Een communicatie-idee: communiceren als plek geven aan een ander

0.1 Inleiding

De afgelopen wijkkerkenraadsvergadering van cluster I heb ik gepleit voor het oppakken van het thema communicatie. De inzet was: als wijk zijn we in rap tempo bezig om allerlei thema’s te be­spreken en taken aan te pakken. Ik noem dit het ‘wat’ van onze manier van werken. Open blijft alleen steeds weer de vraag van het ‘hoe’: niet slechts ‘hoe komen gemeenteleden dit te weten’, maar veel meer nog ‘hoe doen gemeenteleden voluit en volop mee in de opbouw van onze wijk­gemeente-in-ontwikkeling’. Aan het einde van de vergadering kreeg ik het verzoek om hier iets over te schrijven.

 

Hieronder beschrijf ik een communicatie-idee. Het is al behoorlijk concreet. Dit is ingegeven door mijn manier van werken: ik word altijd veel enthousiaster als ik de dingen concreet voor me zie. Maar er bestaat ook een tijdsdruk:

·         de eerstvolgende wijkkerkenraadsvergadering is op 8 december. Dat is ná de deadling van het kerstnummer van Samen Verder (30 november);

·         de eerstvolgende communi­catie vanuit de wijkkerkenraad zou pas in het eerste kerkblad van 2011 kunnen indien we de wijkkerkenraads­vergadering afwachten. Deze Samen Verder wordt op 6 januari verspreid;

·         met het januari-nummer komt de gemeentegids voor de eerste helft van 2011 uit (deadline???).

De gemeentegids is een uitstekend medium om plannen te introduceren. Maar het kan niet zo zijn dat de gemeente in de kersttijd nog van niets weet. Een kerstperiode vol onzekerheid voor onze gemeenteleden betekent dat iedereen uitgebreid de tijd heeft om elkaars bezorgdheden te voeden en twijfels te benoemen. Het halfjaar 2011 in gezamenlijkheid begint al op 25 dec. 2010.

Ik pleit ervoor om onze plannen in de gemeentegids te lanceren. Maar ik pleit er dan ook voor, dat we in het kerstnummer al een vooraankondiging doen, om genoemde redenen. Dat betekent dat ons bekend moet zijn wat de plannen zullen zijn. De tijdsdruk is dan, dat er uiterlijk 30 november een akkoord ten minste in hoofdlijnen zal moeten zijn over wat we gaan doen. Dit communicatie-idee is een voorstel van hoe we de zaken gaan aanpakken. Het stuk komt niet uit de lucht vallen. In dit stuk pak ik diverse opgepakte ontwikkelingen samen, leg er een aantal uitgangspunten onder en werk deze lijnen uit naar terreinen die nog aangepakt moeten worden. Daarmee is dit stuk niet vrij­blijvend.

>>       Actie: moderamen (koers bepalen over aanpak; besluit of met dit communicatie-idee in zee wordt gegaan; data kunnen in een later stadium nog worden vastgesteld)

 

Tijdsdruk was mijn negatieve motivatie om dit stuk te schrijven: je wilt niet dat de gemeente in het ongewisse blijft, met alle gevolgen voor beeldvorming en stemming van dien. Als we niet oppassen zijn we te laat. De positieve motivatie voor dit communicatie-idee is natuurlijk, wat ik in een veelvoud van volgende vragen benader: hoe pakken we het aan dat het gemeente(op)bouwproces een gebeuren aan het grondvlak is; hoe kunnen we gemeentebreed de vragen als kansen oppakken; hoe krijgen talent en betrokkenheid in de gemeente een goede kans; hoe kunnen mensen zelf verantwoordelijkheid voor hun kerk oppakken, hoe lopen we gezamenlijk het risico om het nog leuk te gaan vinden ook?

Communiceren doe je altijd ‘met’ iemand, nooit ‘tot’ iemand. In het besef dat een herder achter de schapen aanloopt, beetje sturend, soms corrigerend hoeven we geen uitkomst dicht te timmeren, maar mogen we communicatief wegen openen. Dat lijkt mij de basisopstelling voor onze wijkkerken­raad. Zo is in Jeugd&Jongeren en in een plan voor Pastoraat reeds de inzet. Deze van-onderaf-benadering is niet de snelste route: schapen mekkeren altijd – “in hoeverre moet je daar naar luisteren?” vraagt een mens zich wel eens af. Ik denk dat de van-onderaf-benade­ring uiteindelijk veel gemekker voorkomt en boven alles het welbevinden van de schapen ten goede komt.

 

Omdat ik niet wil pleiten voor een communicatie die voornamelijk bestaat uit het mededelen van gemaakte plannen, rijst er een forse vraag hoe onze communicatie er de komende maanden (zeg maar tot de zomer 2011) eruit komt te zien.

