Terug naar het overzicht van de wandelverslagen van alleen FLAL-tochten Terug naar de homepage van Henri Floor Met de FLAL vanuit Vlagtwedde naar Bourtange en Duitsland.
embleem van de FLAL Op zaterdag 6 november 2004 organiseerde de FLAL een wandeltocht vanuit Vlagtwedde over de afstanden van 25, 40 en 50 km. Wij kozen het 40 km parcours
De start was vanuit hotel café restaurant partycentrum De Rendering. Bij de start druppelde het iets.
De gemeente Vlagtwedde bestaat uit de volgende dorpen en buurtschappen:
Agodorp, Ter Apel, Ter Apelkanaal, Barnflair, Ter Borg, Borgertange, Borgerveld, Bourtange, De Bruil, Burgemeester Beinsdorp, Over de Dijk, Ellersinghuizen, Ter Haar, Hanetange, Harpel, Hasseberg, Hebrecht, Jipsingboermussel, Jipsingboertange, Jipsinghuizen, Lammerweg, Laude, Lauderbeetse, Laudermarke, Lauderzwarteveen, Leemdobben, De Maten, Munnekemoer, Overdiep, Pallert, Poldert, Rhederveld (ged), Roelage, Rijsdam, 't Schot, Sellingen, Sellingerbeetse, Sellingerzwarteveen, Slegge, Stakenborg, Veele, Veerste Veldhuis, Vlagtwedde, Vlagtwedder-Barlage, Vlagtwedder-Veldhuis, Ter Walslage, Weende, Weenderveld, Weite, Wessingtange, Ter Wisch, Wollingboermarke, Wollinghuizen, Zandberg (ged), Zuidveld
Na een paar honderd meter liepen we langs de Nederlands Hervormde kerk. Deze was grotendeels wit gekleurd. Alleen de kerktoren had de kleuren van bakstenen. We staken de brug over van het riviertje “Ruiten A” en volgden deze enige tijd over een smal pad. Op een splitsing, vlak voor een slagboom, en met drie naar rechts wijzende pijlen, liep een groep van 15 wandelaars even verkeerd. We staken het ”Ruiten A” kanaal over en bereikten weldra bungalowpark Het Emslandermeer. Hieraan ontleende deze wandeltocht zijn naam met Emslandermeerwandeltocht.
Nadat we het bungalowpark hadden verlaten liepen we verder langs weilanden. Voor het kanaaltje Voedingsleiding liepen we over een zogenaamd stoppelpad. Dit bleek een zelfgemaakt pad te zijn over een gemaaid korenveld.
Daarop werd buurtschap Weite bereikt. Het begon weer wat te druppelen. Langs de Gereformeerde Kerk van Weite werd de plaatselijke vlees- en worstfabriek Huls bereikt. Zij sponsorden deze tocht door een stukje worst aan te bieden. Deze aanbieding vond plaats in een overdekte fietsenstalling. Juist op dat moment aktiveerde de lichte regen in een bui. We bleven hier enige minuten schuilen. We zagen diverse wandelaars met poncho’s, paraplu's en regenkleding arriveren.
Na zo’n 5 minuten werd de regen minder. We vervolgden ons pad en bereikten daarop het Ruiten A kanaal. Hierlangs liep een zandweg met aan één zijde bomen. Daarnaast lag een smal grintpad en daarnaast stonden struiken. Hoewel het weer iets harder begon te regen, liep je op voornoemd grintpad bijna droog. Dit was een lange weg langs het kanaal. En nog voordat het einde van deze weg werd bereikt, was het weer droog geworden. De een na de andere wandelaar borg zijn regenbescherming weer op.
Bij een sluis en een brug staken we het Ruiten A kanaal Oost I over. Na een splitsing van het kanaal volgden we het Bourtangerkanaal. Hier op de splitsing van het kanaal stonden enige bruin gekleurde totempalen.
We verlieten het Bourtangerkanaal weer en bereikten tenslotte de minicamping Albertahoeve. Vlak voor Bourtange sloegen we af over de Oude Joden-kerkhoflaan. De Oude Joodse begraafplaats viel bijna niet op, ware het dat er een hekwerk omheen stond met een tekst op het toegangshek, waar de sleutel te verkrijgen was. Op het kerkhof stonden maar een aantal grafstenen. De stenen stond wijds uit elkaar.
Vervolgens kregen we uitzicht op een eerste molenpark in de verte. Het betroffen hier molens die elektriciteit opwekken en op Duits grondgebied stonden.
We liepen langs een gracht en de Redoute.
De Redoute is aangelegd om de Soldatendijk te beschermen tegen onder meer de boeren. Die wilden niets liever dan het water zo snel mogelijk lozen. Zowel deze dijk als die langs het Moddermansdiep werden regelmatig doorgestoken om het water kwijt te raken. Overigens heeft de redoute een bezetting gehad van 20 man en bezat 6 zesponders als hoofdbewapening. Nu niet direct iets om lastige boeren aan te vallen.
Op een bankje in schaduw hadden we een rust. We hadden nu 11,7 km afgelegd. De verzorgingspost was weliswaar niet meer zo ver (deze lag op 13 km), maar was ver genoeg om toch eerder te rusten. Rond half elf schoof de bewolking geleidelijk weg. Hiervoor in de plaats kwam een wolkenloze hemel, met dus veel zonneschijn. Verderop passeerden we de grens met Duitsland.
