De eerste WS78-tocht in het derde millennium

Op zaterdag 15 januari 2000 organiseerde WS78 zijn eerste tocht in het nieuwe jaar, eeuw, millennium. De start was vanuit zalencentrum De Magneet te Bilthoven. Omdat wij de uitzetters van deze tocht waren, willen we dit maal ook eens wat meer vertellen over de voorbereidingen van zo’n tocht.
Waarom weer een tocht van WS78 vanuit Bilthoven
Op 3 januari 1998 organiseerde WS78 een tocht vanuit Bilthoven. Het weer liet zich toen van zijn slechtste kant zien. Weliswaar viel er toen maar één bui, maar die duurde wel de hele dag. Na afloop was men van mening, dat de wandelaars niet zoveel van al het moois om zich heen hadden kunnen zien. Daarop werd besloten om de tocht nogmaals te organiseren. Destijds, op 3 januari 1998, beviel de grote rust niet. Deze was te luxe en daardoor ook te duur. Toen wij een andere grote rust hadden gevonden, bleek deze niet zomaar te vervangen in het oorspronkelijke parkoers. Het uiteindelijke resultaat was dat de tocht in het algemeen tegengesteld verliep. Daarbij waren alle posten ook anders.
Een vrije werkdag opnemen om pijlen op te hangen
Op vrijdag voorafgaand aan de tocht wordt van de parkoersbouwers (wij dus) verwacht dat zij de pijlen alvast ophangen. Dat kost dus wel een vrije werkdag. Tezamen met nog twee helpers waren we daar de hele dag mee bezig (van 9 uur tot halfzes). Op de dag dat de tocht werd georganiseerd (15 januari) reden we drie kwartier voor vertrek van de wandelaars het parkoers op om te controleren of er pijlen waren weggehaald. Er zijn wel eens van die mensen, die niets van een wandeltocht afweten, slechte ogen hebben en een pijl van dichtbij willen zien. Met alle desastreuze gevolgen voor de wandelaars bij het ontbreken van een pijl. 1½ km voor het einde van de tocht was nog een parkoerswijziging die echter pas van kracht werd bij invallende duisternis. Rond halfvijf was dat zo ver. Nu haalden we de pijlen hier vast weg van de oorspronkelijke hoofdroute. De laatste twee wandelaars, de pijlophalers, halen alleen de bewegwijzerde pijlen op.
De onstaangeschiedenis van Bilthoven
De gemeente De Bilt bestaat uit twee dorpskernen, namelijk De Bilt, het oudste deel en Bilthoven, dat pas na 1900 is ontstaan. Tijdens de aanleg van de spoorlijn Utrecht-Amersfoort-Zwolle werd bij de kruising met de Soestdijkseweg aan de Noord-Westzijde een houten haltegebouwtje geplaatst. In augustus 1863 werd de spoorlijn in gebruik genomen en had De Bilt zijn spoorwegverbinding (hoewel het station een half uur lopen van het dorp ligt). Pas in 1900 werden bij "Station De Bilt", zoals de officiële naam luidde, enige villa's gebouwd. In een snel tempo verrezen daarna nog meer villa's en ook wat kleinere woningen. Het bosgebied werd doorsneden door verschillende wegen en er ontstond een nieuw dorp, dat van de Biltse gemeenteraad in 1917 de naam Bilthoven kreeg.
De hele dag droog en in de middag ook zonneschijn
Terug naar 15 januari 2000. De eerste 3½ km was min of meer een aanlooproute. Deze voerde door buitenwijken van Bilthoven en Den Dolder. Even voordat we het Willem Arntszbos eigendom van het Utrechts Landschap betraden, kwamen we langs een huis waarin de voortuin een heleboel kaboutertjes stonden. Later ging het Willem Arntszbos over in De Zoom. Inmiddels liepen we al in de gemeente Soest en daar bleven we geruime tijd doorlopen. We pikten in de Zoom een aantal heuveltjes mee. We staken de spoorlijn Utrecht-Baarn over en bereikten toen het bos- en duingebied De Lange Duinen. Na de soeppost op 9½ km te Soestduinen liepen we nog langs en door de Korte Duinen tot aan de gemeente Amersfoort.
Persbericht, 27 augustus 1997
Zaterdag 6 september 1997 benoemt de provincie Utrecht in overleg met de gemeente Soest het gebied "De Lange en Korte Duinen in Soest" tot 'aardkundig monument'. Het is het tweede aardkundig monument in de provincie en ook in Nederland. De commissaris van de Koningin van de provincie, jhr. dr. P.A.C. Beelaerts van Blokland, onthult op deze dag een informatiepaneel in De Lange en Korte Duinen. Bij een aardkundig monument gaat het om een gebied of landschap waarin we de ontwikkeling van de aarde over soms wel tienduizenden jaren met eigen ogen kunnen zien. Het gaat bijvoorbeeld om variaties in de samenstelling van de bodem (zoals verschillen in grondsoorten en bodemlagen), om water in rivieren of in de bodem, om opvallende hoogteverschillen die de aarde een reliëf geven. Met een verzamelnaam noemen we dit wel de 'niet-levende natuur', in tegenstelling tot de levende natuur van dieren en planten. Het zand van De Lange en Korte Duinen is in de laatste ijstijd (meer dan 10.000 jaar geleden) door de wind afgezet. Vandaag de dag zorgt het stuivende zand van de Soester duinen voor een bijzonder stukje natuur. Een stukje natuur dat het waard is om te behouden. Vandaar de benoeming tot aardkundig monument.