0.2 Uitgangspunten

1.       M.i.v. 25 dec. 2010 wordt er gezamenlijk gevierd in de Grote Kerk;

2.       19 dec. 2010 bereidt elke wijk op eigen wijze liturgisch de overgang van afzonderlijkheid naar gezamenlijkheid;

3.       drie terreinen zijn geprioriteerd: Jeugd&Jongeren, Pastoraat en Liturgie. Ik combineer dat in onderstaande met Toerusting;

4.       gemeenteopbouw wordt aangestuurd door de wijkkerkenraad, maar is in alles en boven alles een zaak van gemeente en gemeenteleden (van onderaf dus). Zij dienen meer dan ruimte te krijgen voor zichzelf: zij moeten een plek hebben in wat er gebeurt.

0.3 Kenmerken van dit communicatie-idee

1.       Fundamenteel wordt geprobeerd om de gemeente zich van onderaf te laten ontwikkelen. Met een wijkkerkenraad die bedenkt en besluit, met predikanten die een voorzet doen, met commissies die onderwerpen in kaart brengen zijn we er dus nog niet. De gemeente moet gemobiliseerd worden om voluit mee te doen.

2.       Ontwikkelen klinkt erg maakbaar. Dingen gaan soms hun eigen weg. Daarom is hier gekozen voor iets nieuws: update-gesprekken. Hierin wordt na een jaar nagegaan hoe ontwikkelde plannen, in voorlopigheid besloten, in de praktijk werken. Ook zijn er misschien nieuwe thema’s die aandacht verdienen en/of nieuwe ideeën die een kans moeten krijgen. Vast onderdeel bij deze gesprekken is het verband met de andere wijk. Het voordeel van deze aanpak is, dat we als gemeente-in-ontwikkeling vrij snel tot gezamenlijke manieren van doen komen, terwijl onderkend en gehonoreerd wordt dat het echte samen toegroeien naar één wijk een proces van jaren is.

3.       De voorgestelde communicatievormen zijn niet alleen maar informatief. Vanzelfsprekend zijn stukjes in het kerkblad, op de site en praatjes op gemeenteavonden onmisbaar. Maar daartoe beperken zou betekenen dat de mondigheid van de gemeente alleen via de kanalen van vragen stellen en brieven schrijven zich kan uiten. Gesprek, activiteit en vragen aan de gemeente krijgen hieronder de hoofdrol.

4.       De geprioriteerde terreinen Jeugd&Jongeren, Pastoraat en Eredienst worden nauw verbonden met het terrein Toerusting.

0.4 Opzet

Dit stuk bestaat uit drie delen.

        I.            Eerst geef ik een inleidende voorzet hoe gemeentevorming-van-onderaf in onze wijk­gemeente gestalte zou kunnen krijgen: wat voor invalshoeken zou je willen?

      II.            Vervolgens verken ik terreinen en geef ik aan hoe zo’n veld benaderd kan worden of wordt.

    III.            In het derde deel geef ik letterlijk vorm aan de communicatie met de gemeente.

Deel I – Manieren van communiceren

I.1 Een beeld

In dit communicatie-idee is de hoofdlijn: er wordt niet bedacht, beslist en geïmplementeerd, maar er wordt ontmoet, gesproken, aangestuurd, voorgesteld en opnieuw besproken. Daarna volgen voorlopige conclusies die na een jaar worden geëvalueerd en geupdate.

Hoe communiceren we dit nou op een heldere, leuke en liefst wat originele manier? Ik begin met een beeld. Dat kan helpen, inspiratie en herkenning geven.

 

·         Als gemeente zijn we met elkaar onderweg gegaan naar een nieuwe wijkgemeente. Wegen komen samen en worden een nieuwe hoofdweg met vast nog allerlei parallelwegen, omwegen, interessante routes en probeerpaadjes. Een ding willen we liever niet: dat mensen ontsporen, het spoor bijster raken, wegdwalen. Het is te betreuren wanneer we “uit elkaars genade vallen en doelloos en onvindbaar zijn”  (Oosterhuis).

·         De eerste christenen waren mensen ‘van de weg’. Die weg was georiënteerd aan Jezus Christus. In de 21e eeuw zoeken en ontdekken we nog altijd wegen, waarlangs we als gemeente kunnen gaan.

·         Het meervoud ‘wegen’ klinkt pluraler dan het enkelvoud ‘weg’. Diversiteit hopen we minder als probleem en meer als rijkdom te ervaren. Hoe de wegen ook gaan, Jezus Christus is daarbij als vanouds onze oriëntatie. Hoe de wegen in de toekomst allemaal mogen lopen, is niet te voorzien. Maar we gaan in gezamenlijkheid op weg, vol vertrouwen dat we wegen mogen vinden waarlangs onze voeten kunnen gaan (Gezang 427: 1).

·         We blijven een gemeente onderweg. Hoe zit het met het doel? Het is moeilijk om concrete doelen ver vooruit te stellen. Met algemene doelen gaat dat gemakkelijker, maar daar kom je vaak maar moeizaam mee op weg. We zullen onderweg doelen stellen, groter en kleiner, die niet alle gerealiseerd worden. Daaraan zullen we steeds weer merken dat we een gemeente onderweg zijn: het gaat van pleisterplaats naar pleisterplaats, of net als het volk Israël van oase naar oase, dwars door een woestijn. Niet alles draait om het halen van het doel. De wegen en wat er onderweg gebeurt, mogen zelf al de moeite waard zijn. Vaak zullen we het daarmee moeten doen.

·         Volk onderweg: niet meer, zeker niet minder. Een geloofsbelijdenis: Voleinding is niet aan ons, op weg gaan wel.

·         Een passend beeld voor onze situatie is de weg. Thema: ‘wegen zoeken, sporen trekken’. Er komt een tijd vol wegwerkzaamheden.

I.2 Invalshoeken

Wanneer je als kerkenraad de gemeente van onderaf vorm wilt laten krijgen, vraagt dat om een bepaalde vorm van leiderschap. Dat leiderschap kenmerkt zich niet door overijld activisme, dat, bijvoorbeeld door tijdsdruk ingegeven, plannen bedenkt, uitwerkt, vervolgens draagvlak wil creëren voor die plannen en tracht de ideeën in te voeren. Maar van onderaf laten groeien betekent ook geen laissez-faire: een gemeente organiseert zich niet vanzelf.

·         Leiderschap van onderaf moet volgens mij voldoen aan een basisregel van de communicatie: communiceren doe je mét de ander, niet los van de ander en niet tot de ander. De ander speelt dus een wezenlijke rol en verdient de hoofdrol. Communiceren over een gemeente-in-ontwikkeling betekent in deze visie plek geven aan de ander(en).

·         Maar dan nog ben je er niet. Leiderschap van onderaf stelt vragen als: wat doe je met de input van de gemeente (talenten, visies, ideeën); hoe mensen te stimuleren (zonder manipuleren) en wat doe je waar het fout dreigt te gaan? Verschillende rollen zijn daarbij nodig, die niet op zichzelf kunnen staan.

 

Vanuit deze gedachten kom ik tot de volgende invalshoeken (rollen):

 

a) Weggebruikers

·         Weggebruikers zijn we allemaal in de gemeente: mensen die op verscheidene wijzen een weg gaan. Waar veel weggebruikers zijn maar nog geen gebaande paden, zijn spoorzoekers nodig, die helpen om wegen te vinden. Het is waardevol om onderweg te ontdekken, wat je zoal samen kunt doen (zie kruispunters). Het is van belang dat weggebruikers geen weglopers worden van elkaar, maar met al onze pluraliteit een gemeenschap willen blijven/gaan vormen (zie vangrailbouwers).

 

b) Spoorzoekers

·         Spoorzoekers zijn zij, die binnen de genoemde terreinen wegen zoeken en helpen sporen te trekken. De zoektocht gaat zoals in dit stuk aangeduid: in gezamenlijkheid met de weggebruikers wordt naar goede wegen gezocht. Zij zijn het die, met wat er gedeeld wordt op gemeenteniveau, een spoor zoeken en uitzetten. Zij initiëren de gesprekken/ontmoetingen, zij sturen aan en bouwen uit.

·         Binnen elk terrein wordt vanuit de gezamenlijkheid gezocht wie de spoorzoekers gaan vormen. De predikanten hebben hierin aan eigen taakverdeling gedaan:

o   Jeugd&jongeren: Bert en Martine

o   Pastoraat: Ton en Hans

o   Liturgie: Daco en Hans

 

c) Kruispunters

·         Onze gemeente-in-ontwikkeling zou gebaat zijn bij een aantal mensen, dat bereid is te zoeken naar creatieve wijzen om de betrokkenheid van mensen bij de gemeente = elkaar te vergroten. Hierbij valt te denken aan evenementachtige zaken of doe-dingen, als een gemeentemusical, een gemeente­ledenconcert, een expositie, een opknapklus (N.B. de diaconale plannen aan de Traay), een prijsvraag, sportief evenement, forumdiscussie, een themalied, diaconale actie, speciale invulling tijdens gemeenteavond, e.d.

·         Dergelijke gebeurtenissen zijn als een kruispunt: mensen onderweg komen elkaar tegen, ontdekken wat ze samen kunnen doen en hebben daar plezier aan. Zo ontmoeten zij elkaar op een bepaald punt.

