Geldrop en omgeving

Algemeen
Aantal inwoners: 37.863 (per 1 januari 2005)
Oppervlakte: 3.139 ha

Op 1 januari 2004 is door de fusie van de buurgemeenten Geldrop en Mierlo de nieuwe gemeente Geldrop-Mierlo ontstaan. Een middelgrote gemeente in het stedelijk gebied van Zuidoost Brabant.

De fusie van Geldrop-Mierlo is een gevolg van de discussie over gemeentelijke herindeling die in en over dit deel van Brabant meer dan tien jaar is gevoerd. In 2001 heeft de toenmalige minister Binnenlandse Zaken een herindelingsplan voor het stedelijk gebied Eindhoven-Helmond gepresenteerd. In dat plan werden Mierlo en Geldrop samengevoegd tot één gemeente. De gemeentebesturen van Mierlo en Geldrop hebben ingestemd met dit plan, omdat deze optie voor hen de beste variant was die er in de loop der jaren was gepresenteerd. In de eerdere plannen zou Geldrop bij Eindhoven worden gevoegd en Mierlo bij Helmond. Daarnaast hebben beide gemeentebesturen besloten dat Geldrop en Mierlo - ongeacht hoe het verder zou gaan met de herindelingsplannen -vrijwillig zouden samengaan. Toen na de val van het eerste kabinet Balkenende alle herindelingsplannen werden ingetrokken, is uitvoering gegeven aan de vrijwillige samenvoeging die op 1 januari 2004 een feit is geworden.

Profiel Geldrop
Geldrop is voor wat betreft het inwonertal (ruim 28.000) de grootste kern van de twee fusiegemeenten. In de vorige eeuw ontwikkelde Geldrop zich van industriegemeente (textiel en wol) tot woongemeente met eigen werkgelegenheid. In 1921 verenigde de gemeente zich met Zesgehuchten (Hoog Geldrop, Hout, Hulst, Riel, Genoenhuis, Gijzenrooi). De laatste grenscorrectie vond plaats in 1998. Toen ging een stuk landschappelijk gebied ten zuiden van de A67 over naar de gemeente Heeze/Leende.
Geldrop beschikt over goede voorzieningen op onderwijsgebied, een streekziekenhuis, verpleeghuizen en een scala van mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding. Om de werkgelegenheid te bevorderen zijn verschillende industrieterreinen ontwikkeld.

De textielnijverheid en Hofdael
De textielnijverheid is eeuwenlang de hoofdbron van inkomsten geweest voor Geldrop. Ook nu nog getuigen fabrieksgebouwen van de grote bloei in de 19e eeuw. Deze fabrieksgebouwen zijn tegenwoordig rijksmonumenten. Eén fabrieksgebouw aan de Heuvel dateert uit 1854. Een ander gebouw, aan de Molenstraat, is in 1998 gedeeltelijk verwoest door een brand. Begin 2000 is het pand geheel gerestaureerd en teruggebracht in de oude stijl; het plan maakt nu deel uit van het plan Hofdael.

In dit plan is, naast woningbouw, aandacht voor restauratie en herstel van de industriële monumenten. In deze monumenten uit de textieltijd is onder andere het Weverijmuseum gevestigd; een unieke mogelijkheid om in een passende omgeving, namelijk een textielfabriek, de nijverheid van vroeger te demonstreren. Naast het Weverijmuseum maken ook de Volksuniversiteit, het Regionaal Educatief Centrum (REC), creativiteitscentrum De Wiele, de Muziekschool, de Stichting Huishoudelijke- en gezinsvoorlichting en een aantal verenigingen voor amateur kunstbeoefening deel uit van het culturele hart van Geldrop. Voor meer informatie: www.hofdael.nl

Profiel Mierlo
De kern Mierlo is met ruim 10.000 inwoners de kleinste kern van de fusiegemeente, maar heeft met 1.809 ha wel de grootste oppervlakte. Door zijn ligging tussen de twee voornaamste industriesteden van Zuidoost Brabant heeft het dorp zich in de laatste tientallen jaren ontwikkeld tot een woonforensengemeente. De meeste Mierlonaren pendelen dagelijks naar Eindhoven en Helmond. Het agrarische karakter dat Mierlo vroeger had, komt alleen in het buitengebied nog een beetje tot uitdrukking. In de dorpskom zelf zijn de sporen van een verleden van ploegen en eggen door nieuwbouwwijken uitgewist.

