Op zaterdag 30 juli liepen wij de NS wandeling Kaapduinen. We hadden al eerder het plan om deze tocht te lopen, namelijk tijdens onze vakantie in 2010, maar toen heb ik een dag tevoren mijn voet verzwikt. Later bleek toen, dat het weer tegenviel en nu was het een droge dag met een maximum temperatuur van 17 graden.
We reisden met de trein naar Vlissingen eerste klas. Eerste klas reizen was deze dag voordeliger dan tweede klas reizen. Een tweede klas kaartje kost voor ons € 26,80 per persoon, dus samen €53,60. Met de NS Zomertour 2011 kon je in de maanden juni en juli voor € 45 samen 1e klas reizen buiten de spits. En door het treinkaartje te kopen via internet kreeg je nog € 5 korting.
Om 10:08 uur kwam onze trein in Vlissingen aan.
Station Vlissingen, gebouwd in 1950 naar een ontwerp
van Sybold Ravesteyn, verving het
door oorlogsschade verwoeste laatnegentiende-
eeuwse station. Bij de bouw werd
gebruik gemaakt van de vooroorlogse
perrons, overkappingen en muurwerk.
Kenmerkend voor het gebouw zijn de vier
keramiekbeelden van Jo Uiterwaal aan
de buitengevels. De voorstellingen, die
verwijzen naar de spoorverbinding en de
provincie Zeeland, zijn beïnvloed door
Italiaanse voorbeelden en van grote cultuur en
kunsthistorische waarde. Het station is
in 2010 aangewezen door de Minister als
één van de 100 wederopbouwmonumenten.
We staken de sluizen aan de uitmonding van het Kanaal door Walcheren in twee etappes over. Over de verharde glooiing van de dijk liepen we naar de Oranjemolen. Het leek alsof er twee containers schuin op de glooiing lagen, die opzij mooi versierd waren. Dichterbij gekomen bleek dat het om twee dixies ging die vermoedelijk omgeduwd waren. Er stonden hier talrijke oude kanonnen. Bij de Oranjemolen verlieten we de dijk.
De gerestaureerde Oranjemolen is een
korenmolen, die sinds 1650 op het Oranje -
bolwerk (bastion nr. 10) langs de Westerschelde staat. Het is de dichtst bij zee
staande molen van Nederland. De molen is
tot 1957 in bedrijf geweest voor het vermalen
van graan tot veevoeder en meel voor
menselijke consumptie en is nog geregeld
in bedrijf te zien. De molen was eerder in
1971 al gerestaureerd. Het is een stellingmolen
(en tevens walmolen) van het type
ronde-stenen bovenkruier. Er bevindt zich
een kogel in de muur van de molen, die
afkomstig is van de beschieting door de
Engelse vloot in 1809. In de molen is een
fotopresentatie te bekijken.
We kwamen door de Oranjestraat en hier viel een groot wit gebouw op.
Dit was oorspronkelijk de Kazerne Koning Willem III. We vervolgden door
de Zeilmarkt en kwamen daarop bij de jachthaven van Vlissingen.
De Kazerne Koning Willem III, zoals oorspronkelijk de naam luidde, is in 1850 in opdracht van de gemeente Vlissingen gebouwd en in 1860 aan het Rijk in bruikleen afgestaan.
Het diende onder meer tot huisvesting van een bataljon Infanterie. In normale omstandigheden konden er 220 onderofficie-ren en manschappen in worden gehuisvest en in buitengewone omstandigheden zelfs 385.
Dat was toen. Nu is De
Willem3 een gebouw waarvan de inhoud
alles te maken heeft met kunst.
Verder liepen we over de Nieuwendijk met fraaie gevels op huizen. Eén muurgevel viel hier echt op. Het ging hier om het wapen van Willem Parker en Jacoba Maria van Bueren.
Wapen van Willem Parker en Jacoba Maria van bueren
Lange tijd werd gedacht dat dit houten ornament 16e of 17e eeuws was
en bestond het vermoeden dat het afkomstig was uit de spiegel van een oorlogsschip.