De Lange en Korte Duinen
De Utrechtse ontstaansgeschiedenis kan soms tot vele tienduizenden jaren teruggaan. Het zand van De Lange en Korte Duinen is in de laatste ijstijd door de wind afgezet. Het stuivende zand zorgt ook nu nog voor een bijzonder stukje natuur in de provincie Utrecht. Door de wind opgejaagd, vormt dit stuifzand een duinlandschap dat eigenlijk voortdurend in beweging is. Duinen kennen we natuurlijk van de Noordzeekust. In het binnenland komt stuivend zand nauwelijks meer voor. Vroeger, in de vorige ijstijd, maar ook in voorgaande eeuwen is dit heel anders geweest.
Beheer
Stuivend zand heeft, in een dichtbevolkt gebied als Nederland, een speciale vorm van beheer nodig. De gemeente Soest - eigenaar van De Lange en Korte Duinen- heeft een kunstmatige zandwal aangelegd, die het zand tijdig afremt; zo stuift het niet naar de aangrenzende bebouwing. Ook verwijdert de gemeente regelmatig de vegetatie om te voorkomen dat De Lange en Korte Duinen dichtgroeien. Recreanten blijven van harte welkom; ook zij dragen een steentje bij aan het in toom houden van de vegetatie. Bovendien houden ze de verstuivingen aan de gang. Dus stampen maar op dit aardkundig monument!
Een drukte van belang in het Amersfoortse Pinetum
Door het Pinetum in de gemeente Amersfoort werd de Bosvijver in Amersfoort bereikt. Na een hoge heuvel verlieten we Amersfoort weer. Het was hier wel een drukte van belang. Vanuit Amersfoort was hier een nieuwjaarswandeltocht uitgezet. Omdat het Pinetum een soort bomenmuseum is, stonden hier vele wandelaars van die nieuwjaarswandeling bij menig boompje stil. De hoge heuvel bij de bosvijver had een grote aantrekkingskracht voor veel kinderen. We waren dan ook blij dat de vele pijlen hier bleven zitten. Want er zijn uiteindelijk maar weinig wandelaars die de parkoersbeschrijving volgen als dit niet strikt noodzakelijk is. Daarna dwaalden we langs de noordkant van de Korte Duinen. Daarbij pikten we nog een zandvlakte mee. Ook aan heuvels was hier GEEN gebrek. Na het oversteken van de Soesterbergsestraat liepen we langs de noordkant van de Lange Duinen.
De grote rust was startadres van de wandeltocht op 2 oktober 1999
Op 21½ km werd de grote rust bereikt. Dit was op 2 oktober 1999 de startplaats van de WS78 wandeltocht vanuit Soest. Na de rust zetten we opnieuw koers naar bossen en bereikten Op Hees, eigendom van Natuurmonumenten. Daarna werd landgoed Pijnenburg betreden. We verruilden de gemeente Soest voor de gemeente Baarn. Langs de achterkant van Kasteel Drakensteyn werd het centrum van Lage Vuursche bereikt. Door het Maartensdijksche Bos werd de koffiepost bereikt in Hollandsche Rading, Gemeente Maartensdijk op 31 km. We bleven door de bossen lopen en kwamen door de Ridderoordse bossen. Het Ridderoordse Bos is een gevarieerd boscomplex dat ligt op de overgang van de Heuvelrug naar het veengebied. Naaldbomen zoals grove den en spar overheersen, maar er wordt steeds meer ruimte gegeven aan loofbomen zoals eik en berk. Het Ridderoordse Bos is rijk aan reeën en af en toe wordt hier ook de das waargenomen.
Een WS78-echtpaar liep hier de route tegengesteld
Daarna bereikten we Zuivelboerderij De Tolboom. Nu waren we weer in de gemeente De Bilt, waartoe Bilthoven ook behoort. Even verderop was op 34 km de fruitpost. Een bekend echtpaar van WS78 kwam ons tegemoet gelopen. Ze liepen niet verkeerd. Ze liepen dit keer een andere wandeltocht, namelijk een 15 km georganiseerd door de wandelorganisatie Hart van Nederland vanuit Maartensdijk. Eén van de twee genoemde wandelaars was geblesseerd en nu was 15 km het maximum. Door de Eijckensteinse Bossen werd het eindpunt bereikt na 39,565km. Voor laatkomers werd de route anders geleid. Dit vanwege de invallende duisternis en dan was de hoofdroute niet meer verantwoord. In het laatste geval bedroeg de afstand 38,790km. Er waren 384 deelnemers.

Henri Floor & Coos Verburg