mijn waardige afscheidstocht met WS78 vanuit Ede

Op 27 februari 2016 organiseerde WS78 de "mijn waardige afscheidstocht". Met dat afscheid werd het afscheid van de huidige voorzitter bedoeld. De start van deze tocht was vanuit het Marnix College te Ede. Met de trein kwamen we even na half acht aan op station Ede-Wageningen. Vandaar was het ongeveer 800 meter naar de start. Toen wij naar de start toe liepen kwamen ons al 40 km wandelaars tegemoet gelopen. Hoewel de start officieel vanaf 9 uur was, werd er nu al voor acht uur gestart. Wijzelf begonnen rond 7:50 uur aan de tocht.

We liepen dus eerst naar station Ede-Wageningen. Over het terrein van een voormalige militaire kazerne, waarbij een gedeelte van het terrein nu als P&R parkeerplaats dienst deed, werd natuurgebied De Sysselt bereikt en doorkruist.

Geen plaats in Nederland kent zo’n unieke verzameling kazernes als Ede, waar maar liefst zeven kazernes naast elkaar liggen aan de Nieuwe Kazernelaan. Hun locatie en onderling verweven geschiedenis maken een bespreking per kazerne dan ook een wat kunstmatig verhaal zonder een inleiding op hoofdpunten.

De geschiedenis van het garnizoen in Ede begint in 1904 met de aanbesteding van de twee eerste kazernes die voor de infanterie bestemd waren. Het zijn allebei kazernes van het lineaire type, het meest gebruikte kazernetype in die tijd, en zijn bouwtechnisch aan elkaar gelijk. In 1906 werden ze in gebruik genomen.

Tot aan hun naamgeving in 1934 gingen de Maurits- en Johan Willem Frisokazerne door het leven als Infanteriekazerne 1 en 2. De beide kazernes met elk een hoofdgebouw van 130 meter lang, liggen vlak naast elkaar en gebruikten in die tijd dezelfde hoofdingang en gemeenschappelijke voorzieningen zoals de kantine en het niet meer bestaande Arsenaal.

In 1906 werd op het terrein direct aangrenzend aan de infanteriekazernes begonnen met de bouw van nog twee kazernes, bestemd voor de artillerie en cavalerie. Ook deze kazernes zijn ontwerptechnisch gelijk aan elkaar met een hoofdgebouw met H-vormige plattegrond, een nieuwe ontwikkeling voor die tijd en buiten Ede nergens anders toegepast.

Ingebruikname volgde in 1908 en ook deze kazernes kregen pas in 1934 een naam: Van Essenkazerne voor de artilleriekazerne en Arthur Koolkazerne voor de cavaleriekazerne, die na de Eerste Wereldoorlog verder door de artillerie gebruikt zou worden.

In 1938 werden overal in Nederland wegens de toenemende oorlogsdreiging in een koortsachtig tempo kazernes gebouwd. Ook in Ede kwamen er nog twee kazernes bij. Aansluitend op de artilleriekazernes werd naar een standaardontwerp een infanteriekazerne gebouwd, de Elias Beeckmankazerne. De ontwerpen voor de gebouwen zijn gedeeltelijk ook in vijftien andere nieuwe kazernes gebruikt. De kazerne is opgezet volgens het toen dominante paviljoensysteem. De Elias Beeckmankazerne werd in 1939 in gebruik genomen.

Het was deze dag prachtig zonnig weer. en in dit bosgebied zagen we dan ook talrijke zonnestralen tussen de bomen door priemen. Als je een foto maakte met de vergrootlens, dan leek het alsof het wat mistig was. De talrijke plassen op ons pad waren bevroren, maar de ijslaag was te dun om er op te staan.

We staken de spoorlijn Utrecht-Arnhem over en volgden nu de Wijde Veldweg, een zandweg met een naastliggend fietspad. Nu kwam er voor ons een bekend traject. De eerste tocht die we voor WS78 hadden uitgezet was vanuit Wolfheze. Deze werd op 1 oktober 1988 georganiseerd. En nu volgden we daar een traject van. Dat was in een open gebied nabij de Sinderhoeve. Na kruising met de Telefoonweg liepen we langs het proefterrein van de landbouwuniversiteit Wageningen.

De Sinderhoeve is een proefterrein met proefsloten, proefvijvers, laboratoria (het ‘Sinderhuis’) en zeven hectaren landbouwgrond. Met deze faciliteiten wordt aquatisch (tot het watermilieu behorend) en terrestrisch (bodem) onderzoek gedaan naar de manier waarop een chemische stof zich in het milieu gedraagt. Daarnaast wordt er onderzoek verricht naar milieukwesties met een algemener karakter.

De Sinderhoeve maakt deel uit van Alterra, het kennisinstituut voor de groene leefomgeving van Wageningen UR. De faciliteit wordt geëxploiteerd volgens de OESO-richtlijnen voor goede laboratoriumpraktijken (Good Laboratory Practice/GLP). De Sinderhoeve voldoet sinds 2004 aan deze GLP-voorschriften en vormt de buitenlocatie van het ERA-Lab voor risicoanalyses (dat ook deels in Wageningen is gevestigd). Dit houdt in dat alle proefsystemen conform de GLP-richtlijnen kunnen worden ingezet. Dit heeft ervoor gezorgd dat de Sinderhoeve tot een goed uitgeruste en flexibele testfaciliteit kon uitgroeien.