Dit wapen is echter in 1745 vervaardigd voor een achterkleinzoon van Michiel de Ruyter,
Willem Parker die op 9 februari 1745 met Jacoba Maria van Bueren trouwde.
Het wapenschild is recentelijk gerestaureerd en zo van een gewisse ondergang gered.
Het paard is opnieuw in het composietmateriaal redcedur opgebouwd
en voor de zilverkleur is bladpalladium gebruikt.
Het bladgoud van de leeuw zal nog lang blijven blinken
maar de restaurateur geeft op het houtwerk 15 jaar garantie en op het schilderwerk maar 5 jaar.
We kwamen uit op het Beursplein. Hier was het ringrijden en ringsteken een bezienswaardigheid.
Ringrijden en ringsteken in versierde sjeesjes
Alleen in Zeeland komt u ze tegen: de ringrijders die op ongezadelde boerenpaarden in galop de lans door een steeds kleiner wordende ring weten te steken. Ringrijden is nog een echt traditioneel gebeuren in een tijd waarin we steeds minder traditie, folklore en klederdracht in het dagelijks leven tegenkomen.
In Vlissingen vinden tal van ringrijwedstrijden plaats waarbij ook het ringrijden met traditionele sjeesjes aan bod komt.
Daarbij rijden de deelnemers, gekleed in historische Zeeuwse dracht,
in prachtig versierde koetsjes met indrukwekkende bloemdecoraties.
Langs het voormalige beursgebouw en thans het Wapen van Zeeland liepen we naar het standbeeld van Michiel Adriaanszoon De Ruyter. Dit beeld zag er weer fraai uit. Het beeld was op 5 juli 2011 onthuld na een renovatie.
Standbeeld Michiel de Ruyter
Michiel de Ruyter is tot op heden de bekendste Vlissinger. Hij werd geboren in 1607 en al jong zou hij de Sint Jacobstoren hebben beklommen om zijn moed te bewijzen. Hij startte zijn carrière als touwslagersjongen bij de Vlissingse reder Cornelis Lampsins. Volgens een bekend volkswijsje moest hij daar in een blauw geruite kiel aan een groot wiel draaien.
Later werd Michiel de Ruyter kapitein op één van Lampins’ schepen, onder meer als kaper. Daarmee verdiende hij genoeg geld om in 1652 te kunnen stoppen met werken en een huis te kopen aan de Nieuwstraat 13, achter het Bellamypark. De Engelse Zeeoorlog begon echter in datzelfde jaar en De Ruyter werd benaderd door de Zeeuwse admiraliteiten. Hij vertrok in 1653 naar Amsterdam en klom op tot vice-admiraal van Holland en Amsterdam. Uiteindelijk sneuvelde hij in de strijd tegen de Fransen bij Syracuse op 29 april 1676. Michiel de Ruyter is begraven in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.
In 1841 werd een standbeeld van Michiel de Ruyter onthuld op het De Ruyterplein, vlak bij de jachthaven. Dit beeld verhuisde in 1894 naar het Keizersbolwerk, een meer prominente plaats aan het begin van de boulevard. De Italiaanse regering heeft de uit de Straat van Messina opgeviste kanonnen geschonken. In 1905 zijn zij aan beide zijden van het beeld geplaatst.
Op 5 juli 2011 werd het gerestaureerde standbeeld van Michiel de Ruyter onthuld
We bleven de Boulevard volgen en zagen op een gebouw het wapen van de V.N.L.S. (Vereniging Nederlandse Loodsen Societeit) zitten. Daarop werd de Bomvrije of Gevangentoren bereikt. Dit was ook een café restaurant en we lieten ons de koffie goed smaken. Verderop kwamen we langs het standbeeld van loods Frans Naerebout (1748-1818).
Frans Naerebout werd geboren te Veere en grootgebracht in een arm vissersgezin.
Al vroeg werd hij met zijn broers betrokken bij de visvangst op de zeeuwse kust.
Het beroep van visser en loods werd door hun bekendheid met de ligging van de zandbanken gecombineerd uitgeoefend.
In 1781 werd Frans Naerebout met zijn vissersschuit en vier man in 's Landsdienst aangenomen,
om loodsdiensten te verrichten.
