NS wandeling Utrechtse Heu­vel­rug

Op zaterdag 12 april 2014 probeerde ik weer eens een eind te lopen na een medische ingreep. We besloten de NS wandeling Driebergen-Maarn te lopen met mogelijk een uitbreiding naar Doorn. Van www.wandelzoekpagina.nl downloaden we de gps­track. Omdat Coos met een vriendin het Trek­vo­gel­pad loopt, heeft zij het bijbehorende boekje. Met hulp daarvan verlengde ik de GPS track over het Trek­vo­gel­pad naar Doorn en plaatste de track op mijn GPS apparaat.

Het was op deze zaterdagochtend behoorlijk koud in de vroege ochtend. De wekker stond op half vijf. Coos kon met andere wandelaars meerijden naar Castricum om daar mee te doen aan de Bos-Duin-Strand tocht van sv de LAT. Ik bleef nog liggen tot zes uur maar stond toen op. Op www.buienradar.nl, waar tegenwoordig op de dag zelf ook de verwachte temperatuur per uur staat aangegeven, zagen we dat het rond 10 uur 10 graden zou zijn. Uiteindelijk begonnen we om 10:20 uur aan de wandeling. Niet bij het officiële startpunt, maar een km verderop bij de spoorwegovergang langs de Arnhemse Bovenweg. We liepen het gecombineerde landgoed Heidestein en Bornia op.

Landgoed Bornia was vroeger bezit van een familie uit Leeuwarden. Deze familie woonde op de ‘Bornia State’ in Leeuwarden. De naam Bornia betekent grens en was hier toepasselijk, omdat het landgoed op de grens lag van de toenmalige zelfstandige gemeente Driebergen en de gemeente Zeist. In Bornia vindt u één van de meest ongerepte stukken duingebied van de Utrechtse Heu­vel­rug. Al in de ijstijd hebben hier mensen gewoond, wat blijkt uit opgravingen waarbij overblijfselen van zeer oude ne­der­zet­tin­gen en grafheuvels zijn aangetroffen. Het landgoed is eigendom van Het Utrechts Landschap en vormt met de landgoederen Heidestein en Noordhout een aaneengesloten natuurgebied.

Landgoed Heidestein met vijvers, bruggetjes en een theehuis bovenop een ijskelder is rond 1906 aangelegd in een boomloos heidelandschap. Om verder dichtgroeien van het oorspronkelijke heidelandschap te voorkomen, begraast een kudde Drentse heideschapen het gebied. In Heidestein huist een grote populatie zandhagedissen.


Na een bospassage verlieten we langs een smalle waterloop het bos en kwamen uit op een groot heideveld. Aan de bosrand stond een bankje en daar hielden we onze eerste rust. De afgelegde afstand bedroeg hier 4 km. We kwamen bij een klein meertje met een boogbruggetje over voornoemde waterloop die in dit meer stroomde. Het heidegebied werd weer ingeruild voor bos. Na een opengebied in het bosgebied waar koren wordt verbouwd, kwamen we bij een ander open gebied waar een stuifzandgebied was gerenoveerd. Nadat we op ruim 6 km nog op een ander bankje hadden gezeten, werd op 9½ km een grote rust in Austerlitz bereikt. Hier dronken we bij café restaurant Bonaparte lekkere Latte Macchiato.

Austerlitz is een bescheiden dorp, genoemd naar de beroemde ‘Pyramide’. Het dorp ligt midden in de uit­ge­strek­te bossen in het hart van de Heu­vel­rug. De Oude Postweg is één van de in de 16e eeuw ontstane postwegen door ons land. De naam ‘Postweg’ komt veelvuldig op de Heu­vel­rug voor. Deze postweg vormde de verbinding tussen Amsterdam en Arnhem.

