Gestelse Ommelanden tocht

Op 22 no­vem­ber 2014 lie­pen wij een wan­de­ling na die op 25 ju­ni 2014 werd ge­or­ga­ni­seerd door wandelcomité Sa­men op Pad (SOP). De rou­te was uit­ge­zet door één van de drie coördinatoren van de OLAT wandelgroep Wande­len op Dins­dag (WoD). Om­dat bei­de or­ga­ni­sa­ties be­kend staan om hun mooi wan­del­toch­ten, moest dit beslist een he­le mooi tocht zijn.

Met de trein en van­af 's Hertogenbosch met bus 156 re­den we via Den Dungen naar Sint Mi­chiels­ges­tel. Bij start­lo­ca­tie 't Huuske ston­den bui­ten picknickban­ken. Daar­op kon­den we ons mak­ke­lijk ge­reed ma­ken voor de tocht. We wa­ren hier kwart voor ne­gen ge­ar­ri­veerd en op dat tijd­stip was 't Huuske op een za­ter­dagochtend nog niet ge­o­pend.

Sint Mi­chiels­ges­tel werd in noordwes­te­lij­ke rich­ting ver­la­ten. Het eer­ste fraaie na­tuur­ge­bied waar­door­heen de­ze wan­del­tocht voer­de was Haanwijk. Daar­na kwa­men we bij kas­teel Nieuw Herlaer dat fraai aan de Dommel lag. Na buurt­schap Halder volg­den we e­ven de drukke Vughterweg. Spoe­dig sloe­gen we af en volg­den e­ven de Essche Stroom.

De naam Haanwijk (Hanewyc/Hanwic) komt al voor rond 1300, maar het hui­di­ge huis Haanwijk is rond 1649 ge­bouwd, waar voorheen een hoeve stond. Het was in die tijd ei­gen­dom van de fa­mi­lie Sweerts de Landas, Heren van Oirschot. In de loop der tijd koch­ten de­ze stuk­ken land aan rond het huis Haanwijk.

Oor­spron­ke­lijk voer­de de rou­te ver­der langs de Essche Stroom. Maar van­we­ge re­no­va­tiewerk­zaam­he­den was een deel afge­zet. Nu volg­den we de doodlo­pende Sint Mi­chiels­ges­telse weg. We kwa­men bij de A2 die we e­ven paral­lel volg­den tot de in­gang van land­goed Bleijendijk. Dit was ook een heel prach­tig land­goed. Door de zonneschijn kleurden de tal­rij­ke beu­kenbo­men met fraaie herfstkleuren. Hoe­wel bij de in­gang van het land­goed ver­meld stond dat dit land­goed ver­bo­den toe­gang was, had­den we de informatie dat we het land­goed wel mochten betre­den.

Land­goed Bleijendijk is een par­ti­cu­lier na­tuur- en stil­tege­bied van circa 115 hec­ta­re, ge­le­gen aan de Essche Stroom in Vught. Anneke Teulings nam be­gin ja­ren '80 van de vo­rige eeuw het i­ni­ti­a­tief om het land­goed in te rich­ten als een werkplaats voor be­wust­zijns­ont­wik­ke­ling van de mens in relatie tot de aarde. De­ze doelstelling komt tot uitdrukking in al­le ac­ti­vi­tei­ten.

Het he­le land­goed wordt ecologisch be­heerd. Er wor­den retraites en workshops ge­hou­den, en er vin­den les­sen plaats die passen bin­nen de doelstelling van Bleijendijk. Leerlingen van scholen uit de om­ge­ving vol­gen op het land­goed na­tuuron­derwijs. Er zijn twee a­gra­rische be­drij­ven: de biologische land­goedboer­de­rij “Het Eendje” en de biologisch-dynamische tuinderij De Guit.

De diversiteit aan ac­ti­vi­tei­ten en hun on­der­linge verwe­venheid ma­ken Land­goed Bleijendijk tot zo’n bij­zon­der i­ni­ti­a­tief.

Toen Anneke Teulings zich besloot te ontfermen o­ver land­goed Bleijendijk, bleek dat ja­renlang extensief be­heer en de Twee­de We­reld­oor­log de land­schap­pe­lij­ke, e­co­lo­gi­sche en energetische kwa­li­tei­ten van het land­goed had­den aangetast.

Met behulp van deskundige teams is sinds­dien gewerkt aan het her­stel van wa­terhuishouding, bo­demge­steldheid en land­schap, om de verborgen schoonheid er­van te la­ten ontlui­ken. Het uitgangspunt hierbij is het fenomenologisch waarnemen.

Mo­men­teel wordt met Wa­terschap de Dommel sa­mengewerkt aan het beekher­stel van de Essche Stroom, de beek die het land­goed aan de oostzij­de begrenst. Dit project zal het land­schap verrijken met nieu­we mean­ders in de beek, nat­te gras­landen en bossages. Een fietsrou­te aan de oostzij­de zal de­ze nieu­we na­tuur toegankelijk ma­ken voor publiek.

Het land­goed kent een rijke biodiversiteit. Zo ko­men op het land­goed 38 soor­ten pad­den­stoe­len voor, ver­schil­len­de soor­ten orchi­deeën en bij­zon­dere vo­gels zo­als de ijs­vo­gel en de wielewaal.

We kwa­men weer bij de A2 uit en volg­den de­ze e­ven paral­lel tot aan de Halse Barrier, het tun­neltje on­der de A2. Ver­der­op lie­pen we langs Huize De Ou­de Tol. Heel vaak za­gen wij dit huis lig­gen als wij met de au­to van­uit 's-Her­to­gen­bosch naar Eindhoven re­den. Nu zit daar een geluidscherm voor en is het van de weg niet meer te zien. Naast De Ou­de Tol stond nog een ander oud huis dat door zijn kleur veel min­der opviel dan De Ou­de Tol.

