et Overlangbroeksepad is een van de weinige klompenpaden die geen rondwandeling is, maar van A naar B loopt. In dit geval van W naar L ofwel van Wijk bij Duurstede naar Leersum v.v. Het wandelpad begint bij de stadshaven aan de rand van het knusse centrum van de plaats. De lengte van het pad bedraagt 11 km en is voor Cisca een ideale afstand om te bewandelen. Wijk bij Duurstede ligt op de plek van de in de vroege middeleeuwen belangrijke havenplaats Dorestad. In de 8e en 9e eeuw was Dorestad de grootste en rijkste plaats van Nederland en hét handelscentrum van Noordwest Europa. In 834 werd de plaats aangevallen door de Vikingen. Er werd geplunderd en een deel van de stad brandde tot de grond toe af. Veel inwoners werden vermoord of als slaaf gevangen genomen. In de 13e eeuw werd er met de bouw van een burcht begonnen. De burcht is al sinds lange tijd gedegenereerd tot een ruïne, maar het bouwwerk blijft interessant om te bekijken. Omstreeks 1300 kreeg Wijk bij Duurstede stadsrechten van Gijsbrecht II van Abcoude, zoon van Zweder van Zuylen die gehuwd was met een erfdochter van Abcoude. In het midden van de 14e eeuw kreeg de stad een stadsmuur met stadspoorten en versterkte torens. Twee identieke stadspompen uit 1739 zijn rijksmonumenten. De natuurstenen pompen zijn bekroond met een leeuw die het wapenschild van Wijk bij Duurstede tussen z’n voorpoten heeft geklemd. Het stadswapen is afgeleid van dat van het geslacht Van Abcoude. De drie zuilen zijn afkomstig uit het wapen van het geslacht Van Zuylen. De stad is gelegen op een kruispunt van waterwegen. Er doorheen stroomt de Kromme Rijn. En ten zuiden kruist het Amsterdam-Rijnkanaal de vaarwegen Nederrijn en Lek.
Wijk bij Duurstede, Korenmolen 'Rijn en Lek'
Wijk bij Duurstede, Natuurstenen stadspomp
ij beginnen onze wandeling aan de Lek en struinen door een opening in een muur het centrum van de plaats binnen, nadat ik eerst een foto van korenmolen ‘Rijn en Lek’ heb gemaakt. De molen uit 1659 is gebouwd op een stadspoort en heette de Leutertoren. (Leuter staat o.a. voor een houten schopje, een maatlatje, geklets of geleuter, of een mannelijk lid.) Waarom is de toren zo genoemd? Helaas ken ik de denkbeelden van de mensen uit die tijd niet! Later is de toren verbouwd tot een kleine stadspoort — runmolenpoort — die uitsluitend voor voetgangers toegankelijk was. Langs de oude stadsmuur aan de zuidzijde van de stad stiefelen we naar een in 1852 door Zocher aangelegd park. Ook het Vondelpark in Amsterdam is van de hand van Zocher. In het park bevindt zich de ruïne van kasteel Duurstede. Het restant van het eens omvangrijke complex is een gerestaureerde hoektoren uit de 15e eeuw en de vierkante donjon uit de 13e eeuw. We stappen naar de ingang waar ik enkele foto’s maak en daarna verlaten we Wijk bij Duurstede en gaan in noordoostelijke richting. Inmiddels hebben huizen aan de rand van de stad plaatsgemaakt voor een groene gordel. Je kunt daar lekker uitwaaien in de buitengebieden en met het zonnetje in je rug is het heerlijk toeven. Met de Kromme Rijn aan onze zijde struinen we over graspaadjes. De Kromme Rijn diende als handelsweg. Bochtafsnijdingen zorgden voor een snellere transportroute voor de trekschuit naar Utrecht. In 2012 zijn hier meer natuurvriendelijke oevers aangelegd, waardoor de rivier weer wat breder en levendiger is geworden. Over een brug kruisen we de vaarweg en wandelen langs een weg waar automobilisten moeite hebben met het gaspedaal. Het hoeft geen plankgas te zijn al heb je haast. Als iedereen zich aan de geldende snelheidslimiet houdt is het verkeer een stuk socialer. Na een kilometer slaan we een bospad in en zijn van de irritante snelheidsduivels verlost. Over graspaden bereiken we het dorp Overlangbroek. Aan de Langbroekerwetering zien we een kerk met een afgeknotte torenspits. Het is de Hyacinthuskerk, een bouwwerk dat dateert van het begin van de 15e eeuw. Een eindje verder heeft een bruggetje haar langste tijd gehad en het betreden lijkt me risicovol. Langs de wetering wappert bij menige boerderij onze nationale driekleur ondersteboven in de wind. Het protest van de boer tegen de bikkelharde stikstofmaatregelen van het kabinet. Na Remkes’ rapport is het kabinet nu aan zet. Ontwikkelingen verstoren het evenwicht tussen argumenten en urgentie. Besluiteloosheid maakt plaats voor eenheid en samenwerking, dus er zal te zijner tijd wel een oplossing komen. Trouwens het kabinet heeft nog een boel problemen op te lossen. We kennen ze allemaal. Onze bewindslieden zouden wat meer moeten wandelen. Stappen maakt je denkvermogen helder, het is even gezegd!