We kwamen bij een piknikbankje bij het beginpunt (of eindpunt) van een Nederlands/Duitse wandelweg. Op 13 km was dan de verzorgingspost in Duitsland, Op de woning stond de tekst Ferienwohnung.
Na de verzorginspost staken we een verkeersweg over. We passeerden een nog niet gemaaid maïsveld en bij een waterplas sloegen we af. Nu volgden we enige honderden meters het modderigste pad van de hele wandeling. Kort daarop werd het natuurgebied Heeder Moor bereikt. Hier liep een houtsnipperpad omzoomd met berken fraai doorheen. We beklommen een uitkijktoren, maar het uitzicht viel wat tegen. Bij het verlaten van dit gebied stond bij een piknikbank een grote kei met daarop de tekst Heeder Moor.
Rond één uur in de middag kwamen steeds meer wolken aangedreven en werd het half tot zwaarbewolkt. Maar het bleef wel droog. De zon prikte echter minder vaak door de openingen in het wolkendek als we gehoopt hadden. Dit is het wapen van Heede-Ems. Kei in natuurgebied Heeder Moor te Duitsland.
We staken de E31 snelweg over. We zagen hier een ander groot molenpark met wel 21 molens die elektriciteit opwekten. We liepen tussen een aantal molens door. Bij buurtschap Heederfeld staken we de E31 weer over en volgden deze even parallel tot een bos werd bereikt. Nu volgde haast wel het mooiste deel van de tocht. We dwaalden nu door een (Duits) bosgebied waarbij veelal paden werden betreden die weinig gebruikt werden. De afgewaaide bladeren en de gekleurde nog niet afgewaaide bladeren vormden een mooi schouwspel. Want het geheel werd beschenen door een zonnetje.
In dit bosgebied met de naam Forst Arenberg stonden veel uitkijkposten. Uitkijkposten voor jagers wel te verstaan. Het waren open hutjes op zo’n 2 tot 3 meter hoogte en werden ondersteund door houten palen. Na de 5e uitkijkpost hadden we een rust op een piknikbank bij een vijver. Hier spraken we een Duits echtpaar. Ze vroegen of wij ook naar Vlagtwedde liepen.
De grens met Nederland werd overgestoken bij grenspaal 181 en 181 I. Daarop werd de vesting Bourtange bereikt.
De vesting Bourtange is gereconstrueerd naar de situatie in 1742. Dit is een uniek monument van in oude glorie herstelde bouwwerken, zoals de Friesche en Munsterse poorten met houten ophaalbruggen, het schilderachtige marktplein met zijn 300 jaar oude lindebomen, officiershuizen uit de 17e eeuw, het pastoorslogement, het oude en het nieuwe kruitmagazijn, het ‘s Lands Huys, grachten, wallen, vijf bastions, kanonnen, de rosmolen, de standerdmolen en de waterputten.
Over de ophaalbrug Munstersepoort werd het marktplein bereikt. De officiele rust voor 25 en 40 km lopers was in café restaurant ’s Landshuys, maar wij werden verwezen naar de 50 km rustpost in café ’t Oal Kroegje. Door de Vriessepoort werd vesting Bourtange weer verlaten. Na een ophaalbrug kwamen we nog langs een Kazemat/bunker.
Daarop kwamen we langs de haven van Bourtange. Maar er lagen geen boten in de haven. Langs het Bourtangerkanaal werd Bourtange weer verlaten. In de buurt van totempalen, dezelfde als eerder in dit verslag genoemd, staken we het Bourtangerkanaal over.
Bij een sluis werd het Ruiten A kanaal Oost weer overgestoken. Nu dwaalden we verschillende keren door het Natuurgebied van het “Dal van de Ruiten A”. Bij een afgerasteerd gebied van Dal van de Ruiten A stond een bord van Natuurmonumenten. Op een heuvel lag een grote dikke boomstam, waarin een bankje gezaagd was. Vanhier hadden we een fraai uitzicht op een deel van de meanderende beek. Verderop liepen we over enige vlonders.
We liepen in de richting van buurtschap Harpele. We passeerden Herberg de Van Bommelhoeve. Er stond aangegeven dat hier een overnachtingsmogelijkheid was, maar het zag er donker uit
Via het Metbroekbos werd het centrum van Vlagtwedde bereikt. Langs een klokkenspel werd de finish bereikt. Ons GPS-apparaat gaf aan dat we 41,12 km hadden afgelegd in 8 uur, waarvan we 50 minuten hadden gerust.
Tijdens de wandeling liepen we verschillende keren over trajecten van het Noaberpad.
Het Noaberpad is een wandelroute van 379 km tussen Nieuweschans in Groningen en Emmerich, net over de grens met Arnhem. De route volgt de Duitse grens aan weerszijden. In het graafschap Bentheim tussen Drenthe en Twente, in het Munsterland ten noorden van Winterswijk, rond Bocholt en bij Emmerich loopt het pad door Duitsland. Die delen van de route zijn in samenwerking met Duitse organisaties ontwikkeld. Deze LAW, tussen de Rijn en de Dollard, geeft de wandelaar de gelegenheid de grensstreek te leren kennen. En de bewoners, de Noabers, voor wie grenspalen nooit een onneembare barrière waren.
Het was een mooi tocht geworden. We liepen deze dag weinig over asfaltwegen. En vooral de twee Duitse bospassages waren heel mooi. Het was de hele dag droog gebleven.
naar de top van deze pagina
Henri Floor & Coos Verburg