Niet veel later werd over de Boshoeve de Kwekerij, tuin en theeschenkerij Boschhoeve bereikt. Hier was op 10½ km de soeppost. Deze dag stond er tomatensoep op het menu. Deze post was in een uitermate ruime schuur gesitueerd. Er was veel ruimte om te staan, maar er stonden ook talrijke stoelen en banken. Later zouden we hier ook nog een keer terugkomen, maar dan als koffiepost.

Over het terrein van het voormalige Psychiatrisch Ziekenhuis Wolfheze werd het centrum van Wolfheze bereikt en het voormalige treinstationsgebouw. Door de voetgangerstunnel werd de andere zijde van het spoor bereikt. We volgden het spoor in westelijke richting. Even later werd natuurgebied Reijercamp betreden via een klaphek. We sloegen af en liepen nu op een open vlakte. Het is een gebied waar trajecten kon worden afgestoken. Maar daardoor miste je wel het informatiepaneel over datgene wat hier in 1944 plaatsvond. Ook stond erbij dat sinds die tijd hier een bijzondere plant is gaan groeien die vermoedelijk als zaadje door Amerikanen is meegenomen. Het ging hier om de gekielde Dravik.

De A12-snelweg werd weer gekruist. Nu dwaalden we door de Planken Wambuis. We staken de Arnhemse weg over en zetten koers naar een oude tunnel nabij verkeersknooppunt Grijsoord. Hier liepen we onder de A12 snelweg door, een oude spoortunnel uit de tweede wereldoorlog.

Tussen Wolfheze en het Koninklijk Luchtmachtterrein Deelen (voorheen Vliegbasis Deelen) liggen behalve heidevelden ook dichte bossen op Planken Wambuis en Nationaal Park De Hoge Veluwe. In die bossen treft de wandelaar onverwachts kaarsrechte brede wandelwegen aan. Een goede observator ziet dat enkele daarvan een fraaie verbinding vormen tussen het voormalige vliegveld en het NS-station Wolfheze. We lopen dan ook over het oude tracé van een goederenspoorlijntje, die de Duitsers in 1941 hebben aangelegd om, eveneens door hen gebouwde, Fliegerhorst Deelen te bevoorraden. Ook de aanvoer van munitie vond over deze spoorlijn plaats en zo kreeg het traject de naam ‘bommenlijntje’. Na de oorlog werd de lijn opgeheven en de rails verwijderd, maar het traject is nog steeds, ondanks alle veranderingen in het landschap, goed te volgen.

Daarna kwamen we in natuurgebied Lange Hut. Hier was het even flink modderig. Bij de Amsterdamseweg werd de A50 gekruist en na het Van der Valk hotel werd Papendal bereikt. Hier zagen we een spelersbus van Sparta staan. Op het Olympic Training Centre Papendal was de grote rust.

Papendal werd over het golfterrein van de Edese golfclub verlaten. We kwamen bij de spoorlijn en volgden deze even westwaarts. Nadat de A50 snelweg werd gekruist moesten we bij een lange tunnel onder de spoorlijn nabij natuurgebied Johannas hoeve flink bukken.

Dit is de grootste duiker in de spoorlijn Utrecht -Arnhem op dit tracé, oorspronkelijk bedoeld voor afvoer van hemelwater. Bewoners uit de omgeving schuilden er in september 1944 voor het oorlogsgeweld. Op 19 september werd deze tunnel gebruikt door Britse en Poolse troepen. Via deze verbinding met het terrein ten zuiden van de spoorlijn bereikten zij met voertuigen (jeeps) en kanonnen hun kameraden in de Wolfhezer - en Bilderbergbossen.

We liepen hier in natuurgebied Wolfheze. Relatief kort achter elkaar werd de A50 tweemaal gekruist. Eerst was dat een autobrug, maar de tweede brug was een ecoduct. Parkoersbewaker Bertus werd hier aangesproken met de mededeling dat in dat gebied niet gefietst mocht worden. Hij zou met de voorzitter hierover telefonisch contact opnemen. Ook een andere parkoersbewaker werd hierover aangesproken.

Over de Doorwertscheheide werd de koffiepost bereikt. Naast de gratis koffie dronken we hier nog een flesje sinaasappellimonade en aten twee speculaaspoppen. Want de mondvoorraad was praktisch opgeraakt. Er werd weer koers gezet naar de spoorlijn Utrecht-Arnhem. En even later werd ook de A12-snelweg gekruist. Nu voerde het pad fraai over een slingerweg en met vals plat door bosgebied Ginkels Zand.

Hier werd de fruitpost bereikt. Deze post werd bemenst door twee dames. Een er van was voor mij wel heel bekend omdat het Coos was. Zij was helaas niet fit genoeg om deze dag mee te lopen. Op deze manier kon ze toch het WS78-gevoel ervaren en vele bekenden zien. In het organisatieteam was een zieke. Coos kon die plaats nu mooi innemen. Daarna volgde nog een passage over de Ginkelse Heide en over een ander traject als de heenroute door natuurgebied De Sysselt werd Ede weer bereikt.

Het was een prachtige tocht geworden met veel zonneschijn. Er waren 715 deelnemers. 110 liepen de 60 km, 287 zaten op de 40 km en 318 wandelaars liepen de 20 km route. Het IVV-nummer was 11437.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor