hermannus Theodorus Wilhelmus van den Ham werd in 1822 in Barneveld geboren. Hij wilde niet studeren. Hij wilde de wereld zien en zeeman worden. Nadat hij een aantal wereldreizen als matroos had gemaakt, verlangde hij naar de heide. Hij ging voor notaris studeren. Zijn eerste aanstelling kreeg hij in Loenen. Zijn twee broers waren naar Lunteren gegaan om te werken als arts en notaris. Toen zijn broer die notaris was overleed, vroeg van den Ham overplaatsing naar Lunteren aan. In 1863 kreeg hij zijn benoeming. Hij trouwde met de vrouw van zijn broer. Nadat zijn vrouw en kinderen overleden waren, heeft hij in het grote stille huis zijn tijd gevuld met bezigheden. Ook heeft hij veel tijd aan het welzijn van de boerenbevolking van Lunteren gewijd. In 1884 stopt hij met werken als notaris. Hij ging nu veel tijd aan zijn hobby’s besteden.
Notaris van den Ham was bijna 70 jaar toen hij met de aanleg van zijn eerste plantsoen begon. Op de Galgenberg in Lunteren. Lunteren was in de dagen van notaris van den Ham een onaanzienlijk dorpje, geïsoleerd gelegen aan de niet verharde grindweg met een mul paardenspoor in het midden tussen Ede en Barneveld. Lunteren was een arm dorp. De bevolking bestond uit kleine boertjes, waarvan de meesten vrijwel leefden van hun eigen geproduceerde artikelen. ingang koepeltoren in het Lunterse buurtbos
Er werd door van den Ham eerst een houten schuur gebouwd op de Galgenberg. Hier kon hij zijn wagen en het bezwete paard beschutting bieden. Op de plek van deze hut, die door de bewoners van Lunteren ‘de tent’ werd genoemd, bouwde hij later een koepel. Vanuit deze hut deed notaris van den Ham de aanplant van het bos te voet. Als van den Ham op de koepel stond kon hij de hele omgeving overzien. Toen de bomen al een stuk gegroeid waren, moest hij een verdieping op de koepel erbij bouwen. Steeds meer bos werd aangeplant. Het bos werd aangeplant volgens een zelfontworpen tekening van de notaris. Het bos moest de vorm krijgen van een wijd uitrankende tak met bladeren.
Er zijn verschillende soorten bomen in het bos te vinden, zoals de beuk en de Amerikaanse eik.
Totdat de notaris 89 jaar was controleerde hij winter en zomer enkele keren per week de jonge aanplant. Toen hij gestorven was, kwam uit zijn testament naar voren dat hij het bos aan het Buurtschap schonk. Het bos moest de naam ‘het Lunterse Buurtbos’ krijgen. Ook schonk hij drieduizend gulden om, met de rente dat dit bedrag opbracht, het onderhoud van het bos te kunnen doen. De eisen die de notaris in zijn testament stelden waren: .....
Strooisel als blad, naalden, mos en plaggen mogen niet weggehaald worden uit het bos, maar moeten voor onderhoud gebruikt worden. Ook mogen de vogelnesten niet uit de bomen gehaald worden, de stropers in het bos moeten vervolgd worden en er mag geen sterke drank in het bos geschonken worden.
Na de dood van de notaris werd er als nagedachtenis op een open plek in het bos een gedenkboom geplant. Ook werd er een hogere koepel gebouwd, die aan het bestuur van het Buurtbos werd aangeboden. Deze nieuwe koepel wordt inmiddels ook omringd door de bomen en moet eigenlijk van een nieuwe verdieping worden voorzien. Voor het bouwen van een extra verdieping is alleen geen geld.
koepeltoren in het Lunterse buurtbos We naderden HCR “De Lunterse Boer” en we hadden nu eindelijk wel eens zin om bij een aangename temperatuur te rusten onder het genot van een kop koffie. Maar vlak voor De Lunterse Boer stond de hele parkplaats vol met auto's. En omdat we bijna geen mensen in het bos hadden gezien moesten de mensen van die auto's wel in het restaurant zitten. Daar hadden we ook geen zin in. Het was inmiddels 10 minuten voor twee. Als we stevig door zouden lopen dan zouden we de trein in Lunteren naar Ede-Wageningen van 14.12 uur misschien nog wel kunnen halen. Daarop vervolgden we ons pad.
Even voor de bebouwde kom van Lunteren passeerden we nog een gedenkboom. Om 14.25 uur kwamen we bij het station aan. Er stond een trein op het station. En nog wel een op het spoor die ons naar Ede-Wageningen kon brengen. We liepen de trein in en na een minuut vertrok de trein. Het bleek dat de trein ongeveer 15 minuten vertraging had.
Het was een hele mooie tocht geworden. Jammer was het dat het weer zo somber was. Maar daar stond tegenover dat het mede daardoor heel rustig op het parkoers was. Op onze reis naar huis klaarde het op en thuisgekomen brak de zon door.
naar de top van deze pagina

Henri Floor & Coos Verburg