|
|
|
|
4e Euraudax Kastelentocht vanuit Amerongen op woensdag 28 januari 2004 |
Om de ontwenningsverschijnselen van de Bossche 110 wat te onderdrukken, leek het me een goed idee zomaar midden in de week, direct volgend op deze toch wel zware nachttocht, een ontspannen Euraudax-wandeltochtje van 25 km te gaan doen. Een verlofbriefje is snel ingevuld en we begeven ons naar Amerongen om daar met Rolf Craannen het bos in te gaan. De start is in ‘De Waaier’ , eens een echt dorpshuis, maar nu door de commercialisering een wat minder aantrekkelijke plek. De beheerder klaagt duidelijk hoorbaar over het feit, dat de wandelaars tijdens de rusten, in plaats van bij hem luxe belegde broodjes te kopen, hun eigen lunchpakket nuttigen. Alsof hij aan de koffie al niet genoeg verdient. Trouwens, diegenen die toch een broodje of soep bestelden, moesten tot bijna het eind van de rustpauzes wachten, alvorens één en ander uit de keuken kwam.
Om elf uur luiden de klokken van de kerk, het teken voor Rolf om ons voor te gaan in deze wandeling. Eventjes worden we er aan herinnerd dat het nog winter is, een winterse bui vergezelt ons voor een korte tijd. Overigens ligt er een dun laagje sneeuw op de grasvelden en in de bossen, waardoor de natuur een extra fraai winters aanblik krijgt.
Het eerste van de in totaal drie lusjes voert ons om het Kasteel Amerongen en een stuk van het Amerongsche Bos, waarbij onder meer de Galgenberg aangedaan wordt.
Kasteel Amerongen
In 1286 wordt voor het eerst melding gemaakt van een huis te Amerongen, dat waarschijnlijk bestond uit een versterkte woontoren in een gracht. Vanaf 1557 was het goed in het bezit van de familie Van Reede. Het kasteel werd herhaalde malen verwoest en brandde in 1673 volledig uit op bevel van de Fransen. De toenmalige bewoners, Margaretha Turnor en Godard Adriaan van Reede lieten tussen 1674 en 1685 het huidige kasteel bouwen. Het kasteel bleef het bezit van de familie Van Reede tot 1879. In dat jaar werd het door de laatste vrouwelijke erfgename overgedragen op haar neef Godard J.G.C. graaf van Aldenburg Bentinck.
De bewoners van het huis bekleedden door de eeuwwen heen belangrijke militaire en politieke functies. Zij ontvingen op het kasteel diverse vorstelijke personen waaronder koning-stadhouder Willem III. In 1918-1919 ontving de graaf een laatste belangrijke gast: de uit Duitsland gevluchte keizer Wilhelm II. Op kasteel Amerongen deed hij afstand van de troon.
Sinds 1982 wordt het kasteel beheerd door de Stichting Kasteel Amerongen.
Sterrenbos
Staatsbosbeheer laat ons via een informatieblad weten, dat men bezig is met het herstel van het Sterrenbos op de Amerongseberg. In het gedeelte van het bos met de veldnaam Manege hebben de eigenaren van kasteel Amerongen rond 1790 een bos aangelegd in de vorm van een wagenwiel met acht spaken. De spaken en de buitencirkel (de velg) waren uitgevoerd als lanen aan weerskanten beplant met beuken. Dit Sterrenbos staat aangegeven op meerdere historische kaarten. Rond 1940 zijn de laatste oude beuken die deel uitmaakten van het Sterrenbos, gekapt. Daarna is het gebied ingeplant met voornamelijk douglasbomen. Middenin staat een eenzame eik, die de as van het wiel is. Een interessant project!
Uiterwaarden en opnieuw bos
Het tweede lusje brengt ons via de mooie uiterwaarden, waar enkele hooglanders ons nieuwsgierig gadeslaan, weer het Amerongsche Bos in. Nu zullen we het hoogste punt van de Amerongse Berg (68,9 m) bereiken. Op een paal ontwaar ik naast wat informatie over het gebied een gedicht van Jelly Verwaal, die met simpele woorden een voortreffelijke schets van de vele aantrekkelijke kanten van Amerongen weergeeft. Het einde van het tweede rondje is weer het dorpshuis.
Zuylestein
Voor het laatste rondje voert Rolf ons ditmaal in westelijke richting om het landgoed Zuylestein in Leersum heen. Het “kasteel van Frederik Hendrik” werd vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog weggebombardeerd door Engelse vliegers, die aannamen dat er Duitse militairen in zaten. In 1982 werd in opdracht van de eigenaresse van het landgoed, mevrouw L.A.J. de Brauwere-gravin van Aldenburg Bentinck een nieuw huis bouwen, wat kleiner dan zijn voorganger en iets ten noorden van de oude fundamenten, maar wel zodanig dat de zichtas richting Amerongse Berg behouden bleef. Het poortgebouw heeft wel de Engelse aanval overleefd.
Een interessante, zomaar doordeweekse wandeling met een beetje winterse sfeer. Voor herhaling vatbaar.
Dorp aan de bosrand, dorp aan het water
Dorp aan de bergvoet en dorp in het dal
Rijkdom van vroeger en rijkdom voor later
Rijkdom aan schoonheid - waar vind je dit al?
Dorp met karakteristieke huizen
Rondom de fraaie, oude kerk
Sierlijke gevels, oude plavuizen
Oud-ambachtelijk meesterwerk
Dorp met een 'boven' en een 'beneden'
Dorp met de weelde van een kasteel
Dorp met een heden en met een verleden:
Amerongen, een pronkjuweel!
Dorp, waar voorbij de laatste huizen
Bospaden kronkelend gaan omhoog
Zicht op het water, de machtige sluizen:
Eén en al schoonheid voor het oog
Dorp met z'n statige oude bossen
Dorp met z'n soms zo drassige land
Bomen die zich in hun lentekleed dossen
Dorp... waaraan ik mijn hart heb verpand!
Dorp met zovéél - o, kon ik met woorden
Schilderen 't Amerongse gezicht...
Stap er op af, zíe wat mij zo bekoorde:
Want 't laat zich niet vangen in een gedicht.
Jelly Verwaal
|
Henk van Peski |