In 1968 werd het kerkdorp Mierlo-Hout met 5.000 inwoners door Helmond geannexeerd. Mierlo kreeg toen de opdracht om te groeien tot de toen ruim10.000 inwoners. Op 1 januari 1995 is het gebied 'Brandevoort' overgedragen aan de gemeente Helmond. Dat gebied van 500 ha. wordt gebruikt voor grootschalige woningbouw (een Vinex locatie) ten behoeve van de regio en de stad Helmond. Een deel van het plan Brandevoort is inmiddels gerealiseerd. Het eindplan voorziet in de bouw van 6000 woningen. Op 1 januari 1997 is in het kader van de gemeentelijke herindeling 483 ha bos- en heidegebied van de Strabrechtse Heide overgegaan naar de nieuw gevormde gemeente Heeze/Leende.

Ook de kern Mierlo heeft goede voorzieningen, zoals vijf basisscholen, een sportpark, binnensportcomplex, hockeyvelden, tennisbanen en ruitersportaccommodaties. Een aparte plaats nemen de grootschalige recreatieve voorzieningen in, zoals een camping en hotel annex sportcentrum. Daarnaast zijn er uitgestrekte bossen en heidevelden. Het Eindhovens kanaal vormt een mooie doorbreking van het Brabantse coulisselandschap. Verder maken het beschermde dorpsgezicht 'Het Broek' en het waardevol agrarisch landschap het beeld compleet.

Mierlo is in mindere mate dan de kern Geldrop een werkgemeente. Een klein deel van de bevolking verdient de kost in de land- en tuinbouw. Bonen- en maïsvelden bepalen in de nazomer de aanblik van het buitengebied. Spruiten in het najaar. Veel van de producten van land- en tuinbouw worden nog verhandeld via de eigen Mierlose veiling 'De Kerseboom'. Een naam die herinnert aan het roemruchte kersenverleden van het dorp, dat vooral bekend is door de kersensoort 'Mierlose Zwarte'. Werkgelegenheid is er verder in de detailhandel en dienstverlenende sector en in de industrie. Aan de Geldropseweg zijn twee de bedrijventerreinen Oud Ven en De Smaale gevestigd.

Geldrop heeft 23 rijksmonumenten en 28 gemeentemonumenten. Bij de VVV is een boekje verkrijgbaar waarin een fiest-wandelroute langs (een deel van) de monumenten is opgenomen.

Rijksmonumenten in Geldrop
Het kasteel met tuinencomplex aan de (Mierloseweg 1)
http://www.kasteelgeldrop.nl/
Het middelste gedeelte van het kasteel is gebouwd in 1616 op oude fundamenten van een 14de-eeuwse burcht. Het is gelegen in een prachtig park in Engelse landschapsstijl midden in het centrum van Geldrop. Sinds 1996 is het gehele kasteelcomplex met tuinen overgedragen van de gemeente Geldrop aan Stichting Kasteel Geldrop. Rondom het kasteel, dat sinds een aantal jaren een historische buitenplaats genoemd mag worden, zijn een aantal andere rijksmonumenten te vinden. Zo staat in Baron z’n Hof een Victoriaanse kas en een Oranjerie, die beide nog in gebruik zijn. Naast het kasteel staat het voormalige koetshuis waarin het IVN haar expositieruimte heeft.
Het kasteel herbergt de trouwzaal van de gemeente Geldrop. Er zijn een aantal 19de-eeuwse stijlkamers aanwezig die het kasteel verhuurt als feest- of vergaderruimte.

Het is zeker de moeite waard om eens een bezoek te brengen aan de Oudheidkamer, waarin geschonken historische objecten staan van Geldroppenaren. Daarnaast is een groot aantal documenten en foto’s van geschiedkundige betekenis te aanschouwen. Op de eerste verdieping bevinden zich de expositiezalen met beeldende kunst. De kunstexposities zijn elke dinsdag- t/m vrijdagmiddag te bezichtigen van 14.00 tot 17.00 uur. Het gehele kasteel met Oudheidkamer is zondagmiddag open tussen 14.00 uur en 17.00 uur. Rondleidingen zijn op afspraak te maken (niet op zaterdag en maandag) via telefoonnummer 040-2801230.

Stichting Vrienden van Kasteel Geldrop ondersteunt het kasteel in het monumentaal onderhoud en de ontplooiing van culturele activiteiten. Vrienden van deze stichting dragen het monument een warm hart toe door jaarlijks € 50,- te doneren. Om vriend van het kasteel te worden kan men contact opnemen met dhr. Stijntjes tel. 040-2863051.

Kasteeltuinencomplex - (Mierloseweg 1)

Het kasteel van Geldrop bevindt zich op het kasteeltuinencomplex van Geldrop. Naast dit kasteel bestaat het complex uit kasteeltuinen, met de daar aanwezige opstallen: orangerie, plantenkassen, rentmeestershuis annex koetshuis/paardenstal, schansmuren en dienstwoning uit circa 1870 met aggregaathuisje uit circa 1920. Geldrop is een historische buitenplaats waarvan de geschiedenis teruggaat tot ten minste de dertiende eeuw.