We sloe­gen af en dwaal­den nu door de Halse Beemden. Daar­bij kre­gen we eerst uit­zicht op de mean­de­rende Essche Stroom met een plaatselijk sterk uitgeschuurde bocht. Ook za­gen we in een wei­land fraai trekpaar­den staan. Nu werd land­goed Eikenhorst be­reikt. Ook hier zorgde de zon in combinatie met prach­ti­ge gekleurde bladeren van beu­kenbo­men voor fraaie lich­teffecten. Bij een vij­ver za­gen we het ge­lijk­na­mi­ge huis fraai weerspie­gelen. Hier ston­den tal­rij­ke rododendrons. Aan sommige dikke stam­men te zien ston­den hier he­le ou­de rododendrons.

Daar­na dwaal­den we door na­tuur­ge­bied Spar­ren­rijk. Hier wa­ren een aan­tal leuke smal­le paad­jes in de rou­te opgenomen. Toen we het bos ver­lie­ten, be­von­den we ons pal te­geno­ver het Oer­tijd­mu­se­um De Groe­ne Poort. Met een WoD-tocht wa­ren we hier al eens geweest. We lie­pen door naar eetcafé De Ou­de Ketting. We hoopten hier on­ze favoriete drank Lat­te Mac­chi­a­to te kun­nen drin­ken, maar helaas, het werd kof­fie ver­keerd. Het was rus­tig in het café waar­door we snel wer­den bediend.

Na de­ze rust sta­ken we de A2 snel­weg weer o­ver. Nu kwa­men we in buurt­schap Venrode met het ge­lijk­na­mi­ge land­goed. Op dit land­goed la­gen twee gro­te meren. Om één er­van lie­pen we omheen en maak­ten weer de nodige fo­to's. We kwa­men uit op de Gestelseweg. De­ze weg voer­de langs de Galgenheu­vel. Op een flank van de­ze heu­vel stond uitnodigend een bankje met leuning. Hier hielden we nog een rust.

Daar­op werd Golfclub De Dommel be­reikt. O­ver het golfter­rein lie­pen we naar land­goed Ze­gen­werp met zijn ge­lijk­na­mi­ge kas­teel. We kwa­men bij de Dommel en sta­ken de­ze ri­vier o­ver via een stuw. Voor­dat het cen­trum van Sint Mi­chiels­ges­tel werd be­reikt kwa­men we nog langs mo­len De Genenberg en kruis­ten we de Beeksche Wa­ter­loop. In het cen­trum van Sint Mi­chiels­ges­tel za­gen we de ou­de PKN kerk uit 1808 en de Ou­de Toren.

Na de Major General Thomas Renneebrug sloeg de rou­te rechtsaf. Maar er was hier geen pad te zien of het was dichtgegroeid. We be­slo­ten De Dommel weer o­ver te ste­ken en de Dommel, voor zo­ver mo­ge­lijk, aan de an­de­re zij­de te vol­gen. We kwa­men uit op de Nieuwstraat. De­ze weg met au­to­ver­keer kon­den we naar het officiële eindpunt van de wandelrou­te vol­gen. maar om­dat de bus hier ook langs kwam be­slo­ten we hier te stop­pen.

De brug in het cen­trum van Sint-Mi­chiels­ges­tel o­ver De Dommel had oor­spron­ke­lijk geen officiële naam. Heemkundevereniging De Heer­lijkheid Herlaar kwam met het verzoek de brug een naam te ge­ven. Als herinnering aan de be­vrij­ding van Sint-Mi­chiels­ges­tel op 23 ok­to­ber 1944 kreeg de brug de naam Major-General Thomas Renniebrug met als toelichting Commander , 51ste Highland Division.

Generaal Majoor T.G. Rennie was commandant van de 51ste Highland Division. Gedurende de twee­de we­reld­oor­log commandeerde hij de divi­sie door Frankrijk, België en Ne­der­land. Met zijn divi­sie bevrijdde hij op 23 ok­to­ber 1944 Sint-Mi­chiels­ges­tel en om­ge­ving. Generaal Majoor T.G. Rennie had een bui­tenge­wo­ne militaire carrière met een record aan­tal positieve oor­logsverrich­tingen. Hij commandeerde zijn ei­gen regiment The Black Watch in Alamein en een aanvalsbrigade tij­dens de landing in Sicilië. Ook commandeerde hij Britse aanvalsdivi­sies bij de aanval in Normandië. Tij­dens een ac­tie in Duits­land, na het o­verste­ken van de Rijn is Generaal Majoor T.G. Rennie in maart 1945 gesneuveld. Door de brug een naam te ge­ven verbetert de vind­baar­heid van de brug. Ook uit het oogpunt van dank­baarheid te­geno­ver on­ze bevrijders vindt de ge­meen­te het een mooi gebaar om de brug te verwijzen naar de­ze generaal. Aan bei­de zij­den van de brug wordt een bord geplaatst met de naam Major-General Thomas Renniebrug met als toelichting Commander, 51ste Highland Division. De fa­mi­lie van generaal Majoor T.G. Rennie is vereerd met de benoeming van de brug en ziet het als een groot eerbetoon.

Het was een he­le mooie wan­de­ling ge­wor­den. Dit was mede te dan­ken aan het zonnige weer en de voor de tijd van het jaar ho­ge temperatuur van 13 gra­den.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor