Het verslag begint onder de foto 
Hummelo, Beeldengroep Normaal
ls de naam Achterhoek valt denken veel mensen aan de rockgroep Normaal. Op zich terecht en normaal, maar er is meer dan boerenrock. De Achterhoek staat niet alleen voor rust en ruimte, maar ook voor gemoedelijkheid en wandelgenot. Qua natuurschoon is de streek een pareltje en juist daar gaan wij wandelaars een bezoekje brengen. WS78 organiseert vanuit de plaats Wehl haar ‘Doe FF normaaltocht’. Aan de naam valt op te maken dat de oude rockers stellig nog aan bod zullen komen. Ik ben benieuwd. U ook? Al heeft de Achterhoek geen officiële grens, de streekgrens van het gebied ligt in het zuidwesten en westen aan respectievelijk de Oude IJssel en IJssel. In het noorden grenst het aan de streken Salland en Twente, met de Duitse grens in het oosten en zuidoosten. Sinds een aantal jaar heeft de Achterhoek een eigen vlag. Omdat de Achterhoek officieel geen regio is, kan zij geen vastgestelde vlag hebben. Het ontwerp bestaat uit een wit diagonaal licht gekromd kruis omzoomd met een donkergroene rand. Daarnaast heeft ze twee middelgroene en twee lichtgroene driehoeken. De verschillende kleuren groen verbeelden de weilanden en bossen. Het witte kruis symboliseert de Achterhoekse kronkelwegen met de ontelbare bomenrijen erlangs. De vlag is dus niet officieel, maar officieus. Het doek wappert er niet minder om. Tom Waes – de populaire Vlaamse acteur en tv-presentator – heeft in zijn project ‘Reizen Waes’ daar vorige week nog aandacht aan besteed. Toch moeten we terugkomen op de populaire rockband, daar kunnen en willen we niet omheen. De band werd in 1973 opgericht en had vier jaar later hun eerste hit met het nummer ‘Oerend Hard, Bertus op zien Norton en Tinus op de BSA’. Een klassieker mag je het wel noemen! Ik had mijn Zündapp (= samentrekking van de Duitse fabrieksnaam Zünder-Apparatebau-Gesellschaft mbH te Nürnberg) net van de hand gedaan. Niet om de brommer in te ruilen voor een BSA, Norton of een Kreidler Floret, maar meer om sportief bezig te zijn.
inds jaren loop ik samen met mijn Achterhoekse vriend Antoine ware het niet dat hij door een blessure afwezig is. Dat is heel jammer. Juist nu zou hij mij als tolk kunnen ondersteunen. Laten we eerlijk zijn, die brave lieden zijn voor een westerling toch moeilijk te verstaan. Sterker nog: dat ondervind ik regelmatig met Antoine. Soms denk ik dat ik naar Specsavers of Beter Horen moet. Ook Antoine’s credo is: A’j plat kunt praoten, mo’j ’t neet laoten. Precies dat bedoel ik met Specsavers. Hij laat mij weten dat er voor zündapp ook een Achterhoekse afkorting bestaat. In vloeiend Achterhoeks kegelde hij ‘ziet u nu dat alles precies past’ eruit. Argeloos vroeg ik of dat soms om het plaatsen van een ladekastje ging. Hij schoot in de lach. Even iets anders. Afgelopen week heb ik me een paar GORE-Tex-schoenen aangeschaft, aangezien m’n oude stappers een aantal scheurtjes in het gedeelte achter de neus begon te vertonen. Hierdoor is het schoeisel niet meer waterdicht. Voor de ‘Doe FF normaaltocht’ lijkt me die aankoop een goede investering en geen overbodige luxe. Zoals gebruikelijk reizen Cisca en ik met de trein, voor ons is dat een luxe bezigheid om van A naar B te gaan. De reis ging gisteren naar Arnhem, dat was noodzakelijk om vandaag op tijd bij het startbureau in Wehl te zijn. Over treinreizen gesproken: het zal niemand zijn ontgaan dat er een blunder aan de reeks stommiteiten van onze bewindslieden is toegevoegd. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers heeft een formatiestuk van VVD en CDA in de trein laten liggen. Jawel, u leest het goed, in-de-trein-laten-liggen. Hoe kan je zoiets vergeten of moest het soms uitlekken? Hoe is het mogelijk dat er zo roekeloos met geheime stukken wordt omgegaan. Het voorval zal wel onder de noemer ‘kan gebeuren’ of ‘een beetje onvoorzichtig’ worden afgedaan. Als de wandeling afgelopen is laat ik de routebeschrijving en het infobulletin ook niet in de trein achter. En die stukken zijn niet vertrouwelijk. Als het moet laat ik een paraplu achter. Het is er het weer voor en de plu mag gerust uitlekken.