Toen we de rust verlieten passeerden net twee wandelaars (vader en zoon) die het Trek­vo­gel­pad liepen. We haalden hen later in om vervolgens weer door hen ingehaald te worden. Dat was op een halve km afstand van restaurant Pyramide van Austerlitz omdat we daar twee wandelaarsters behulpzaam waren voor een verwijzing van hun wandeltocht. We liepen nu een eind op met de twee Trek­vo­gel­pad-lopers totdat hun tempo te hoog werd voor ons. Later haalden zij ons weer in, dat was net voorbij de Koepel van Stoop, omdat zij op een splitsing verkeerd liepen.

De stenen koepel wordt de ‘Koepel van Stoop’ genoemd, naar de Amsterdamse bankier J.B. Stoop die de koepel in 1840 liet bouwen. De pilaren van dit gebouwtje zijn afkomstig van de voormalige Koopmansbeurs in Amsterdam, die in 1836 werd afgebroken. De koepel was vroeger ingericht als theehuis. Nu is er een atelier in gevestigd.

Nabij De Laagt verlieten we het grondgebied van de gemeente Woudenberg dat we even te voren nabij de Koepel van Stoop hadden betreden. Bij een groot grasveld bij De Hoogt hadden we op een bankje weer een korte rust. Daarna kruisten we de N227 (Maarn-Amersfoort) en kwamen we bij natuurgebied Koeheuvels.

Koeheuvels bestaat uit een open zandverstuiving, hei­de­plant­jes en jeneverbesstruiken. Het is een restant van een oorspronkelijk veel groter stuifzandgebied met heide en een eeuwenoude schapencultuur. Doordat het gebied in snel tempo is dichtgegroeid wordt sinds 1997 geprobeerd het oorspronkelijke open en gevarieerde heide- en stuifzandterrein weer te herstellen.


Nu was het niet ver meer naar het eindpunt van de NS wandeling. We besloten eerst een rust te houden in de koffiecorner bij een bakker. Daarna vervolgden we de route over een traject van het Trek­vo­gel­pad. Na het voormalige Raadhuis te Maarn dwaalden we door bosgebied van landgoed Huis te Maarn overgaand in landgoed SBI/Zonheuvel. Nabij theehuis Chalet Sint Helenaheuvel heette het bosgebied Kaapse bossen.

De naam "Kaapse bossen" is ontstaan door de aankoop van dit bosgebied, in het midden van de 18e eeuw door Hendrik van Swellengrebel. Na 38 jaar in dienst te zijn geweest van de V.O.C., waarvan 12 jaar als gouverneur van de Kaapkolonie in Zuid Afrika, keerde ‘Kaapse Hendrik’ in 1752 terug naar Holland. Hier kocht hij in Doorn het landgoed Schoonoordt met het daarbij gelegen bos. Deze deden hem zozeer aan de savannes in Zuid Afrika denken dat hij het gebied de Kaapse Bossen noemde.

De heuvel waarop het Chalet is gebouwd dateert uit vroegere eeuwen en is genoemd naar Hendriks dochter Helena. In 1932 liet de toenmalige eigenaar van de Kaapse bossen, Mr Klein, advocaat te Doorn, het Chalet bouwen als theehuis voor de wandelaars. In 1957 lieten de erven het gehele bos met Chalet Helenaheuvel na aan de Vereniging Na­tuur­mo­nu­men­ten.

We hadden aanvankelijk het plan om in dit theehuis een rust te hebben en wat te drinken, maar het was behoorlijk druk en besloten daarom hier niet te rusten. Verderop hadden we nog een rust op een bankje. Daarna was het niet ver meer naar ons eindpunt te weten het centrum van Doorn. De totale lengte van deze wandeling was 21 km en legden we in 6 uur af. Met de bus reden we huiswaarts. Het was deze dag een mooie, droge dag met een maximum temperatuur van ongeveer 15 graden. Doordat er vrijwel geen wind was voelde het warmer aan.

Klik HIER voor de betekenis van de buttons die boven aan dit verslag staan.

Henri Floor