Hanzestadtocht een daverend sukses

Op zaterdag 10 april 1993 organiseerde S.V. De Lat voor de eerste keer de Hanzestadtocht vanuit Zutphen over de afstanden van 40 en 60 km. Zutphen, aan de IJssel, is een oude, gaaf bewaarde stad, gezellig en schoon. Zutphania turrita, de torenrijke stad, kreeg omstreeks 1190 stadsrechten en was eertijds lid van het machtige Hanzeverbond. De start was vanuit de stationshal.
Bezienswaardige monumenten
Het eerste stuk voerde door de binnenstad en was een echte stadswandeling. We kwamen eerst langs de Berkelpoort, een waterpoort met een stuk stadsmuur. Dit was een bouwwerk uit de 15e eeuw, bestaande uit drie gewelfde bogen waarop twee weergangen en hoektorentjes. Daarna liepen we langs het Agnietenhof, een uit 1397 daterend vrouwenklooster. Vlak daarop liepen we door de Kloostertuin met Broederenkerk. De kerk dateert uit 1293. Verder langs de Wijnhuistoren, een pittoresk pand uit de 17e eeuw en langs het stadhuis, een pand uit de 15e eeuw. Toen kwamen we op het Gravenhof plein. Op dit plein zou eens het kasteel van graaf Otto van Gelre hebben gestaan. Verder liepen we langs de prachtige schelpenkoepel van Hotel 's-Gravenhof. Dit werd in 1697 gebouwd en is versierd met ontelbare schelpen uit alle wereldzeeën. Vlak daarop liepen we langs de Grote of Sint Walburgskerk. Dit is een mooie gotische hallenkerk waarvan het schip en de torenonderbouw uit de 13e eeuw dateren. In de kerk is een prachtig Baeder-orgel (1637-1643), een gotische twaalfkantige, ijzeren lichtkroon en een preekstoel uit 1670. Helaas voor het uitzicht stond de kerk in de steigers. Tegen de zuidgevel van de kerk is de befaamde Librije, de kerkbibliotheek die uit de 16e eeuw dateert en samen met die van Praag uniek is in West-Europa.
We staken de markt over. Marktkooplui waren al volop bezig kraampjes in te richten, maar wij konden er gelukkig nog wel door. Vlak daarop stonden we even vreemd te kijken want we moesten door een deur heen en dan verwacht je toch ergens privé binnen te gaan. Verder liepen we langs Dat Bolwerck, een laatgotisch patriciërshuis met ernaast de Ruiters Kortegard, in de 17e eeuw het vroegere wachthuis van de bereden lijfwacht, het Corps de Garde of Hoofdwacht. We liepen ook nog onder de Droge Napstoren door. Deze stadspoort deed dienst van 1446- 1465. Zijn huidige naam dankt de poort aan de stadsmuzikant Thonis Drogenap, die omstreeks 1555 de toren bewoonde.
Anton Pieckboom
We verlieten Zutphen en dwaalden door Warnsveld. Door het Kappersebos verlieten we Warnsveld en zetten koers in de richting van Lochem over de Lage Lochemseweg. We staken de niet geëlektrificeerde, enkelsporige spoorlijn Zutphen-Vorden over en kwamen langs de Workense molen. Nu dwaalden we door de bossen van het Warkensche veld. Hier was in een schuur de eerste wagenrust op 11 km. Verderop kwamen we over landgoed Hackfort. Even voor Huis Den Bramel liepen we langs de Anton Pieckboom, een grote mooie rode beuk. Bij Huize Enderik sloegen we af en liepen landgoed Enzerinck op. Voor Huize Enzerinck was de splitsing tussen de 40 en 60 km. Wij volgden de 60 km en liepen nu naar Vorden.
Knopen leggen in twijgen als teken van trouw aan hun geliefden
Na het centrum bereikten we kasteel Vorden en hadden hier een rustpost op 20 km op een bankje gecreëerd, in plaats van rustgelegenheid Hotel Bakker. Voor het kasteel stond een houten wegwijzer voor de splitsing van het Pieterpad met het Gelrepad. We liepen om het kasteel heen en maakten een paar foto's. Op het landgoed van kasteel Vorden loopt een laantje, Knopenlaantje geheten. Vroeger legden hier jongemannen knopen in de twijgen als teken van trouw aan hun geliefden. We staken de Baaksche Beek over en hoorden later dat hier een wandelaarster op het natte en glibberige pad was uitgegleden. Coos maakte hier ook een kleine schuiver. Via landgoed 't Hissink kwamen we in buurtschap Linde.
In het land van dichter Staring
We liepen over een heuveltje waar in 1837 de vervallen Lindense Kapel werd gesloopt. Nu stond er een gedenksteen met de dichtregels van dichter Dr. W.H.C. Staring:

