Pronkjewailpad: Musselkanaal - Stadskanaal

Met de auto reden we op vrijdag 23 augustus 2019 van ons overnachtingadres naar station Emmen. Daar namen we de bus naar bushalte Musselkanaal, 4e Sluis. Hier pakten we de route weer op en liepen een eind langs een oude spoorlijn. Daarna kwamen we door Ceresdorp. Daarna liepen we door de Parkwijk. Op een bankje hadden we een rust nabij eenstandbeeld van roodkapje en de boze wolf. Vervolgens dronken we Latte Macchiato en Cappuccino bij stempelpost Lekker Anderz.

Bij Lekker Anderz willen ze mensen met een beperking weer midden in de samenleving brengen. De naam zegt het al: Bij deze lunchroom is alles lekker anders dan anders. Eigenaresse Marjan ten Seldam vertelt ons vol enthousiasme over haar nieuwe zaak: “We wilden graag een zaak waar iedereen zich welkom voelt. Dat iemand in z’n nette kleren durft te komen maar ook iemand met een spijkerbroek denkt: ‘Daar wil ik gaan zitten’. Dat zijn de reacties nu ook: ‘Wat is het fris.’ ‘Wat is het mooi en vrolijk.’ Dat vrolijke heeft Homint goed vertaalt want onze medewerkers zijn ook heel enthousiast. Bij Homint vonden we de nuchterheid die wij als Groningers ook hebben: Korte lijnen en een duidelijke samenwerking. Als ik het opnieuw moest doen dan zou ik het weer net zo doen!”, aldus Marjan.  

Daarna liepen we verder en kwamen bij Museumspoorstation Stadskanaal. Dit was wel het hoogtepunt van de dag.

De spoorlijn tussen Veendam en Musselkanaal is een restant van het netwerk dat in het begin van de vorige eeuw werd aangelegd door de NOLS (NoordOoster Locaal Spoorweg) en de historische STAR (Groningsch-Drenthsche Spoorwegmaatschappij ‘Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens’). In het jaar 1905 konden de eerste treinreizigers Stadskanaal bereiken vanuit de richting Gieten.
In de jaren daarna werd het lijnennet van de NOLS in de regio uitgebreidt met lijnen vanuit Emmen naar Stadskanaal (via Gasselternijveen) en de spoorlijn van Stadskanaal naar Veendam.
Toen de lijn naar Musselkanaal / Ter Apel in dienst werd genomen werd Stadskanaal een belangrijk knooppunt voor het spoorvervoer. Niet voor niets was het officieel ‘Stadskanaal Hoofdstation’.

Een locdepot, voorzien van draaischijf was eveneens in Stadskanaal te vinden. Veel bedrijven langs de lijn hadden aansluitingen voor goederenvervoer, met als een van de belangrijkste klanten o.a. de Philips-fabriek in Stadskanaal.
Met het verbeteren van de wegenstructuur liep het gebruik van het spoor terug. De laatste personentrein van Stadskanaal naar Groningen reed in 1955.  In 1990 eindigde ook het goederenvervoer.
Alleen het emplacement Veendam kent nog een sporadische bediening door Railion t.b.v. DSM. Sinds 2011 rijden er weer personentreinen naar station Veendam vanuit de richting Zuidbroek.

Aan het eind van de wandeling kwamen we langs een oud Kerkhof uit 1787. Althans het zag er uit als een oud kerkhof.

Want de grafheuvel, met de grafzerken, is een kunstwerk, bedacht door keramist, installatiekunstenaar, beeldhouwer Jorgen Leijenaar. Aan Leijenaar werd gevraagd om een kunstwerk te maken op de plek, waar de eerste houten huisjes in Stadskanaal verschenen. Het zou een monument moeten worden voor de ruige kolonisten, de eerste bewoners van Stadskanaal. Leijenaar dacht direct al aan een soort begraafplaats en toen hij in de archieven van de stad Groningen allerlei namen, jaartallen en gebeurtenissen tegenkwam, kreeg hij een idee. Hij gaf aan steenhouwerbedrijf Potze de opdracht om negen hoge, smalle  zerken te maken en liet fragmenten van de gegevens, die hij had ontdekt in de Groninger archieven, op deze zerken beitelen. In samenwerking met een landschapsarchitect ontwierp Leijenaar nog een klein wandelbos rondom zijn begraafplaats, met paden en zichtlijnen, het hek met het jaartal 1787.  Het jaar dat de eerste huisjes hier gebouwd werden, kwam van een smederij in Friesland.  Het kunstwerk van Leije-naar is een onderdeel van  acht monumentale kunst-werken die de Semslinie als verbindende lijn heb-ben. (Johan Sems en Jan de La Haye waren landme-ters, die in 1615 de grens tussen Drenthe en Gronin-gen bepaalden). Over de "grafheuvel "van Leijenaar"schreef een kunstkenner: "Het werk straalt een vervreemdende  autonomie uit, die het midden houdt tussen plecht-statigheid en romantiek".

 

Voordat het eindpunt van deze dag werd bereikt kwamen we nog langs een geel gekleurd kerkje, de voormalige Bethel kerk

Museum Musica is gevestigd in de voormalige Bethel kerk aan de Scheepswerfkade 34 in Stadskanaal Noord.
In het museum is werkelijk van alles te bekijken. Van draaiorgels tot speeldozen en van oude radio’s tot harmonica’s. Maar ook oud gereedschap en allerhande huishoudelijke artikelen van vroeger. En nog veel meer. 

Even verderop werd bushalte Gietermond bereikt. Vandaar reden we met de bus terug naar Emmen.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor