Amsterdam-Leeuwarden zwaar door temperatuurverschillen

Even over elf uur op zaterdag 21 juni 1986 vond de start te Amsterdam-Noord plaats. Er waren 83 deelnemers. De voorzitter van de LAT Jan van de Linden begroette de deelnemers en legde met name voor de nieuwelingen (er waren er 22) uit, dat er 6 grote- en 10 wagenrusten waren. Er werd benadrukt, dat de eerste wagenrust op een speelwei te Purmerend geen openbaar urinoir was. In het verleden hadden buurtbewoners daarover geklaagd. Nadat in Beets de eerste grote rust was geweest, konden we tot de tweede grote rust te Opperdoes in korte broek en T-shirt lopen. Daar trokken de meesten weer het trainingspak aan. In Medemblik stonk het weer flink vanwege de stoomfestiviteiten. We staken de Westfriese Zeedijk over.
De Westfriese Zeedijk is 126 km lang en omstreeks het jaar 1300 gereedgekomen. De dijk loopt vanaf Alkmaar langs het Noord Hollands kanaal en via Schagen, de Wieringermeer naar Medemblik tot het IJsselmeer. De geschiedenis van deze dijk heeft te maken met de vrijheidslievende Westfriezen. De Westfriezen trokken in de 13e eeuw op plundertocht door de provincie, tot ergernis van de graven van Holland, die er tot dan toe niet in geslaagd waren het gebied aan zich te onderwerpen. Maar in 1287 was het (nood)lot de graven gunstig gezind. Zware overstromingen teisterden het gebied en het gelukte Floris V de geïsoleerd liggende dorpen een voor een aan zich te onderwerpen. Dat betekende het einde van een vrij Westfriesland. Er werden zes dwangburchten gebouwd en wel in Medemblik, Eenigenburg, Wijdenes, Nieuwburg, Middelburg en Nuwendoorn. Tussen de burchten werd de dijk met Hollands kapitaal aangelegd, hetgeen de Westfriezen natuurlijk gunstig stemde. Bij de aanleg van de Westfriese Zeedijk werden ook reeds bestaande dijken gebruikt. De burgers waren nu beter beschermd tegen het water en het gebied was beter toegankelijk. Beide partijen waren er tevreden mee!.
Over de dijk tussen de Wieringermeer en het IJsselmeer liepen we naar Den Oever. De naam Wieringen is niet afkomstig van het wier dat hier groeide en dat onder andere werd gebruikt bij de dijkenbouw, maar van het oud Friese "wir" dat hoogte of heuvel betekent. Evenals vorig jaar lukte het ook dit jaar niet om het tempo van Gerrit en Kees, de twee baankapiteins, vast te houden. Met een vertraging van 5 minuten kwam ik als één van de laatsten aan.
In deze grote rust van een uur kregen we eerst een bord groentesoep. Ik dommelde weg, maar om half één schrok ik wakker. Om vijf minuten voor één werd het groene licht gegeven om te vertrekken. Tot de eerste verzorgingspost op de Afsluitdijk liep ik voor mijn doen prima. Daarna moest ik tot tweemaal toe een steentje uit mijn schoenen halen, hetgeen voor 25 deelnemers de gelegenheid was, om mij te passeren. De volle versluierde maan zorgde er voor dat het niet helemaal donker was. Alleen als er een auto met groot licht passeerde, zag je even niets meer.
Bij de haventjes van Breedzanddijk stonden wel 100 caravans. Vlak hierop begonnen de weerselementen te keren. Er kwam mist opzetten. Het werd flink koud. Even dacht ik "waar zijn mijn handschoenen". Jan vd L kwam een paar maal mee oplopen. Vlak voorbij de wagenrust te Kornwerderzand werd ik door Jan vd L gekoppeld aan twee kandidaat uitvallers. De twee hadden te kennen gegeven te willen stoppen, maar Jan vd L had ze weten om te praten. Tot Zurich bleven we bij elkaar lopen. We kwamen Friesland binnen in de Greidhoek.
De Greidhoek wordt begrensd door Harlingen - Leeuwarden - Sneek - Workum en het IJsselmeer. Greide betekent weide. Dan is meteen het landschap in deze streek getypeerd. Uitgestrekte weilanden, doorsneden door allerlei slootjes reiken tot aan de horizon en worden bevolkt door altijd grazende koeien. De Greidhoek is ook het centrum van de Friese veefokkerij- en melkveehouderij. Friesland telt meer koeien dan inwoners. In de Greidhoek bouwde men na 1750 onder het voorhuis vaak een melkkelder waarin melk kan "romen".
Na een rust van een half uur vervolgde ik via Pinjum, Achlum en Hitzum naar Franeker. In tegenstelling tot vorig jaar bleef ik nu vrijwel steeds voor of achter wandelaars zien.
Franeker, dat op een terp werd gebouwd, had rond 1700 verdedigingswallen- en grachten. Het Noorderbolwerk, eens de wal ter bescherming tegen de vijand is nu een promenade voor de Franekers en de toeristen.
In de grote rust te Franeker kreeg ik van Jan vd L te horen dat ik maar een kwartier mocht rusten. Na 25 minuten rust vervolgde ik en nadat ook de anderen mij gepasseerd waren, kwam Cor Schmit van de verzorging aangelopen en "beval" dat hij met mij mee verder zou lopen. Bij wagenrusten zorgde hij er voor dat ik meteen mijn drankjes kreeg en gelijk moest doorlopen. Het leek wel op de prestatietocht van Amsterdam naar Hoorn en dit was toch een rekreatieve wandeltocht?
In Marssum kwamen we langs het Popta gasthuis, een hofje dat gesticht was door advocaat Popta.
Dit hofje bestaat uit vier langgerekte vleugels rondom een vierkant binnenplein. De woninkjes waren voor minder bedeelde, bejaarde dametjes die er mochten wonen op voorwaarde, dat ze het slot de Haringastate (of het Poptaslot) schoonhielden. Boven de toegangspoort staan twee vrouwenfiguren afgebeeld.
Om vijf minuten over half drie arriveerden we bij de vliegbasis te Leeuwarden.
Leeuwarden is in de middeleeuwen ontstaan uit de drie terpdorpen, Oldehove, Nijenhove en Hoek geheten. In 1435 werden deze samengevoegd. Van 1584 tot 1747 resideerden in Leeuwarden de Friese stadhouders.
Van de 83 deelnemers waren zes uitvallers terwijl alle negen dames finishten. De herinnering voor het wandelboekje was minimaal. Een stempel van de LAT en een verknipte ansichtkaart. Een diploma zoals vorig jaar of toch minimaal een leuk plaatje, speciaal voor deze tocht, had ik toch wel verwacht. En dan te bedenken dat ze zo'n goede fotograaf met Ko Kuykhoven in het bestuur hebben. Rond half vijf begonnen we aan de gezamenlijke maaltijd. Tijdens deze maaltijd vond vrij rommelig de prijsuitreiking plaats. Wegens het gebrek van een microfoon was de helft niet te verstaan, terwijl er ook geen ordening in de prijsuitreiking was te bespeuren. Tot slot nog een compliment voor alle verzorgers die voortreffelijk werk hebben gedaan.

Henri Floor