Apeldoornse Vierdaagse 2002, eerste wandeldag, dinsdag 9 juli 2002

Klokslag half zeven vertrokken we. We liepen door de binnenstad van Apeldoorn in de richting van het station. Daarbij staken we de Oude Grift over, een nieuw aangelegd kanaaltje van ruim twee meter breed. Na de spoorlijn overgestoken te hebben, dwaalden we door buitenwijken naar het Westerpark. Hier staken we grote grasvlakten over. We kwamen bij de eerste spreng, de Zwanenspreng, aan. Verderop liepen we tussen twee sprengen door.
Op 7,4 km was de eerste verzorgingspost. We liepen onder de A1-snelweg door en kwamen in het Bruggelen of Engelanderholt. Hier stond de fotograaf klaar om de vierdaagse foto te maken. Dit jaar stond de fotograaf op een andere plaats, waardoor een mooiere achtergrond zichtbaar werd. Voorgaande jaren was de achtergrond een saaie verkeersbrug. Door buurtschap Engeland werd Beekbergen bereikt. We liepen dit keer niet door het centrum. Langs het park Texeira de Mattos zonder muziektent werd Beekbergen weer verlaten. Na een bospassage kwamen we langs de Sint Willebrordkapel. Na station Immenbergweg van de Veluwse Stoomtram Maatschappij, liepen we over een weg, waar diverse recreatieparken aan elkaar grensden. We bereikten de Vrijenbergspreng en volgden deze enige tijd.
Aan deze spreng liggen de bekende Kleine- en Grote Loenense watervallen.
Vanaf de oorsprong tot onder bij de grote waterval met 4 trappen valt het water ruim 15 meter. Daarmee heeft de Loenense waterval het grootste verval van Nederland. De waterspreng uit 1869 ontspringt, met kristalhelder water, in de bossen van het Schalter. Daar borrelt het kristalheldere water uit de grond en vormt er geleidelijk een brede beek die onderweg wordt gevoed door zijsprengen. De spreng is gegraven om het water van het Apeldoornse Kanaal op peil te houden. Met de schop is de watergang, die op sommige plekken een 'ravijn' heeft van ongeveer zeven meter, uitgegraven. Het diep graven was nodig omdat Rijkswaterstaat bij het Apeldoornse Kanaal op gelijke hoogte wilde uitkomen. Wie langs de spreng wandelt of fietst, beseft welk een zwaar karwei dit moet zijn geweest.
Na een verzetsmonument volgden we een graspad, waarna Loenen werd bereikt. Hier was een caférust in HRC Den Eikenboom op 19,1 km. In een buitenwijk van Loenen waren enige zeer luxueuze huizen in aanbouw of waren net opgeleverd.
Op 21,2 km was een verzorgingspost op picknickplaats Ternat. Hier hielden we een rust en aten enige meegebrachte broodjes op. Hier begonnen we aan de lus van de 50 km. Nu zetten we koers naar de schaapskooi van Loenen. Op de schapenweide voor de schaapskooi graasden meer dan 100 schapen.
Wie een bezoek brengt aan het boscomplex De Loenermark komt onvermijdelijk op de grote bosweide terecht. Direct wordt de aandacht getrokken door de schaapskooi die aan de bosrand is gebouwd. Het houten gebouw is gedekt met riet en past precies in de omgeving. Men treft er schapen met lammeren aan van het oude Veluwse ras. Dankzij inspanningen van de dorpsbewoners kreeg Loenen, na een paar jaar van schapen verstoken te zijn geweest, een gezonde kudde terug. De dieren zijn het bezit van de Stichting Loenense Schaapskudde en grazen onder toezicht van een herder op de Loenense heidevelden zoals dit al eeuwen in deze streken het geval is.
We vervolgden ons pad dwars tussen de schapen door. Vlak voor een kleine zandverstuiving kwam een wandelaar ons tegemoet gelopen met de mededeling dat hij geen pijlen meer zag. We liepen gewoon door, omdat we het parkoers van voorgaande jaren herkenden. Verderop kwamen we in de Loenermark langs een klein vennetje. We kwamen uit op de heuvelachtige Zilvensche Heide met zijn ijkbasis.
We zagen hier groene kastjes staan die gebruikt worden voor het ijken van lengtemetingen.
Hier worden lengtemetingen geijkt ten behoeve van de landmeetkunde. Dat geschiedt met behulp van lichtinterferentie (werking van lichtgolven op elkaar bij samentreffen) tot 0,05 mm nauwkeurig. De totale lengte van de ijkbasis bedraagt 576,09226 meter.
We liepen hier op slechts 300 meter van de grens met de gemeente Rozendaal.
In het Loenense bos werd op 31,6 km opnieuw picknickplaats Ternat bereikt. Na een korte rust liepen we verder. Nu zetten we koers naar de Erebegraafplaats te Loenen.
De begraafplaats is het Nationale Erekerkhof voor de Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Pastoor H. J. Peters leidde in 1949 de eerste begrafenis van een oorlogsslachtoffer op de Centrale Begraafplaats der Oorlogsgraven Stichting aan de Groenendaalseweg in Loenen. De officiële opening had voordien plaatsgevonden door Prinses Wilhelmina op 18 oktober 1949. Tevens werd toen een gedenkbord aan de Oorlogsgravenstichting overgedragen waarop de namen voorkomen van de vele Engelandvaarders die voor de bevrijding van Nederland zijn gevallen. Voordien had het bord in de Oranjehaven in Londen gehangen. De prinses opende een Ereveld waar ruim drieduizend oorlogsslachtoffers hun laatste rustplaats kregen. Dit aantal stijgt nog steeds omdat regelmatig herbegravingen plaatsvinden.
Na de Erebegraafplaats dwaalden we door het Loenerveld naar de Vrijenberg. Langs de spreng werd de parkeerplaats Loenense Waterval bereikt. We hadden hier 35,7 km afgelegd. Hier was ook weer een verzorgingspost. Nu kwamen we door het fraaie heidegebied Klein Zwitserland. We staken de A50- snelweg over en even later werd camping De Hertenhorst bereikt op 39,3 km. Een paar maal kwamen we langs verzorgingsposten, die door kinderen werden gerund. Bij één zo'n verzorgingspost stond: "we zijn naar school, nu is het zelfbediening".
Op 45,6 km was de laatste verzorgingspost. Hier zagen we nog verschillende 30 km lopers. Voordat we de finish bereikten op 51,9 km kwamen we nog langs de Winkeweijertspreng. Deze spreng was in oorspronkelijke staat hersteld.

Henri Floor & Coos Verburg