De geschiedenis van Winsum (Friesland)

Midden in Westergo, centraal ten opzichte van Leeuwarden, Sneek, Bolsward en Franeker ligt Winsum. Een typisch Fries dorp gelegen aan de Frjentsjerter Feart (onderdeel van de Middelseeroute), wandelroute het Sint Jabikspaad en temidden van een bijzonder fietsroutenetwerk.

Geschiedenis
Winsum kent een rijke historie. De talrijke archeologische vondsten in oude water- en afvalputten dateren van ca. 600 vóór tot ca. 1400 na Christus. Deze duiden mogelijk op de aanwezigheid van een Romeins garnizoen in het dorp destijds. Nog meer oudheid is terug te vinden in de prachtige romaanse NH-kerk die centraal in het dorp staat. Het bijzondere orgel gebouwd door de Leeuwarder orgelfabrikant W. Hardorff dateert uit 1875. Let ook op de fraaie gevelplaat met de afbeelding van een kanon, aan de Tsjerkebuorren 12 (tegenover de kerk). Hier stond in de vorige eeuw nog café ’t Kanon (anno 1747), één van de twee café’s die het dorp rijk was.

Economie
Winsum en haar bedrijvigheid zijn sinds jaar en dag onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de vorige eeuw was Landbouwwerktuigenfabriek Miedema de economische kurk waarop Winsum lange tijd dreef. Het bedrijf heeft nu ook nog een dominante plaats in het dorp. Niet in de laatste plaats vanwege de hoge schoorsteen bij de fabriek. Ook Tinga’s Trappen- en Deurenfabriek droegen een belangrijk steentje bij aan de ontwikkeling van het dorp.

Voorzieningen
Tot op de dag van vandaag heeft Winsum een centrumfunctie voor de regio door de aanwezigheid van diverse winkels en de vele bedrijven op het bedrijventerrein. Een supermarkt met postagentschap, kledingwinkel, café, doe het zelf winkels en autogarages. Een kleine greep uit het royale aanbod. Geld opnemen, campinggas kopen en een fiets laten repareren? Het kan allemaal in Winsum.

Fierljeppen
In Winsum wordt sinds 1957 het Fries Kampioenschap (FK) Fierljeppen versprongen. Het FK is voor fierljeppers vergelijkbaar met de PC binnen het kaatsen. Een wedstrijd waar het hele fierljepseizoen naar toe wordt geleefd en de belangrijkste Friese fierljepwedstrijd.
Van 1957 tot 1985 werd het Fries Kampioenschap gehouden op een eendaagse accommodatie op de Skâns over de Sint Japik. Vanaf 1985 worden de wedstrijden gehouden op de vaste accommodatie op het sportveldencomplex “Oer It Dok”.

Verenigingen
Ook het overige verenigingsleven is bijzonder actief in Winsum. De meeste verenigingsactiviteiten vinden plaats in het hart van Winsum. Een sportveld, jeu de boulesbaan, tennisbanen, fierljepschans en een pittoresk haventje maken hier deel van uit. Het multifunctionele centrum ‘De Helling’ maakt het dorpshart de ontmoetingsplek van de Winsumer gemeenschap.