wee weken geleden had ik in Castricum met Kees en Siebrand zo half om half een afspraak gemaakt om naar Wehl te gaan. Dat kwam neer op: als jij gaat, ga ik ook. En als ik ga zijn jullie er dan ook? Ja, als wij gaan ben jij er dan ook? Dan hebben we het nog niet over ‘hunnie’ en ‘zullie’ gehad. Kunt u me nog volgen? Vanuit Arnhem word ik door mijn schoonzuster met de auto naar Wehl gebracht. Dat is praktisch, de dames kunnen shoppen of andere leuke dingen doen en ik kan de wandelschoenen aantrekken. Een typische vorm van het mes snijdt aan twee kanten. Misschien een beetje egoïstisch van mijn kant. Ach nee, dat is het niet, ik moet fit blijven. Keurig op tijd wandel ik het Koningin Beatrixcentrum binnen waar het startbureau is gevestigd. De naam Wehl is afgeleid van ‘weel of wiel’, een kolk ontstaan door een dijkdoorbraak. Altijd zoekt het rivierwater zich een weg, dat is een vast gegeven. Zo af en toe bleken de schamele dijkjes niet opgewassen tegen het watergeweld. Bij een dijkdoorbraak stroomt het land aan de andere kant van de dijk vol met rivierwater waardoor er wielen ontstonden. Dus de naam Wehl is niet vreemd als de plaats zo dicht bij de Oude IJssel ligt. Afijn, dit terzijde. Elke week merken we dat het een kwartiertje langer donker is. Nog ruim een maand, dan hebben we de kortste dag gehad en dan kunnen we weer verlengen. Hè, kortste dag? Raar eigenlijk. Alle dagen zijn toch even lang! Kijk, dit is nu een interessant onderwerp waar we enkele kilometers over kunnen discussiëren. Er gezamenlijk over praten, mag ook. Het heeft sinds gisterenmiddag tot vanmorgen vroeg onafgebroken geregend. En de weersverwachting maakt een wandelaar ook niet vrolijker. Er wordt zowel regen als natte sneeuw verwacht en daar moeten we het mee doen. Toch loert menigeen op z’n mobieltje in de hoop dat buienradar een betere voorspelling geeft. Kees en Siebrand zijn inmiddels ook aanwezig, dus onze afspraak was duidelijk.