Wijk bij Duurstede, Hoektoren uit de 15e eeuw en vierkante donjon uit de 13e eeuw
Overlangbroek, Hyacinthuskerk
N a een kilometer gaat de route over op een onverhard pad. De ondergrond bestaat uit een combinatie van gras, steenslag en puin. Een hond slaat aan als wij over het erf struinen. Het beest laat zijn scherpe tanden zien en heeft het op mijn achillespezen gemunt. Het geblaf, daar zijn wij niet van onder de indruk. Het is wel extra oppassen. We bevinden ons hier op de pilotenroute. In de Tweede Wereldoorlog werden geallieerden piloten die een geslaagde noodlanding wisten te maken nadat hun toestel door vijandelijk geschut werd geraakt door omwoners, met gevaar voor eigen leven, langs de Langbroekerwetering in de richting van het al eerder bevrijde Betuweland weggesmokkeld. Met een roeiboot bereikten ze uiteindelijk het bevrijde gebied.
Overlangbroek, Boerderij uit 1781
Landgoed Broekhuizen
et pad eindigt bij een viersprong en daar slaan we rechtsaf over de Gooyerdijk. Via een damsluis betreden we een bosrand en vervolgen een slingerend paadje. In het bos staan allerlei paddenstoelen. Je vindt er o.a. ridderzwammen, koningsmantels en roze slijmkoppen. Het paadje brengt ons bij het landgoed Broekhuizen. Langs de boomgaard en de heemtuin wandelen we de laatste kilometers in de richting van de plaats Leersum. Maar eerst passeren we de buitenplaats Schevichoven. Het gebouw heeft twee trapgevels en is het restant van een kasteel. Er naast staat een vierkante duiventoren met een zadeldak die dateert uit de 17e eeuw. Er zijn twaalf luikjes in de voorgevel waar de vogels naar binnen kunnen. Via een toegangshek verlaten we het landgoed en struinen naar de bushalte in Leersum. Bij de rotonde zien we een streekbus van Keolis Syntus Utrecht nog net wegrijden en moeten op de volgende verbinding wachten. Deze bus komt later dan het reisschema aangeeft. Het verkeer op de drukke tweebaansweg is een geldig excuus. De vertraging betekent tevens dat we bij station Driebergen-Zeist de achterlichten van de intercitytrein naar Amsterdam met eindbestemming Den Helder zien wegrijden. Wat doe je in zo’n geval? Je kan gaan piepen en zaniken, maar ook bij de Huiskamer van het station naar binnengaan. Wij kiezen voor het laatste en treffen daar hoog bezoek. Dat heb ik in eerste instantie niet in de gaten, maar Cisca wel. In het restaurant bevinden zich Coos Verburg en Henri Floor. Wij schuiven bij hen aan tafel en drinken een kopje koffie mee. Henri slaat de spijker op de kop. Hij weet met bijna honderd procent zekerheid dat wij zojuist een klompenpad bewandeld hebben. Dat houdt in dat hij straks weer een verslagje voor z’n website aangeleverd krijgt. Afijn, gezelligheid kent geen tijd. Klopt, en we moeten alsnog opschieten om via een van de trappen naar het perron te snellen, want de volgende intercity komt al het station binnenrijden. En wat blijkt een halfuur wachttijd is dan zo voorbij. Voor het volgende wandelpad ga ik terug naar de Veluwe.
Alex Wijsman