Op zaterdag 5 november 2011 organiseerde de FLAL de Vier-gemeente tocht. De start was vanuit Hotel Van der Valk te Spier.

De geschiedenis van Spier gaat ver terug in de tijd. Het is mogelijk dat Spier als nederzetting in een zomer is ontstaan, maar dan wel een tijd terug, in een ijstijd; ongeveer 35.000 jaar voor Christus. De vondsten uit die tijd zijn moeilijk te vinden, Tjerk Vermaning uit Staphorst weet daar alles van.
Duidelijke sporen rondom Spier zijn vanaf 11.000 jaar voor Christus wel te vinden. Ten oosten van Spier in de buurt van Sonnevanck zijn wat gereedschappen uit die tijd gevonden. Vanaf 400 jaar voor Christus is bekend dat Spier ook `s winters werd bewoond. Het vermoeden bestaat dat het hunebed een centrale plaats innam in het dorpsgebeuren. Het hunebed iets ten zuiden van het huidige dorp. Eén van de stenen is terug te vinden in Beilen, het is nu een verzetsmonument aan de Torenlaan. In Spier zijn ook verschillende grafheuvels gevonden, één ervan is te vinden ten oosten van het Vennegien.
De eerste vermelding over Spier is in 1212. Folkert , de ridder van Coevorden, laat in een oorkonde vastleggen dat zijn zoon Rudolf aan het klooster Dikninge te Ruinentienden, grof en smaal, verpand heeft. De tienden waren belastingen. Van de oogst moest 10% worden afgedragen aan de heer van de boerderij of aan de kerk. Grof en smal zijn de koren en de veldvruchten die men moest afstaan.

Deze tocht heet de Viergemeente tocht. Nergens heb ik echter kunnen vinden om welke vier gemeenten het gaat. Daartoe ben ik op zelf op zoek gegaan en kom tot de volgende gemeenten
1. Midden-Drenthe (Spier, Wijster, Beilen, Drijber)
2. Hoogeveen (Stuifzand, Tiendeveen, Pesse)
3. De Wolden (Eursinge)
4. Westerveld (Dwingeloo)

Rond 9 uur vertrokken we. We staken de A28-snelweg over. Spoedig werd de eerste zandweg betreden. En daarna bleven we overwegend over zandwegen en paden lopen. Op het land was een boer met een tractor op het land bezig. Vreemd was het dat hij zijn zwaailichten had aanstaan. Zeker voor al de konijnen en hazen op het land.

We kwamen langs een vennetje met de naam Taaiveen. Over het erf van boerencamping de Bosrand liepen we langs de Beilerturfkuilen. Na een klaphekje betraden we het Terhorsterzand. Hier was meer heide dan zand te zien. Het was wel een mooi natuurgebied. We kwamen uit op het Koninginnepad uit. We volgden dit pad naar buurtschap Terhorst. Voor Terhorst sloegen we af en kruisten de spoorlijn Hoogeveen-Assen. Net toen vanuit een trein uit Assen was gepasseerd, kwam een trein uit Hoogeveen aan gereden.

Op dinsdag 2 december 1975, 's ochtends om 10.07 uur stopte de trein van Groningen naar Zwolle in een weiland bij het Drentse Wijster. De passagiers schenken geen bijzondere aandacht aan een groepje Zuid-Molukse jongeren dat in Sinterklaaspapier gewikkelde pakken bij zich heeft. Vlak na het vertrek uit Beilen om 10.03 uur stopt de trein om 10.07 uur 'zomaar' ter hoogte van Wijster. Pas tegen half twaalf komen de eerste berichten over de kaping los. Het zijn verwarde berichten, want het is niet bekend wat het doel van de actie is. De politie spreekt van een kaping door "vijf of zes donkergekleurde mannen". De 'trein bij Wijster' werd wereldnieuws. Dertien dagen lang leefden ontelbaren mee met het lot van de passagiers en het treinpersoneel. Drie van de inzittenden zouden het niet overleven; ze werden doodgeschoten door de zeven kapers. Zondagmorgen 14 december kwam het einde van de gijzeling even onverwacht als ze was begonnen. In de bruine Rode Kruisdekens gehuld stapten 23 mensen uit treinstel 378. Ze waren diep aangeslagen door de angstige gebeurtenissen, maar ongedeerd.
Tegelijk met de kaping bezette een andere groep Molukkers, eveneens een groep van zeven uit Bovensmilde, het Indonesische consulaat te Amsterdam.