Hier in Linde was op 26 km een grote rust in Café Praothuis. Langs de Lindese Enk liepen we naar de Veengoot, staken deze over er dwaalden langs en rond huize Onstein. Dit is een statig, omgracht landhuis uit 1711. De omringende tuinen zijn een goed voorbeeld van de strenge parkaanleg in Le Nôtre-stijl (18e eeuw). Bij punt 112 in de routebeschrijving was iets vreemds. We liepen op een zandweg met naastliggend fietspad, de Bekmansdijk, en op een gegeven moment moesten we schuin rechtsaf om na 400 meter weer op de Bekmansdijk uit te komen, maar nu 40 meter verderop. Voor wandelaars die van afsnijden houden een buitenkansje, maar het was wel een mooie lus. Over afsnijden gesproken: tussen het einde van punt 112 en punt 119 lag hemelsbreed ongeveer 100 meter, terwijl we er volgens de parkoersbeschrijving 2300 meter over deden.
Het parkoers intekenen
Hoe wij dit zo goed weten? Wel, wij zijn (o.a.) in het bezit van de Grote Provincie Atlas, uitgave Gelderland/Achterhoek op schaal 1:25000. En van dit boek hadden we fotokopieën bij ons. En steeds als we een stuk hadden gelopen tekenden we dat aan met een gekleurde merkpen. We dwaalden verder door de gemeente Vorden en bereikten weldra het plaatsje Kranenburg. Hier liepen we langs het plaatselijke kerkhof. De smeedijzeren toegangsdeuren stonden open en het kerkhof werd "bewaakt" door twee stenen engelen. Na een oude Joodse begraafplaats bij een akkerland bereikten we op 36 km de tweede wagenrust. Hier namen we nog een sneetje van dat heerlijke bruine brood (een soort roggebrood leek het wel). Maar vooral werd er gedronken.
Verder dwaalden we door de bossen van Het Groote Veld. We zagen nog een vennetje verscholen tussen de bomen liggen. We liepen nog langs een oude grenspaal van de gemeente Zutphen en Lochem. Oud, omdat de gemeente Zutphen tegenwoordig niet meer aan de gemeente Lochem grenst. Door de bossen van het Klein Dochterensche Veld bereikten we Huize Velhorst (gemeente Lochem). In dit gebied zijn vier verschillende soorten vleermuizen aangetroffen, namelijk de dwerg-, de rosse-, de grootoor- en de vale vleermuis. Bij een stuw staken we de Berkel over. Daarop volgden we ruim een km langs het Twentekanaal. Nadat het 's-ochtends zwaar bewolkt was geweest, was in de loop van de middag de zon doorgebroken. Hier langs het kanaal hadden we de zon volop tegen.
Door een getraliede opening zagen we de kisten liggen
Op 48 km was de tweede grote rust in Café De Hoofdige Boer te Almen (gemeente Gorssel). Meteen na deze rustpost liepen we langs de plaatselijke kerk. Door een getraliede opening zagen we de kisten liggen met daarin de mummies van de Heren van Ehze. Na Landgoed Nijenhuis staken we het Afleidingskanaal over. We kregen vanuit de bossen rond Huize De Voorst een fraai uitzicht op de Berkel met daarachter Huize 't Velde. Dit huis is een voormalige havezate in de vorm van een statig wit landhuis. Even later liepen we alsnog langs de hoofdingang Huis De Voorst. Dit is een paleisachtig landhuis dat kort voor 1700 werd gebouwd op last van koning stadhouder Willem III. Het is een uniek voorbeeld van barokarchitectuur in Nederland. De grootste opzet in formele stijl van landgoed De Voorst is ontworpen door Arnold Joost van Keppel. In de omgeving van het huis liggen restanten van de eerdere 17e-eeuwse formele parkaanleg van de architecten Roman en Marot, ook in opdracht van Willem III.
Op 55 km was de derde en laatste verzorgingspost. Deze was in de plaats gekomen van een grote rust in Café De Uitrusting te Eefde omdat hier een party werd georganiseerd en wandelaars niet meer welkom waren. Bij Huize Den Dam hadden we uitzicht op het sluizencomplex in het Twentekanaal bij Eefde. Via Huize Klaphek werd de "bewoonde wereld" weer bereikt. Als eerste liepen we daarbij langs een Recherche Politieschool. Langs de Berkel liepen we Zutphen weer fraai binnen. Eerst langs de ijsbaan, nu een groene weide.
Een heleboel speelgoedsoldaatjes Via de Nieuwstadspoort, een stadspoort uit 1536 die deel uitmaakte van de verdedigingswerken, kwamen we bij de Kruittoren, een verdedigingstoren uit de 15e eeuw. In deze toren is een permanente expositie van ouderwetse speelgoedsoldaatjes ondergebracht. Duizenden van deze soldaatjes, voornamelijk uit de periode 1874-1914, staan in ruime vitrines tentoongesteld en zijn in de originele regimentskleuren beschilderd. Zo ziet u hier o.a. een boerenruiterij met wagentransport, de Japanse Keizerlijke Garde (1910), een Brits Indische bergartillerie op muilezels, een olifantenwerkgroep uit Brits-Indië, beelden uit de Zoeloe-oorlog (1879), de Turks-Ottomaanse Infanterie (1896), een woestijnoperatie en het Brits Legioen voor Garibaldi's Engelse vrijwilligersleger.
Wetenswaardigheden
De deelname aan deze tocht was veel groter dan verwacht. Er waren 183 deelnemers, waarvan 70 het 60 km parkoers liepen. De totale officiële afstand voor ons was 61,015 km. Het was een prachtig parkoers met mooi wandelweer geweest met een goede verzorging en een zeer goede bepijling. Ook de parkoersbeschrijving was duidelijk met vermeldingen van tussenafstanden.

Henri Floor & Coos Verburg