De Engelse tuin:
De Engelse landschapstuin maakt deel uit van het kasteeltuinencomplex en dateert uit 1870. De tuin bestaat uit gazons, weiden en bospercelen, die qua grootte wisselende ruimten insluiten. Er bestaat een gevarieerde boombeplanting. Bijzondere bomen zijn de mammoetboom, twee platanen, een treurbeuk en de zeldzame melasequoia. De oprijlaan is voorzien van laanbeplanting van Hollandse eiken. Het kasteel is voorzien van een u-vormige vijverpartij die oorspronkelijk de slotgracht vormde. Het park vormt een samenhang met het kasteel en andere gebouwen van het kasteelcomplex.
Aggregaathuisje:
Het aggregaathuisje is gelegen langs de dienstwoning van het kasteel. Het kasteel had omstreeks 1920 een eigen elektriciteitsvoorziening. Een restant van deze voorziening is het aggregaathuisje.
Dienstwoning:
De dienstwoning is gelegen aan de noordelijke zijde van het kasteel. Het huisje heeft één bouwlaag, uitgevoerd in baksteen. De gevels zijn versierd met siermetselwerk.

Schansmuren:
De schansmuren omringen een gedeelte van de moestuin van het kasteel. Aan de binnenkant van de schansmuren is een verticaal lattenrek met uivormige bekroning bevestigd. Hier tegenaan groeien diverse klimplanten en lei- of snoeibomen.
Plantenkassen:
Aan de noordkant van de kasteeltuin liggen twee langwerpige rechthoekige plantenkassen. Deze dateren uit circa 1870. De ene kas is vrijstaand en bestaat uit twee gedeelten in elkaars verlengde. Ze hebben een aangebouwd stookhuis en schoorsteen. De andere kas staat tegen de zuidmuur van de boerderij. De kassen zijn door een zandpad gescheiden van de orangerie die grenst aan de oprijlaan van het kasteel.
De eerstgenoemde plantenkas bestaat uit een hoog en een laag gedeelte, die door een deur met elkaar verbonden zijn. Oorspronkelijk waren ze even hoog.

Orangerie:
De orangerie van de buitenplaats Kasteel Geldrop is gelegen in de kasteeltuin. Het dateert uit circa 1870.

Koetshuis/paardenstal:
In de tuin van het kasteel ligt aan de oprijlaan een rentmeestershuis annex koetshuis/paardenstal. Het interieur van de paardenstal is authentiek met o.a. een gietijzeren inrichting afkomstig van de Engelse ijzergieterij Musgrave's en Co uit Londen en Belfast.

Brigidakerk (Nieuwendijk 2)
De Sinte Brigidakerk is gevestigd in het centrum van Geldrop. Op de plaats waar de kerk nu staat werd waarschijnlijk in de 14e eeuw een kerk gebouwd in opdracht van de heer van Geldrop. In 1627 stortte de kerk gedeeltelijk in. In de tweede helft van de 19e eeuw besloot men de kerk op te ruimen en een nieuwe te bouwen. Architect C. Weber uit Roermond voltooide in 1891 de huidige H. Brigida (koepel) kerk, die in romangotische stijl is opgetrokken.

(voormalig) Vincentiushuis
(Langstraat 27)
Het voormalig St. Vincentiusgebouw dateert uit 1899. Het gebouw valt op door zijn vele vensters en het in het oogspringende witte Elizabethbeeld op sokkel. Het is een zeldzaam gaaf en fraai voorbeeld van de eens zeer talrijke St. Vincentiushuizen, die sinds 1846 door de R.K. St. Vincentiusvereniging werden gesticht.
Momenteel is er een Woningstichting in gehuisvest.

(voormalig) Fabriekspand
(Heuvel 9)
Het fabrieksgebouw aan Heuvel 9, is een zogenaamd 'fabriekshuis' van de voormalige wollenstoffenfabriek A. v.d. Heuvel en Zn.. Het dateert uit 1854. Het pand is gerestaureerd in 2000.

(voormalig) Fabriekspand
(Molenstraat 19)
Het gebouw aan Molenstraat 19, is een fabrieksgebouw van de voormalige wollenstoffenfabriek A. v.d. Heuvel en Zn. Het dateert uit 1863.

In 1998 is het gebouw door brand gedeeltelijk verwoest. Begin 2000 is het geheel gerestaureerd en in de oude stijl teruggebracht. Het pand maakt nu deel uit van het Sociaal Cultureel Centrum Hofdael en wordt gebruikt door het Creativiteitscentrum De Wiele.

(voormalig) Fabriekspand
(Molenstraat 21)
Het gebouw aan Molenstraat 21, is een fabrieksgebouw van de voormalige wollenstoffenfabriek A. v.d. Heuvel en Zn. Het dateert uit 1863. Het pand maakt nu deel uit van het Sociaal Cultureel Centrum Hofdael en wordt gebruikt door het Weverijmuseum.

Korenmolen 't Nupke
(Molenakker 5)
Korenmolen 't Nupke aan de Molenakker werd gebouwd in 1843. Nupke betekent onder meer een verhoging, een bult in het landschap. Het is een Beltmolen. Dit is een molen met een verhoogde voet. De molen werd in 1978 door de gemeente aangekocht om zodoende het monument in stand te kunnen houden. Na een restauratie werd de molen in 1980 weer officieel in gebruik genomen.

Boerderij met jachtkamer
't Goor
(Mackenziestraat 4)
Deze langgevelboerderij dateert uit 1869 en beschikt over een jachtkamer "'t Goor". De boerderij is gebouwd voor de Geldropse textielfabrikant P.C.M. van den Heuvel, die nauwe banden onderhield met de plaatselijke kasteelheer. De jacht-/ontvangstkamer heeft een eigen ingang. Vanaf het woongedeelte bevinden zich achter de deuren: de koestal, de varkenshokken met paardenstal, de deel en de dorsschuur. Boven de drie stallen bevindt zich de tasruimte voor het hooi. De paardenstal met ruif, heeft een voerluik op de deel. De koestal is uitgevoerd als potstal. Ze is nog compleet met stalhouten waar de koeien worden aangebonden. Voor de kop van het bedrijfsgedeelte ligt op het erf de dorsberg. In de dorsschuur staat de dorsmachine. De aandrijving geschiedde door een paard, die lopend rond een spil een boom met tandwiel in beweging bracht. Het interieur van het woongedeelte is met uitzondering van een enkele aanpassing grotendeels ongewijzigd.


Villa
(Bogardeind 25)
Deze villa dateert uit de eind 19e eeuw. Het is een herenhuis annex fabrikantenwoning uitgevoerd in baksteen. Het beschikt tevens over een koetshuis met versierde topgevel.

(voormalig) Kantoorpand (Mierloseweg 16)
Het kantoorgebouw dateert uit 1923 en heeft kenmerken van het Neoclassicisme en Neobarok. Het is gebouwd voor textielfabrikant A. van der Heijden en Zoon. De bijbehorende fabriek, die in de jaren zestig van de twintigste eeuw is gesloopt, lag aan de oostkant van het kantoor. De fabriek was gespecialiseerd in het spinnen van breigaren later ook in lakens (wollenstoffen). Vooral kloosters betrokken stoffen van hier. Het kantoorgebouw heeft een rechthoekige plattegrond. De voor- of noordgevel ligt aan de Mierloseweg. De andere drie gevels liggen vrij op het erf. Aan de zuidzijde van het perceel stroomt de rivier de Dommel. Na de sluiting van de fabriek heeft het kantoor een nieuwe kantoorbestemming gekregen.

(voormalig) Raadhuis
(Heuvel 1)

Het oude raadhuis dateert uit 1870 en is gebouwd in Eclectische stijl. De opdrachtgever was burgemeester Wilhelmus Knaapen, tevens textielfabrikant. De tekening is gemaakt door H.A. Aghterberg uit Geldrop. Aannemer Frans van den Berg bouwde het voor ƒ 5.176,00. Oorspronkelijk stond het raadhuis vrijstaand op de hoek met de Hofstraat. De voor- of zuidgevel staat aan de Heuvel. Aan de westkant grenst de voormalige tramremise en aan de noordkant het voormalige postkantoor die beiden buiten de bescherming vallen. Nu is het raadhuis in gebruik bij de gemeente.

Fabrikantenwoning
(Heuvel 5)
Het woonhuis aan de Heuvel 5 dateert uit 1869. Het is gebouwd in Eclectische stijl en bevat een dienstwoning uit het midden van de negentiende eeuw. Het huis ligt aan drie zijden vrij op het perceel. De voor- of westgevel ligt aan de Heuvel. De zuidgevel staat op de perceelsscheiding. Deze grenst aan Heuvel 6. Terugspringend ten opzichte van de voorgevel ligt aan de noordkant van het huis een kleine dienstwoning.

Fabrikantenwoning
(Heuvel 19)
Het herenhuis dateert uit 1903 en is in Eclectische stijl gebouwd voor bierbrouwer Jos Bolsius. Aan de Molenstraat stond zijn brouwerij. Bolsius bracht met het merk 'Cambrinus' zijn bier op de markt. Na Bolsius woonde hier rentenier Raaijmakers. Later burgemeester Van der Put. In 1936 werd in dit huis de eerste Gemeentelijke Gezondheids Dienst van Noord-Brabant gevestigd. Ook hebben er achtenveertig weeskinderen in huis gewoond. Momenteel is het weer in gebruik als woning. Het blokvormige tweelaagse huis heeft een rijke architectuur.