·         Kruispunters komen met ideeën, bespreken die met de kerkenraad en zo nodig met de desbetreffende spoorzoekers of andere gemeenteleden, en starten op.

·         Het is optimaal wanneer kruispunters al kruispunten aanleggen voor het eerste halfjaar van 2011.

·         Over de duur van deelname aan deze taakgroep moet helderheid gezocht worden.

 

d) Vangrailbouwers

·         Het is te overwegen om vangrailbouwers voor onderweg in te stellen, opdat we “niet uit elkaars genade vallen en doelloos en onvindbaar zijn”. Vangrailbouwers zijn een groepje mensen die actief de processen bezien en voeling hebben/zoeken binnen de geloofsgemeenschap. De bedoeling van de vangrailbouwers is om in de gaten te houden of, hoe en waar mensen van de geloofsgemeenschap-in-ontwikkeling dreigen te vervreemden en/of niet meer gevoed worden vanuit hun bronnen. De vangrailbouwers gaan niet zozeer afstandelijk-evaluatief te werk, als wel kritisch-betrokken. Hun profiel is pastoraal.

·         Deze groep is een taakgroep die de spoorzoekers dient door advies te geven. Dankzij de vangrailbouwers kunnen de spoorzoekers processen binnen de terreinen optimaliseren.

·         Over de duur van deelname aan deze taakgroep moet helderheid gezocht worden.

 

e) Wijkkerkenraad op weg

De taak van de wijkkerkenraad lijkt mij om deze invalshoeken te stimuleren, te horen en te bewaken. Zij stelt c) en d) in.

1.       Aan het begin bepaalt zij de terreinen en de routes. Zij stelt c) en d) in.

2.        Zij zorgt ervoor gedurende de processen om het overzicht te behouden, en zij bewaakt de communicatie. Zij faciliteert zo nodig en zo goed als mogelijk.

3.       Verder blijft ze uiteraard een beslissingsorgaan, zij het dat beslissingen aan het einde van een route horen te vallen, en dat beslissingen openstaan voor updaten op gezette tijden in de toekomst.

 

f) Team van pastores

Een eigen plek in het hele proces Driebergen-breed en ook in dit rijtje neemt het nog redelijk verse team van pastores in (TvP): het TvP is wijkoverstijgend.

Het TvP heeft zich tot nog toe beperkt tot schriftelijke en mondelinge communicatie over hun afgelegde weg aan de algemene kerkenraad en de wijkkerkenraden.

·         Het zou voor de gemeente waardevol zijn om geïnformeerd te worden over de functie van het TvP, over de hoofdvragen die er voorbij komen. Het TvP behandelt vragen van de protestantse gemeente in haar geheel en heeft door zo te handelen altijd de gezamenlijkheid op het oog van de twee wijken én De Brug. Door de gemeente hierover te informeren, kan het TvP bijdragen aan een gemeentebreed besef dat cluster I noch cluster II volstrekt eigen wegen (kunnen) gaan.

·         Concreet zou het TvP zich kunnen bezinnen op de vraag of en hoe het zijn eigen informatie aan de gemeente thematiseert. Het TvP heeft zich ook bezonnen op de houding die pastores innemen inzake de gebouwenkwestie. Daarin is gekozen om geen partij te kiezen, maar het gesprek te voeren en te blijven informeren. Wellicht kan TvP-informatie ook meer thema’s bestrijken en georganiseerder vormen aannemen naar de gemeente toe.


 

Deel II - Terreinen

II.1 Jeugd&Jongeren

Er valt te onderscheiden in jeugdwerk inclusief events, catechesewerk en paraliturgische activiteiten (te weten kindernevendienst, pre- en intermezzo).

 

Ad kindernevendienst (knd):

·         de drie ploegen vergaderen inmiddels samen en ontwikkelen zelf nieuw beleid (denk aan methodes, groepsindeling, vormgeving, projecten)

>>          Actie: Hans (contactpersoon)

 

Ad pre- en intermezzo:

·         er is overleg geweest tussen Ineke Haijtink, Bert en Hans. Voorlopig gaan pre- en intermezzo door op de 2e en 4e zondag van de maand.

>>          Actie: Bert (contactpersoon en nadere ontwikkeling)

 

Ad jeugdwerk inclusief events:

·         als ik het goed zie, moet dit thema nog uitgewerkt worden. Dit veld is bij uitstek een veld waarbij samenwerking met cluster II wordt gezocht.

>>          Actie: Bert en Martine

 

Ad catechese:

·         tot eind 2010 komen de groepen nog in eigen samenstelling bijeen. Met ingang van 2011 worden de groepen geïntegreerd.

>>          Actie: Bert (i.o.m. Martine)

 

Concrete actie:

·         De knd organiseert op 12 december na de kerkdienst een adventsactiviteit, inclusief lunch.

·         Gelijktijdig komen de jongeren van 12-18 bij elkaar om elkaar te ontmoeten, inclusief lunch.

·         Zo wordt het mogelijk dat jongeren en kinderen een stuk gezamenlijk en een stuk afzonderlijk hebben.

>>          Actie: knd (organiseert gedeelte voor 4-12 jaar)

>>          Actie: Bert (nodigt 12-18 persoonlijk uit)

 

Aandachtspunten:

·         jeugd&jongeren betrekken bij eredienst

>>          Actie: Hans

·         jeugd en jongeren betrekken bij diaconaal pand (beleid, aankleding)

>>          Actie: Bert, Martine, diaconie

·         nadere vormgeving en uitvoering catechese

>>          Actie: Bert

·         Voor de langere termijn: ontwikkeling van visie op J&J in Driebergen, vast onderwerp in update-gesprekken

>>          Actie: Bert en Martine (overleg met Hans en Daco als het de liturgie raakt)

 

 


 

II.2 Pastoraat

Op 15 november hebben Nelleke (bij verstek), Bert en Hans gesproken over de toekomstige pastorale organisatie van cluster I.

Huidige situatie:

·         HL kent AVE en een pastoraal overleg;  contact Carien Carton

·         GK kent AVE en een pastoraal overleg; contact Tiny Liebeek

·         MM kent secties en een stukje AVE; contact Truus Boot

 

Doel:

·         in de eerste helft van 2011 komen we tot een pastorale structuur voor cluster I.

 

Uitgangspunten:

1.       voor de mensen in het veld verandert (zo goed als) niets. Het streven: zelfde pastorale adressen;

2.       nieuwe structuur moet van onderaf groeien. Geen vooruitgewerkte plannen implementeren, maar pastoraal actieven betrekken bij vragen en mogelijkheden;

3.       inachtname van eerdere rapportages inzake herstructurering pastoraat.

 

Voorstel aan de pastoraal actieven:

·         11/1/11 (fraaie datum) organiseert Hans i.o.m. Tiny, Carien en Truus een bijeenkomst voor alle pastoraal actieven: ‘Pastoraal totaal’. Bert zal hierbij de eerste keer ook aanwezig zijn. Verder: Ton? Nelleke?

·         Doel van de bijeenkomst: vragen delen waar we voor staan, uitgangspunten vertellen , onder­werpen benoemen, ideeën aanhoren, commissie aanstellen die ideeën wil uitwerken.

·         Na zeven weken wordt op 1/3/11 er weer een ‘Pastoraal totaal’ georganiseerd, waarin de uitgewerkte ideeën worden besproken. Geprobeerd wordt om eerste conclusies te trekken.

·         Na nog eens zes weken wordt op 12/4/11 wederom gezamenlijk gesproken in een ‘Pastoraal totaal’ over eventuele nieuwe vormen binnen het pastoraat (zie toerusting).

·         Na een jaar worden een of meer update-gesprekken gehouden.

 

Terreinen:

Qua terreinen is te denken aan onderdelen van de communicatie:

1.       hoe wordt contact gelegd tussen mensen en het te vormen pastorale team c.q. pastores?

2.       hoe worden mensen van het pastorale team aangestuurd?

3.       hoe worden pastores aangestuurd?

4.       wie bezoekt nieuw-ingekomenen?

5.       hoe gaan we om met  geboorteleden en met hen, die blijk geven van verbondenheid?

 

Verdere terreinen zijn:

6.       wat gebeurt er rondom doop/rouw/scheiding/andere crisis en met doop/trouw?

7.       wat gaat er gebeuren met de wijkindeling?

8.       wat doen we met de advent- en passiebijeenkomsten van AVE? (voorstel Bert en Hans: beide keren twee thematisch verschillende bijeenkomsten incl. eten, elk plm. 100 pers. Mensen kiezen zelf welke middels opgave/inschrijving.)

 

Hoe?

·         Hans benadert Tiny, Carien en Truus.

·         Emailadressen worden verzameld.

·         Er gaat een brief via mail en zonodig post uit bij wijze van uitnodiging en agenda.

 

>>           Actie: Hans (Ton erbij betrekken)

>>           Actie: Hans (bewaakt dat er een updatevergadering komt)

 


 

II.3 Liturgie

Bert en Hans hebben praktische zaken doorgesproken waardoor het mogelijk is vanaf kerst gezamen­lijk te gaan vieren. De thema’s waren avondmaal, participatie van kinderen, cantorij, kerkkoor, aan­ge­paste diensten, 40-dagentijd, muziek (zie document ‘Overleg Bert-Hans 2010.11.15’).