We dwaalden door het buitengebied van buurtschap Holthe in de richting van het Linthorst Homan kanaal. Vooralsnog zagen we het kanaal niet, maar de kaart op onze GPS gaf deze wel aan. Toen we in Wijster kwamen, zagen we vier mannen druk bezig om bladeren in een grote korf te deponeren. Toen ze er erg in hadden, dat ze op de foto werden gezet, vroegen ze waar de foto in kwam. Wij antwoorden dat het in de Telegraaf kwam te staan.

Op ruim 13 km werd café Pot bereikt. Hier namen we een paar frisdrankjes en een kom zelfgemaakte erwtensoep. We verlieten Wijster in de richting van Bruntinge. Na kruising met het Linthorst Homan kanaal volgden we het kanaal zuidwaarts. Hier werden weer talrijke foto's geschoten vanwege de prachtige herfstkleuren, mede dankzij de zonneschijn.

We staken het Linthorst Homan kanaal over via een dam en volgden het kanaal aan de overzijde tegengesteld. Bij het zijkanaal van het Linthorst Homan kanaal, het VAMkanaal, volgden we dit kanaal. Bij de VAM-brug staken we het VAM-kanaal over en vervolgden het kanaal aan de andere zijde.

Het Linthorst Homankanaal loopt van de Beilervaart naar de Hoogeveense Vaart. Het kanaal werd in 1926 geopend. In 1927 waren al 1200 schepen door het kanaal gevaren.
Het kanaal heeft zijn naam ontleent aan de familie Linthorst Homan. De aanleg van dit kanaal, evenals het VAM-kanaal, vormde een belangrijke reden voor de VAM in Wijster. Door andere transportmogelijkheden zijn de verwachtingen met betrekking tot het vervoer via dit kanaal niet uitgekomen Het kanaal, dan in 1926 werd geopend, is in de jaren zeventig voor de scheepvaart gesloten. Het kanaal doet nog dienst voor de aan- en afvoer van water in het gebied.
De VAM (Vuil Afvoer Maatschappij) is een voormalig afvalverwerkingsbedrijf met hoofdvestiging in Wijster, Drenthe. Het bedrijf is opgericht in 1929. Het oorspronkelijke doel was om huisvuil uit de Randstad naar gebieden met schrale grond te brengen en aldaar te composteren. De compost kon dan gebruikt worden voor bodemverbetering en ontginningsprojecten. Tegenwoordig is de VAM een onderdeel van Attero, het voormalige Essent Milieu.

Opnieuw staken we het VAM-kanaal over en volgden het kanaal nu verder over de verharde VAMweg. We liepen nu langs de VAM-berg. Bovenop de VAM-berg stond een gebouw dat veel weg had van een grote UFO.

Op één van de stortbulten op het VAM-terrein (VAM - Vuil Afvoer Maatschappij) is informatiecentrum De Blinkerd gevestigd. De heuvel is 56 meter boven NAP. Het is hiermee het hoogste punt van Drenthe. Deze heuvel heet in de volksmond de VAM-berg.
Als je niet beter zou weten, zou je op z’n minst denken dat De Blinkerd een vliegende schotel is die uit verre zonnestelsels precies hier bovenop de berg geland is... Maar eigenlijk is De Blinkerd gewoon het informatiecentrum van Essent Milieu en de stichting ‘Het Drentse Landschap’.
De Blinkerd werd in de zomer van 2001 geopend. Het is een bijzonder bouwwerk geworden, omdat de ondergrond bovenop de berg zo instabiel is, dat een echte fundering niet mogelijk bleek. Stelt u zich De Blinkerd dus voor als een stalen schip dat op de berg ‘drijft’...
De naam De Blinkerd is afgeleid van de oude veldnaam Blink. Een deel van de ‘goorns’ van de boeren van Drijber aan deze kant van het Oude Diep heette namelijk zo. De goorns waren de groentetuinen van het dorp. Meestal lagen ze tussen het dorp en de es, maar in Drijber was dat niet het geval. De Blink had kennelijk zulke goede grond dat de boeren er graag een wat langere wandeling voor over hadden...

Op een splitsing, waar over ronde stapstenen een pad naar rechts liep, hebben een aantal wandelaars dat pad verkend. Toen ze geen pijlen meer zagen besloten terug te keren en op voornoemde splitsing het andere pad te vervolgen.