Arbeidershuisjes
(Heggestraat 67, 69 en 71)
De arbeidershuisjes dateren uit 1880 en zijn gebouwd in Ambachtelijke-traditionele stijl in opdracht van het Burgerlijk Armbestuur. Het is het enige overgebleven gave voorbeeld van arbeidershuizen uit de vorige eeuw. De voor- of westgevel van de huizen ligt in de Heggestraat. De buitenste twee huizen, de nummers 67 en 71 liggen met de oost- en respectievelijk de noord- en de zuidgevel vrij op het perceel. Het grote erf is gemeenschappelijk gebruik. Het is tegenwoordig via een nieuwe steeg bereikbaar. Voordat de huizen omstreeks 1975 een eigen toilet kregen aangebouwd, was het erf toegankelijk via een andere steeg.
Oorspronkelijk beschikte de huizen over een gezamenlijk toilet dat tegen de gezamenlijke schuur was aangebouwd. Elk huis heeft twee kamers, een voor- en een achterkamer. In de achterkamer bevindt zich tevens de keuken en de trap naar de open zolder.

Villa (Gemeentehuis)
(Hofstraat 4)
Het huis dateert uit 1868 en is gebouwd in Eclectische stijl voor textielfabrikant J.M. Eijcken. Het huis heeft een rechthoekige plattegrond. Het is nu in gebruik als onderdeel van het gemeentehuis van Geldrop.

Koetshuis bij Villa

Wegwijzer
(Mierloseweg/Nuenenseweg)
Op de hoek van de Mierloseweg/Nuenenseweg is een wegwijzer geplaatst die dateert uit 1866. In die tijd stonden dergelijke wegwijzers bij belangrijke wegsplitsingen langs provinciale wegen. Dit exemplaar is een van de laatst overgebleven voorbeelden uit die tijd. De wegwijzer is vervaardigd uit gietijzer. Er zijn drie richtingborden op bevestigd, wijzende naar Geldrop, Nuenen en Helmond. Het wapen van Brabant is erop afgebeeld en de top beeldt een granaatappel uit.

Stationsoverkapping
(Parallelweg 2b)
Het station van Geldrop heeft een perronoverkapping met wachtkamer annex dienstgebouw uit 1912. Het ontwerp is van architect ir. G.W. van Heukelom. De spoorlijn verbindt Eindhoven met Weert. De lijn werd in 1904 door de Tweede Kamer goedgekeurd. Omdat de spoorlijn aanvankelijk een moerasachtig gebied doorkruiste, is ze bovenop een dijklichaam gelegd. Oorspronkelijk lag oostelijk aan de voet van de dijk voor de overkapping het eigenlijke stationsgebouw. Deze is afgebroken in 1974. Bij de uitgang van het station ligt een voetgangerstunnel onder het spoor en de overkapping door. De tunnel is aangelegd in de jaren zestig van de twintigste eeuw. Ze behoort niet tot het beschermde monument. Het dienstgebouw bestaat uit een seinhuis, wisselwachters- en wachtlokaal. Tegenwoordig zijn hier ook stationsloketten in gevestigd. Het wisselwachterlokaal heeft erkers die uitzicht hebben over de spoorlijn. Het station is zeldzaam wegens opzet en constructie. Daarnaast is het exterieur nog bijzonder gaaf gebleven. Het geheel is als klein station van grote architectuurhistorische waarde.

Kerk H. Maria en Brigida
(Pastoor van Hooffstraat 1)
De kerk H. Maria en Brigida, is gebouwd tussen 1879 en 1884. Het is een R.K.-kerk in Neo-Gotische stijl. Het ontwerp is van architect H.J. van Tulder. Het is een driebeukige kruiskerk met toren en dakruiter onder zadel- en lessenaarsdaken met leien gedekt. De kerk staat in het voormalige kerkdorp Zesgehuchten, aan de Pastoor van Hooffstraat 1.

Broederhuis
(Stationsstraat 21)
Het broederhuis is een voormalig klooster genaamd 'St. Antoniushuis'. Het dateert uit 1930 en is gebouwd in expressionistische stijl. Het ontwerp is van architect J. Duynstee uit Den Haag. Het klooster is destijds gebouwd voor acht broeders van de Congregatie Broeders Onze Lieve Vrouw van Lourdes (Broeders van Dongen). Deze broeders verzorgden in de tijd het onderwijs in de naastgelegen school voor jongens in Geldrop. Momenteel wordt het broederhuis bewoond door de laatste overgebleven broeders.