De besproken en soms afgesproken manieren van doen hebben de geur van voorlopigheid om zich heen hangen: de wijkkerkenraad heeft er nog niet over gesproken en de gemeente heeft nog geen zeggenschap gehad.

De inzet is om de gemeente volop te betrekken bij de liturgische vormgeving van de zondagse eredienst in diverse facetten en onderdelen.

 

Doel:

·         in de eerste helft van 2011 komen we afspraken over de gezamenlijke vormgeving van de liturgie voor cluster I. De afspraken worden in update-gesprekken onder de loep genomen.

 

Uitgangspunten:

·         streven naar diversiteit en veelkleurigheid i.p.v. gemiddeldheid en kleurloosheid;

·         liturgisch actieven volop betrekken: gemeenteleden, kerkgangers, ambtsdragers, musici, kosters, vrijwilligers;

·         inachtname van eerdere rapportages over liturgie.

 

Voorgesteld plan:

·         in januari, februari, maart en april worden negen gesprekken van beperkte en bewaakte tijdsduur gehouden na de kerkdienst. In deze negen gesprekken komen acht themavelden ter sprake.

·         In de tussenliggende tijd verwerkt een kleine aanstuurgroep de aangereikte gedachten tot een voorstel, dat besproken wordt in de eerste helft van de volgende bijeenkomst. Daarna wordt het volgende themaveld geïntroduceerd en neemt de kleine aanstuurgroep de aangereikte gedachten op in een voorstel, dat in de eerste helft van het volgende gesprek wordt besproken, enz.;

·         de data zijn: 9/1 (I), 23/1 (II), 6/2 (III), 20/2 (IV), 6/3 (V), 20/3 (VI), 3/4 (VII), 17/4 (VIII), 15/5 (IX);

·         na een jaar komen update-gesprekken;

·         er worden teksten gemaakt van de resultaten.

 

Als terreinen stel ik voor:

1.       bijzondere diensten, avonddiensten (I en II)

2.       liedbundels (II en III)

3.       boekjes of beamers (III en IV)

4.       liturgie en jonge mensen (IV en V)

5.       avondmaal (V en VI)

6.       dekaloog en geloofsbelijdenis (VI en VII)

7.       muziek (VII en VIII)

8.       stiltekapel (VIII en IX)

 

>>           Actie: Hans (organisatie)

>>           Actie: Hans en Daco (overleg)

>>           Actie: Hans en Bert (aanwezigheid)

 


 

II.4 Toerusting

Een opmerking tijdens de gemeenteavond van 16 november brengt mij ertoe om een parallel proces naast de drie bovenstaande ontwikkelingen te starten. Geef gemeenteleden de gelegenheid om zich de materie eigen te maken vanuit het perspectief van toerusting.

 

Ik stel voor dat vier toerustingsavonden komen:

 

1.       algemeen over gemeenteopbouw (gast);

2.       liturgisch: ‘liturgie en context’ (Hans en Daco?);

3.       pastoraal: ‘pastoraat anno 2011’ (Hans en Ton?);

4.       J&J: ‘jongerenwerk in Driebergen: uitdagingen en kansen’ (Martine & Bert?).

 

Voor onderwerp 2, 3 en 4 wordt een literatuurpakket samengesteld.

>>           Actie: Bert en Hans (zij betrekken anderen erbij)

 

Data:

nr. 1 over gemeenteopbouw: in de week van 23-30 jan. (timing vanwege startviering op 30 jan.);

nr. 2 over liturgie: in de week van 20-27 feb. (timing tussen bijeenkomst IV en V liturgisch traject);

nr. 3 over pastoraat: in de week van 20-27 mrt (timing tussen 2e en 3e ‘Pastoraal totaal’);

nr. 4 over J&J: in de week van mei (timing bij wijze van voorlopen op voorbereiding nieuw seizoen). N.B. voorjaarsvakantie begin mei!

 

>>        Actie: hier ligt een schone taak voor leden van het team van pastores. Hans en Bert nemen hierbij het voortouw.


 

Deel III – Vormen van communiceren

III.1 Inleiding

Met de weggebruikers, spoorzoekers, kruispunters en vangrailbouwers uit deel I zijn vier belangrijke bewegingen in de gemeente onderscheiden. Een wezenlijke taak van de wijkkerkenraad is te zorgen dat de communicatielijnen goed blijven: iedereen in de gemeente moet goed door kunnen hebben wat er aan de hand is, wat de vragen en de uitgangspunten zijn, welke routes gezocht worden, welke afwegingen en aarzelingen er zijn, welke beslissingen waarom vallen, en vooral hoe meegedaan kan worden.

Ik heb overigens nog geen actielijst gemaakt van dit deel van het communicatie-idee – huiswerk voor straks...