et is bijna 08:00 uur en we mogen op pad. Het is donker, maar het zal niet lang meer duren eer de dageraad aanbreekt. Het is bijna droog en ons vizier is gericht op het stadje Laag Keppel. Een lange, maar niet oninteressante weg brengt ons uiteindelijk in die plaats. Wie had gedacht dat Laag Keppel stadsrechten heeft. Niemand toch! Ik ook niet. Ze kreeg het in 1404. Er wonen 580 stedelingen aan het begin van dit jaar volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. Eerst passeren we kasteel Laag Keppel en daarna kruisen we, over een brug, de Oude IJssel. Vlak daar achter staat een spinnenkopmolen en een watermolen. De laatste stamt in zijn huidige vorm uit de 19e-eeuw. Tegen het gebouw rust nog een molensteen. Zwarte Piet is ook aanwezig. Hij draagt een tas vol met cadeautje over z’n schouder en loert door een raam van de watermolen. Een zandstenen pomp met een schildhoudende leeuw is me ook niet ontgaan. Zorghotel De Gouden Leeuw en de NH-kerk zijn ook mooie bouwwerken. Al spoedig wandelen we het Sterrebos in om aan de andere kant in het dorp Hummelo uit te komen. Dit is het bolwerk van de Achterhoekse rockband Normaal. Eetcafé de Tol was de stamkroeg van Bennie Jolink. Songs werden er geschreven, gejamd tot de artiesten tevreden over hun werk waren. Er volgden optredens. Niet een, maar ontelbare uitvoeringen waarbij het bier rijkelijk vloeide. Vaak om de oren van de muzikanten. Men noemt dit een traditie ofwel Achterhoekse folklore. In 2005 stond ‘Oerend Hard’ op plaats 82 van de NOP Radio 2 Top 2000 en had daarmee de hoogste notering ooit behaald. Een jaar later werd het nummer tijdens de TT van Assen tot de beste motorsong verkozen. En het wordt nu nog regelmatig gedraaid. Dan staan we voor het standbeeld van de oude rockers. Hoeveel foto’s zullen er in de loop der tijd van het beeld gemaakt zijn? Schat eens. Fout, het zijn er velen.
angs het water en de haven struinen we naar de stadswallen. Hier hebben we een prachtig uitzicht op de omgeving waarna we in de richting van het dorpje Drempt gaan. Van Drempt naar Hoog Keppel is een kippeneindje. Via een bostraject komen we bij een smal paadje. Langs een draaihekje volgen we het pad tussen een beukenhaag en een afrastering voorzien van prikkeldraad om aan het eind van het pad weer door een draaihekje te gaan. In Limburg noemt men zo’n draaihekje een ‘stegelke’ en in Amsterdam een ‘obstakel’. Daarna heb ik m’n draai gevonden en wandel met m’n kameraden de plaats Hoog Keppel binnen. Bij het beeld van de ‘Twee IJzergieters’ staan we even stil om het te bewonderen. Het beeld is ontworpen door beeldhouwer Adrianus de Waard in 1989. We zijn terug bij de soeppost waar de kok zijn soeplepel heeft omgeruild voor ander keukenmateriaal. Koffie, thee en limomades staan er op het keuzemenu. Voor mij een bekertje limonade waarna we verder gaan. Het display van de teller geeft 30,3 km aan. De dorpskerk aldaar is gezichtsbepalend voor de plaats. In 1392 gaf de bisschop vergunning tot de bouw van een nieuwe parochiekerk. Er werd een pseudo-basiliek tegen het eeuwenoude bouwwerk gebouwd. De verhouding tussen de toren en het schip is volkomen zoek. De doorgang naar de kerk werd dicht gemetseld waarbij in de zijgevel twee toegangsdeuren kwamen. In 1921 werden onderin de toren twee gevangeniscellen gebouwd. Beide cellen zijn nog aanwezig. Inmiddels is het droog, in het wolkendek verschijnt er enkele lichte plekken. Dat is gunstig. Vanaf de koffiepost loopt onze route samen met het parcours van de 20 km-wandelaars. In eerste instantie volgen we een lastig te belopen pad langs een sloot, maar dat geeft niet want het is en blijft mooi. Daarna maken de bemodderde onverharde paden plaats voor verharde paden. Het tempo kan daarom iets omhoog. Op 34,1 km krijgen we bij de fruitpost in Laag Keppel een appeltje voor de dorst aangereikt. Gauw gaan we verder om niet af te koelen. Er volgen enkele lange wegen. Regelmatig halen we 20 km-wandelaars in. Aan hun outfit is te zien dat wij meer bagger hebben moeten trotseren. Het plezier is er niet minder om. Als we de laatste kilometer ingaan drijft er een donkere lucht in onze richting. Het kan ons niet meer schelen. Alleen mijn mooie GORE-Tex schoenen zien er niet uit. Met al dat prut en slik heb ik wel droge voeten behouden. De aankoop was een goede investering en geen overbodige luxe.
Alex Wijsman