(voormalig) Schoolgebouw (Stationsstraat 19)
Het voormalig schoolgebouw dateert uit 1916 en is gebouwd in Overgangsarchitectuur. Het is een voormalige achtklassige Openbare school. De ontwerper ervan is architect P. van der Velden. In 1930 werd het de 'Nazarethschool'. Dit was een school voor Katholiek onderwijs geleid door de Congregatie van de Broeders Onze Lieve Vrouw van Lourdes (Broeders van Dongen). Naast de school is het klooster gevestigd waar nog enkele broeders woonachtig zijn. De school dient nu als Volksuniversiteit. Deze zal in de loop van 2001 verhuizen naar een nieuwe locatie, het plan Hofdael. Wat er daarna met dit gebouw zal gebeuren, is nog niet bekend.

(voormalig) Schoolgebouw - (Stationsstraat 38) Het voormalig schoolgebouw dateert uit 1931 en is gebouwd in expressionistische stijl. Het ontwerp is van architect Hanrath te Hilversum. Het was oorspronkelijk een tweeklassige school maar heeft tegenwoordig vier klassen. In 1956 kreeg de school de naam 'Prinses Beatrix'. De school is gebouwd voor de Christelijke Nationale Schoolvereniging. Een gevelsteen verwijst naar de eerste steenlegging voor J.M. baron van Tuyll van Serooskerken. In 1957 is de school uitgebreid in dezelfde stijl. Momenteel wordt het gebouw gebruikt door de stichting Meare. Het gebouw draagt de naam "'t Laar" en dient als dagbestedingscentrum voor verstandelijk gehandicapten.

Woonhuis met dokterspraktijk (Stationsstraat 27)
Het betreft een woonhuis met dokterspraktijk gebouwd in 1937 in Traditionalistische stijl. Het ontwerp is van architect ir. G.M. Leeuwenberg. Het huis is oorspronkelijk gebouwd voor dokter Koch. De naam 'Gildenrode' verwijst naar de oorspronkelijke funktie van het terrein waarop het huis staat. Hier kwam voor 1937 het plaatselijk schuttersgilde bijeen. Het huis beschikt over twee ingangen, één voor de praktijk en één voor het woonhuis. Het beschikt tevens over een garage en bergplaats. Momenteel is er een dierenkliniek in gevestigd.

Kerk en Pastorie St. Jozef (Sint Jozefplein 2)
Het R.K. kerkcomplex 'St. Jozef' dateert uit 1932. Het is ontworpen door de architecten B.J. Koldewey en C.M. van Moorsel uit Voorburg. Het complex bestaat uit twee onderdelen: een kerk en pastorie. Tesamen met een school en plein vormen zij één stedenbouwkundig geheel van hetzelfde ontwerpteam. De parochie werd gesticht in het jaar 1929. Het complex ligt in het centrum van de woonwijk Braakhuizen. De eerste steenlegging vond plaats op 11 augustus 1931. De bouwsom was begroot op ƒ17.380,00. De school aan de overkant van het plein valt niet
binnen de bescherming.

Oude Raadhuis Mierlo (Dorpsstraat)
Gebouwd in 1806 naar een ontwerp van de Mierlonaar P. van Driel. Hierin werden naar departementale voorschriften uit de Franse tijd ook de veldwachterskamer, het cachot en tevens de brandspuit ondergebracht. In gebruik geweest als raadhuis tot 1963. Sinds de restauratie van 1990 is de voormalige raadszaal in gebruik als trouwzaal en zijn de heemkundekring en de VVV in het gebouw gehuisvest. Het gebouw is grotendeels nog in authentieke staat.

Standerdmolen Mierlo (Dorpsstraat)

Halfgesloten houten standerd korenmolen. De vlucht van de wieken is 25.10 meter. De molen wordt door vrijwillige molenaars draaiende gehouden. Stond voorheen op de molenheide en was eigendom van de Heren van Mierlo. In 1855 aangekocht door Anna Branten-Doers en naar het dorp verplaatst. In 1956 door de gemeente aangekocht en diverse malen gerestaureerd.

Kasteelboerderij
(Kasteelweg)
Vermoedelijk gebouwd aan het einde van de 17e begin 18e eeuw in opdracht van de Heren van Mierlo, de families Van Grevenbroeck en van Scherpenzeel. Het was een pachtboerderij behorende bij het kasteel dat hier tegenover heeft gelegen. Deze boerderij heeft meerdere voorgangers gehad, de naam "´t goet ten Nieuwenhuis" komt al voor in de archiefstukken van 1429. Tot 1940 was de boerderij eigendom van barones de Heusch de la Zangrije, die gehuwd was met ridder Schellekens.

Huize Karelstein (Hekelstraat)
Staat op de eerste kadastrale kaart van 1832 aangeduid als brouwerij. Later woonhuis en brouwerij van burgemeester/brouwer Antonie Keunen. Waarschijnlijk rond 1870 verbouwd tot zijn huidige staat. In de jaren vijftig gebruikt als woonhuis annex rijkspolitiepost.