III.2 Visualisering

·         Goede communicatie verder reikt dan een informatie­aanbod in het kerkblad, op de site en tijdens gemeenteavonden. Zij gaat twee kanten op. In de visualisering hieronder probeer ik daar recht aan te doen.

·         Ik pleit voor visualisering in de periode van januari tot en met juni 2011. In de Grote Kerk komt achterin een centraal paneel met vier kleuren erop:

 

 

 

bob de bouwer - rood.bmp bob de bouwer - geel.bmp
Werk in uitvoering.bmp

 

 


                                                                              Pastoraat                             Jeugd&Jongeren

 

 

bob de bouwer - groen.bmpbob de bouwer - blauw.bmp                                              

 

                                                                                                        Liturgie                                 Toerusting

 

 

kerk-in-uitvoering

 

 

 

>>          Actie: snelwerkende talenten aanboren voor visualisering (vormgeving en uitvoering)

 

 

Daar vlakbij komt een tijdsbalk zijn, waarop de kleuren terugkomen. Dit zelfde schema is wat mij betreft af te drukken in de gemeentegids voor de eerste helft van 2011 (deadline eind december?).

 

 

 

 

 

Dec. 2010

Januari 2011

februari

Maart

April

Mei

Juni

 

Pastoraat

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11/1:

Pastoraal totaal

 

1/3:

Pastoraal totaal

12/4:

Pastoraal totaal

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

J&J

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12/12: advents­bijeenkomst

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Liturgie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gesprek

na de

dienst

 

9/1: ‘bijzondere diensten, avond­diensten’

23/1: ‘liedbundels’

6/2: ‘boekjes of beamers’

20/2: ‘liturgie en jonge mensen’

6/3: ‘avondmaal’

20/3: ‘dekaloog en geloofs­belij­de­nis’

3/4: ‘muziek’

17/4: ‘stiltekapel’

15/5: afronding

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toerusting

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tussen 24-28/1: ‘gemeente­opbouw’

Tussen 21-25/2: ‘liturgie&con­text’

Tussen 21-25/3: ‘Pastoraat anno 2011’

 

Tussen 9-31/5: ‘Jongeren­werk in Driebergen: uit­dagingen en kan­sen’

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gemeenteavond

 

Gemeenteavond

 

Gemeenteavond

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·         Langs de ene wand van de kerk (Traayzijde) staan twee panelen. De ene voert de kleur rood en is van het pastoraat. Hierop een vel A1-formaat: hierop staan de vragen waar men op dat moment mee bezig is, de uitkomsten en de antwoorden waarvan verwacht wordt dat die gemeenteleden interesseren.

 

·         Het andere paneel voert de kleur geel. Ook hier een groot vel, waarop staat wat er aan het gebeuren is op het gebied van Jeugd&Jongeren.

 

Onderaan beide panelen kunnen bijv. bussen ter grootte van de klassieke zendingsbus gehangen worden, met papiertjes en pennen in de buurt. Bedoeling: mensen kunnen ideeën en vragen achterlaten. De spoorzoekers van de betreffende terreinen zorgen ervoor dat de bussen op tijd geleegd worden.

 

·         Langs de andere wand (Bosstraatzijde) voert groen de boventoon en komen panelen voor acht vellen van A2-formaat. Elk vel draagt het themaveld en de twee data waarop dat thema in bespreking is. Het betreffende vel gaat mee naar de bespreking. Na afloop van de eerste bespreking worden de belangrijkste  vragen en opmerkingen erop geschreven. Na afloop van de tweede bespreking wordt er z.s.m. (in elk geval voor de volgende zondag) een stukje tekst met conclusies op geplakt.

·         Deze acht stukjes tekst worden na afloop gebundeld aan de kerkgaande gemeenteleden aangeboden en is in het gebouw aanwezig.

 

Ook bij de panelen betreffende liturgie is een bus inclusief papiertjes en pennen aanwezig zodat iedereen de kans heeft vragen en ideeën achter te laten.

III.3 Samen Verder, site, zondagsbrief c.q. liturgieboekje

Het kerkblad Samen Verder, de sites en de liturgieboekjes c.q. zondagsbrieven zijn er ook nog. Wat betreft de eerste twee: hier zal ook een vorm van gezamenlijkheid gezocht moeten worden. Het is niet logisch dat een nieuwe wijk drie kolommen in het kerkblad en drie afzonderlijke sites heeft.

·         Het lijkt me een goede doelstelling om tegen de zomer in het kerkblad een nieuwe grote kolom te hebben voor de nieuwe wijk. Redactie, sribae en predikanten zijn de eerste betrokkenen. Omdat in deze opzet de wijkkerkenraad de verantwoordelijkheid draagt voor de communicatie, zou zij de betreffende mensen kunnen aansturen.