We verlieten de gemeente Midden-Drenthe en betraden met buurtschap Stuifzand de gemeente Hoogeveen. Hier in Stuifzand was op 24 km de verzorgingspost bij een boerderij. Er stonden hier 2 dixies. Ik bezocht er eéén, want ik voelde mij niet lekker worden.

In Stuifzand zoekt de beek het Oude Diep zijn weg vanaf het Drents plateau door de groenlanden. In het midden van dit gebied, in de buurt van Stuifzand, ligt het Kleinste Huisje van Drenthe. Dit was jarenlang de plek waar "Olde Grietie" in haar karig ingerichte vervenershuisje tot op hoge leeftijd woonde. Langs de beek van het Oude Diep liggen prachtige natuurterreinen zoals Reigerveen, Mantingerzand en landgoed de Vossenberg. Het Kleinste Huisje van Drenthe staat midden in de vrije natuur in de omgeving van Stuifzand aan de Secteweg.
In vroegere tijden liep er vanuit Pesse een weg naar de markegronden (groenland) bij het Oude Diep. Deze weg eindigde bij de stuifzanden van Kalenberg en Fluitenberg. Achter het Oude Diep lag een wildernis, behorend tot de marke van Pesse, waar zich naast de bewoners ook allerlei lieden vestigden die wellicht niet teveel met de dorpsgemeenschap te maken wilden hebben. De boeren van Pesse lieten er eeuwenlang hun schapen grazen. In ieder geval al aan het het einde van de 18e eeuw begon men op kleine schaal met het in cultuur brengen van de heidevelden. De ontginners waren voor het grootste deel meiers, oftewel kleine keuters die het land pachtten van grootgrondbezitters in Pesse en Hoogeveen. Aanvankelijk verbouwden de bewoners alleen boekweit, maar later kwam daar rogge, haver en vlas bij. Ook hielden de bewoners naast grote kudden schapen, enkele koeien, geiten en kippen. Hun boerderijtjes waren klein en primitief ingericht en meestal uit hout opgebouwd. De twee oudste boerderijen in dit gebied waren "Stuifzand", waarnaar het hele gebied is genoemd, en "Zwartschaap". Deze boerderijen zijn oude stichtingen die al aan het einde van de 17e eeuw bestonden. Zij waren gesticht - door volle boeren, niet door meiers - op de vruchtbare gronden langs het Oude Diep. Later ontstonden er geleidelijk aan rond deze eerste twee boerderijen kleine nederzettingen met gelijkluidende namen. Zo stonden er in Zwartschaap in 1860 een achttiental woningen. Maar ook elders in het gebied van Stuifzand ontstonden buurten.
In het zuidelijke gebied lag de buurt De Stadterij. In het gebied van de 19e eeuw stond er één boerderij en waarschijnlijk is het gebied genoemd naar deze ene hoeve, waarbij het woord stad de betekenis van erf heeft. Drie andere buurten in Stuifzand zijn De Sleutel, De Veldslagen en Siberië. In De Sleutel stonden in 1860 zesentwintig woningen. De naam Siberië doet een barre omgeving vermoeden. Voor 1800 was dit dan ook een toevluchtsoord voor landlopers en andere, het gewone dorpsleven schuwende personen. Inderdaad was Siberië voor Stuifzandse begrippen een arm gebied. Zo stonden er in omstreeks 1900 meerdere plaggenhutten, dat wil zeggen eenvoudige keten, gebouwd van bulten (stapels turf of veen) en bedekt met heideplaggen.
In de tweede helft van de 19e eeuw kwam er meer belangstelling van de kant van de gemeente Ruinen voor dit afgelegen gebied en pas in 1920 kwam er een verharde weg die Stuifzand met Pesse en Hoogeveen verbond.
Tegenwoordig is Stuifzand door zijn ligging meer op Hoogeveen dan op Ruinen gericht. Door de opkomende industrie in Hoogeveen na de Tweede Wereldoorlog, de oprichting van de VAM te Wijster en de bijbehorende werkgelegenheid, hebben veel inwoners van Stuifzand deel kunnen nemen aan de groeiende welvaart.
Na een gemeentelijke herindelingronde in de provincie Drenthe is Stuifzand per 1 januari 1998 bij de gemeente Hoogeveen gevoegd. Daardoor is de bevolking van Stuifzand, nog meer dan voorheen, op Hoogeveen gericht.