RK H. Luciakerk en pastorie
(Heer van Scherpenzeelweg)
Deze neogotische kerk is een ontwerp van de Tilburgse architect H. van Tulder en is gebouwd tussen 1856 en 1858 door aannemer M.H. Verbroekx uit Heusden. In de toren bevindt zich nog de toren van de oude kerk die uit 1496 dateerde. Van 1648 tot 1818 was die kerk in gebruik geweest voor de protestante eredienst. Kenmerkend voor de neogotiek is dat het grondplan van de kerk is gebouwd in de vorm van een Romeins kruis. Begin jaren tachtig is de kerk gerestaureerd. In de toren bevinden zich drie klokken. Twee daarvan zijn in 1953 gegoten door Koninklijke Eijsbouts klokkengieterij te Asten. De zwaarste klok dateert uit 1414, de gieter is waarschijnlijk Jan van Venlo. Het opschrift is in latijn: "Maria heet ik, maand april 1414". Deze klok is in de jaren ´30 geregistreerd als monumentklok. Eén oude klok uit 1467, ook van Jan van Venlo is verdwenen, waarschijnlijk omgegoten in 1953. De pastorie dateert uit 1905. Het ontwerp is van architect J.H.H. van Groenendaal uit Vugt en de aannemer was Jaq. Van Roij uit ´s-Hertogenbosch.

T.V.-toren
Markant en beeldbepalend gebouw bij uitstek in Mierlo is de t.v.-toren van de PTT. De toren is gebouwd in 1961 en heeft een hoogte van 105 meter. Tegenwoordig wordt de toren naast t.v. verbindingen verder gebruikt voor alle soorten straalverbindingen van KPN Telecom.

Het Eindhovensch Kanaal
Aangelegd in 1843 door het stadsbestuur van Eindhoven en nog altijd eigendom van deze gemeente. Het kanaal is helemaal met de hand gegraven en aangelegd om de stad Eindhoven aansluiting te geven op de Zuid-Willemsvaart, die Maastricht met ´s-Hertogenbosch verbindt. De kanalen zijn erg belangrijk geweest voor de industriele ontwikkeling van deze regio. Met de komst van andere vervoermiddelen zoals trein en auto, raakte met name het Eindhovensch Kanaal in onbruik. Eind jaren zestig is het aan zijn bestemming onttrokken. Sinds die tijd heeft het 13 kilometer lange kanaal en zijn oevers zich ontwikkeld tot een waardevol natuurgebied dat zich uitstekend leent voor fiets-, wandel- of vaartochten.

Beschermd Dorpsgezicht
"Het Broek"
Omstreeks 1200 is dit gebied ontgonnen hetgeen blijkt uit de dikke laag, door plaggenbemesting, opgebrachte zwarte grond. Het is nu een beschermd dorpsgezicht dat wordt bevolkt door zowel agrarische- als burgerbevolking. Het Broek behoort tot het nederzettingstype zoals dat vroeger in grote getale voorkwam op de Brabantse zandgronden. Het driehoekige plein wordt gevormd door een aantal boerderijen met in het midden een waterkuil voor het drenken van vee en het blussen van branden. Het geheel wordt omzoomd door eikenbomen. De kuil is inmiddels gedempt en het oorspronkelijke wegenpatroon is door de aanleg van het Eindhovensch Kanaal in 1843 enigszins veranderd. De structuur van de zogenaamde langrepelakkers en paden zijn door de ruilverkaveling verdwenen.

Elderse molen
(Geldropseweg)
Gebouwd in 1851 als stenen grondmolen door molenmaker Godefridus van Driel. De vlucht van de wieken is 24.70 meter. Hij werd gebruikt voor het malen van graan. Later is de romp verhoogd en werd de belt aangebracht. In de dertiger jaren raakte de molen in verval en werd de molenbelt afgegraven. In 1944 is het woonhuis aangebouwd.

(voormalig) klooster
(Heer van Scherpenzeelweg)

De bouw van het klooster in 1874 werd mogelijk gemaakt door de overgebleven fondsen van een fondatie gedaan door kardinaal Van Enkevoirt in 1531 t.b.v. het "Apostelhuis". De zusters Franciscanessen namen de zorg over voor de 12 oude mannen en stichtten een "taalschool". Na een grondige verbouwing in 1910 kwam de professionele ouderenzorg echt op gang. Vanaf 1932 draagt het gebouw de naam Huize Bethanië. In de oorlogsjaren gebruikt voor de inkwartiering van Duitse militairen. Na de bevrijding van Mierlo op 21 september 1944 werd hier het hoofdkwartier van het 8e Britse legerkorps ondergebracht en werd het gebouw tijdelijk bewoond door o.a. veldmaarschalk Montgomery. Het pand werd het laatste oorlogsjaar gebruikt voor hulp aan en opvang van meer dan 800 vluchtelingen in Mierlo. Thans is hier het Medisch Centrum gevestigd.

Patronaatsgebouw (Heer van Scherpenzeelweg)

Gebouwd in 1914 als verenigingsgebouw en kosterwoning. Het ontwerp van het gebouw is van architect J.H.H. van Groenendaal uit Vugt. Aannemer was P. Huybrechts uit Mierlo. De adellijke familie Van Scherpenzeel-Heusch die nauwe banden had met Mierlo heeft een belangrijke financiële bijdrage geleverd voor de realisering van dit gebouw. Op het wapentableau boven de deur staat dan ook het familiewapen met het opschrift "in pharetra et sagitta" (met de pijl in de koker), hetgeen vrij vertaald zou kunnen betekenen: bewaar de vrede. Het beeld van de H. Ludovicus verwijst waarschijnlijk naar Jan-Lodewijk van Scherpenzeel-Heusch.

Mariakapel
(Bekelaar)

Uit dankbaarheid voor hun behouden thuiskomst uit Indonesië hebben gerepatrieerde Mierlose militairen in 1950 het initiatief genomen voor de bouw van deze Mariakapel. Het is tevens een herinnering aan Martien Louwers en Jan Peters-Rit, die als KNIL-militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen bij de aanleg van de Birma-Spoorweg voor de Japanners. Het ontwerp van de kapel is van Frans Vervest, het beeld van de hand van kunstenaar Piet Slegers en het smeedwerk is gemaakt door Bernard Goeijers. Op 22 juli 1951 wijdde pastoor Th. Van Lierop de kapel in.

Brits ereveld
Het Brits ereveld aan de Geldropseweg is onthuld op 30 december 1945. Op de begraafplaats staat een offerkruis (een ‘Cross of Sacrifice’) dat symbool staat voor de Britse militairen die in Nederland zijn gesneuveld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op het kruis is een bronzen zwaard aangebracht. Achter het offerkruis staat een rij zerken met naam en rang, geboorte- en sterfdatum van 665 gesneuvelde militairen. Tussen de grafstenen bevinden zich open plekken. Dit zijn de plaatsen waar onbekende soldaten rusten.

Het kasteel.

Het kasteel is in 1616 gebouwd en is gelegen in een prachtig park in het centrum van Geldrop. In het kasteel bevinden zich onder anderen: een expositieruimte en een oudheidkamer, In de oudheidkamer zijn historische voorwerpen, gevonden in de Geldropse grond, zoals gebruiksvoorwerpen en ambachtswerktuigen van de vroegere nijverheid en een groot aantal documenten en foto's van geschiedkundige en heemkundige betekenis samengebracht. In het kasteel zijn verder ondergebracht: de heemkundekring, de gilden en een permanente collectie schilderijen van Teun Gijsen . Naast een bezoek aan het kasteel is het ook zeker de moeite waard om een wandeling te maken door het kasteelpark en de kinderboerderij te bezoeken.

Korenmolen ‘t Nupke.

Korenmolen ‘t Nupke aan de Molenakker werd gebouwd in 1843. Het is een Beltmolen (een molen met verhoogde voet). De molen kreeg de naam ‘t Nupke, naar de vroegere naam van de grond waarop de molen is gebouwd ("nupke" betekent onder meer een verhoging, een bult in het landschap). De molen staat vlakbij het station. Op het InterNet is een verzameling molens te vinden via The Society for the Preservation of Old Mills

De Brigida kerk.

Op de plaats van deze kerk werd waarschijnlijk in de 14de eeuw een kerk gebouwd in opdracht van de Heer van Geldrop. In 1627 stortte de kerk gedeeltelijk in. In de tweede helft van de 19de eeuw besloot men de kerk op te ruimen en een nieuwe te bouwen. Architect C. Weber uit Roermond voltooide in 1891de huidige H. Brigida (koepel) kerk, die in romanogotogische stijl is opgetrokken.

Wisselluiden in de Brigida kerk.

De klokkentoren van de Brigida kerk herbergt naast een vieroctaafscarillion ook het Geldrops wisselluidersgilde: 'de Brigidaluiders'.

De Dommel in haar nieuwe bedding
Strabrechtse heide

De Strabrechtse heide is een natuurreservaat van ruim 1.500 hectare, liggend in de gemeenten Heeze, Geldrop, Mierlo, Someren en Maarheeze. Binnen Geldrop liggen 203 ha. van de heide. De Strabrechtse Heide ontleent haar naam aan het gehucht Strabrecht onder Heeze. “Stra” betekent ontginning aan de weg en Brecht (of Brink) betekent open plek in het bos.