·         Wat betreft de sites zijn er al enkele mensen bezig op verzoek van de wijkkerkenraad. Het zou goed zijn wanneer ook zij voor de zomer tot één nieuwe site zouden kunnen komen.

>>          Actie: wijkkerkenraad (aansturen)

 

Een ander belangrijk communicatiekanaal is de achterkant van het liturgieboekje c.q. de zondags­brief. Hierop kondigen spoorzoekers de onderdelen aan die voor de komende week op de agenda staan, inclusief toelichting en appetizer.

 

Belangrijker echter van het ‘wat’ van deze communicatiekanalen is het ‘hoe’ van de communicatie. Hoe verloopt de schriftelijke communicatie tussen alles wat hierboven in werking wordt gezet en de lezers van kerkblad en site.

·         Het is goed wanneer elke keer de spoorzoekers in Samen Verder rapporteren vanuit de terreinen waarop zij met gemeenteleden actief zijn. Deze nieuwsberichten horen ook op de site(s) te staan.

·         Wezenlijk lijkt me dat in de kopij ook vragen en afwegingen worden gecommuniceerd, alsook de opbrengst van de brede gesprekken, en niet alleen de uitkomsten. Het is fijn voor de lezer wanneer hij/zij in de gelegenheid is om de ontwikkeling van de wijk nauwkeurig te kunnen volgen vanuit de teksten die geschreven gaan worden.

·         In deze periode is het goed wanneer kopij schrijven geen activiteit van een enkeling is. Binnen de spoorzoekers zijn dragen twee mensen de verantwoordelijkheid voor het aanleveren van de kopij. Zij creëren een manier van communiceren die past bij de vier woorden van hierboven (vragen, afwegingen, opbrengsten, uitkomsten) en hun terrein.

·         De vangrailbouwers zijn bij uitstek degenen die deze communicatielijnen bewaken en zonodig adviseren.

III.4 Gemeenteavonden

Belangrijke tankstations voor weggebruikers onderweg zijn de gemeenteavonden. In het schema worden er drie voorgesteld, waarvan er naar verwachting één zal worden gebruikt door de AK over de gebouwenkeuze.

·         De gemeenteavonden dienen om gemeenteavonden bij te praten (communicatie kerkenraad + taakgroepen > gemeenteleden)

·         De gemeenteavonden dienen ook de communicatie vice versa (communicatie gemeenteleden > kerkenraad + taakgroepen én communicatie onderling). Ruime tijd wordt besteed aan vragen mogen stellen, maar er worden ook gespreksvormen bedacht om de gemeenteleden onderling aan het praten te krijgen, ideeën te laten opperen, om talenten te gaan inzetten.

>>          Actie: wijkkerkenraad


 

III.5 Prijsvraag

Ten slotte wijs ik nog op de mogelijkheid voor drie prijsvragen.

1.       De eerste prijsvraag is er één naar het beste idee uit de gemeente om gezamenlijkheid in verscheidenheid te bevorderen.

2.       De tweede prijsvraag gaat over logo en huisstijl.

3.       Een derde mogelijkheid is om een prijsvraag uit te schrijven voor de naamgeving van cluster I, nu nog de wijk-zonder-naam.

·         Uiteraard kunnen de kruispunters deze dingen voor hun rekening nemen.


 

Hoe nu verder?

IV.1 Ten uitgeleide

Het belangrijkste is dat de kerkenraad op zeer korte termijn aangeeft met dit communicatie-idee verder te willen, in het geheel of met welke gedeelten. Aangezien de eerstvolgende wijkkerkenraads­vergadering op 8 december is, ligt hier allereerst een schone taak voor het moderamen.

·         Wanneer is besloten of c.q. in hoeverre dit communicatie-idee wordt overgenomen, moet tot informatie van de gemeente overgegaan worden – zie inleiding 0.1. Moderamen of wijkkerkenraad heeft te besluiten op welke wijze: een bijlage in de gemeentegids; een aankondiging in het kerst­nummer van Samen Verder en een soort ‘special’ bij de kerstliturgieën; nog anders... Mijn voorstel is: vooraankondiging in het kerstnummer van Samen Verder, een vel in de gemeentegids.

·         In elk geval moet er geïnformeerd worden voor eerste kerstdag, de dag waarop iedereen de vraag kan stellen: dit is het einde van onze ‘apartheid’, maar hoe nu verder?

·         Ten slotte is het misschien mogelijk dat de diaconie inschuift in dit communicatie-idee.

 

Ik leg de bal neer bij het moderamen.

 

 

Driebergen-Rijsenburg, 22 november 2010                                                                                              Hans Baart

 

 

naar de top van deze paginanaar de top van deze pagina