We bevonden ons inmiddels in het Oude Diep beekdal. We sloegen af over de Kerkweg. Bij de kruising met de Wysterweg stond een verkeerd verkeersbord, dat aan moest geven dat we een voorrangsweg moesten oversteken, 33 graden gedraaid. Aan de andere kant van de Wijsterweg stond het voorrangsbord wel goed. Na kruising met de spoorlijn Hoogeveen-Assen liepen we schitterend langs natuurgebied Boerveense Plassen. We verlieten de Kerkweg, die naar de kerk van buurtschap Molenhoek en volgden nu de Oostering. Het fotograferen was inmiddels naar een minimum gedaald vanwege maag en/of darmproblemen.

Het reservaat Boerveensche Plassen bestaat uit een vrijwel vlak, heischraal heideterrein met veel venige laagten, vennetjes en veenputten. Wie tijdens een natte periode vanuit de trein dit gebied bekijkt, zal zien dat het zijn naam eer aan doet: plassen, plassen en nog eens plassen. Het terrein behoort tot één van de laatste middelgrote vochtige en venige heidevelden in Drenthe. In het zuidwesten sluit het aan op het Spaarbankbos.
De Boerenveensche Plassen worden in tweeën gedeeld door de Kerkweg, ook wel Dooddijk genoemd. Vroeger brachten de mensen uit Stuifzand hun doden via deze Dooddijk naar de begraafplaats in Pesse.
De grafheuvel aan de rand van het terrein getuigt van een begrafeniscultuur die veel verder terug in de tijd gaat. Mogelijk lag deze eenzame grafheuvel ooit temidden van andere heuvels, die bij de ontginning van de heide verloren zijn gegaan. Van oorsprong maakten de Boerenveensche Plassen deel uit van het uitgestrekte Pesserveld.

In Ontmoetingscentrum de Wenning was op 30 km de tweede binnenrust te Pesse. Voor mij was hier mijn Waterloo voor deze tocht. Toen de FLAL-taxi arriveerde om mij met nog twee andere uitvallers naar de finish te rijden, was ik nog niet fit genoeg coor deze taxireis. Gelukkig voor een derde uitvaller die nu mijn plaats kon innemen. Met de Rode Kruisers reed ik later met de FLAL-taxi naar de finish.

Van een medewandelaar heb ik nog de vervolgroute voor u. Pesse werd verlaten en de A28-snelweg werd gekruist. Even verderop werd de N375 gekruist in Eursinge (gemeente De Wolden). Nog steeds voerde de route overwegend over onverharde wegen en paden. Verder ging het door het Dwingelderveld. Het Vogelkijkscherm Holtveen was hier mede een hoogtepunt. Via de vennetjes Moddergat en Kibbelhoek werd de finish bereikt. De afgelegde afstand bedroeg 39,7 km.

Het was een hele mooie tocht geworden. Van de reacties van medewandelaars heb ik begrepen dat ik de laatste 10 km veel mooi natuurschoon heb gemist. Ik heb echter geen spijt gekregen dat ik de tocht na 30 km heb moeten afbreken.

Op de FLAL-tochten krijg ik bij grote regelmaat de vraag of Coos (mijn vrouw) er bij is. En steeds antwoord ik dan dat Coos er niet bij is. Dat heeft de volgende redenen. Coos rijdt niet graag grote afstanden en ik rijd niet in het donker vanwege mijn gezichtvermogen. Daardoor reis ik al de vrijdag ervoor af naar de startplaats en zoek in de omgeving een geschikt overnachtingadres. Ik ga dan vrijdagmiddag rond 14:00 uur van huis en kom zaterdagavond tussen 19:00 en 22:00 weer thuis. Dat kost heel veel tijd, dat Coos er niet voor over heeft. Bovendien vindt Coos het fijn om, hoewel de route goed gepijld is, de parkoersbeschrijving mee te lezen maar deze is vaak erg onduidelijk. Vaak wordt in de routebeschrijving meerdere aanwijzingen op één regel geplaatst waarbij de richting LA of RA niet altijd duidelijk is of dit is voor de aanwijziging die ervoor staat of erna komt.

Wij willen de organisatie hartelijk voor deze tocht. Het was een echte topper.