In 1783 werd hij aangesteld als loods van de Oostindischen Maatschappij ter Kamer Zeeland.
Pratend over Naerebout als mensenredder, dan komen we terecht in het jaar 1779.
In de vroege ochtend van 23 juli 1779 naderde het Fregatschip "de Woestduyn", komende van Batavia, de Zeeuwse kust.
Het schip had een maandenlange reis achter de rug en onder de bemanning en passagiers,
waarbij veel vrouwen en kinderen, heerste een opgewonden en plezierige stemming.
Velen zagen na jaren weer hun vaderland terug.
In het Engels kanaal was een loods aan boord gekomen, die zei op de hoogte te zijn met de ligging van de zandbanken voor de kust.
Het was de bedoeling via de Deurloo, een diep gedeelte tussen de zandbanken, de rede van Vlissingen te bereiken.
De kapitein echter bespeurde het nogal nerveuze gedrag van de loods en informeerde nogmaals naar zijn kennis van de Zeeuwse wateren;
een vraag die door de loods, die afkomstig was van Texel, wederom bevestigend werd beantwoord.
In de late namiddag ging het toch mis; er voltrok zich een ramp.
Met een schok werd de vaart gestuit en onder vreselijk gekraak boorde het vaartuig de steven in het zand.
Bange kreten waren te horen: "Help, we vergaan".
Toen diezelfde middag het op "de rassen" gestrande schip waargenomen werd weigerde een reddingsvaartuig van de Oost-Indischen Compagnie,
die aangenomen was om in deze omstandigheden hulp te bieden, naar het in nood verkerende schip te qaan.
De weersomstandigheden waren te slecht, beweerde men.
Frans Naerebout en zijn broer Jacob konden het echter niet aanzien dat al die mensen vlak voor de kust zouden verdrinken en besloten toen,
om met het vaartuig van Frans de gevaarlijke tocht te ondernemen.
Met nog zes andere Vlissingers aan boord vertrok men 's nachts om twee uur,
omdat toen pas het tij gunstig was. Inmiddels was de windkracht tot storm aangewakkerd
en had men aan boord van de "Westduyn" de masten en tuig gekapt.
Het laat zich te raden welke afschuwelijke tonelen zich aan boord afgespeeld moeten hebben.
Met gevaar voor eigen leven bereikte Naerebout het ontredderde schip en zag kans om 71 mensen van het zinkende schip te krijgen.
Er bleven echter nog 17 mensen op het wrak achter,
daar de invallende vloed noodzaakte hem terug te keren.
De geredden werden veilig aan wal gebracht.
Alhoewel Frans Naerebout moeite had zijn mederedders tot een tweede tocht te bewegen,
om ook nog de andere schipbreukelingen te redden,
voer men in de namiddag onder zeer slechte weersomstandigheden weer uit,
waarbij nu de overgebleven schipbreukelingen gered werden. Beide tochten duurden twaalf uur.
De Boulevard vervolgend kwamen we nog langs een plein met oude kanonnen. Verderop zat een man onbeweeglijk (standbeeld) en met Coos er naast werd dit plaatje vereeuwigd. Verderop zagen we nog een paar keer afbeeldingen van Michiel de Ruyter, een oud waterfonteintje en een levensboom, een kunstboom met goudkleurige appels.
Levensboom
Op de boulevard staat sinds juni 2006 een boom. Eentje die altijd in bloei staat en er geroest uitziet. Dat komt omdat hij van staal is gemaakt. Het is een kunstwerk van Marte Röling.
Zij is een Nederlandse kunstenares, die bekend staat om haar grote schilderijen en sculpturen. Maar waarom maakte ze nou een boom voor op de Vlissingse boulevard? Het antwoord daarop is simpel. Toen Marte voor de eerste keer over de boulevard liep viel het haar op dat er helemaal geen bomen staan. En dus heeft zij er maar een gemaakt, een boom van geroest staal met bladgouden appeltjes.
Sommige mensen vinden dat de boom er oud uitziet, maar het is juist de bedoeling dat de boom roestig is. Het is speciaal staal, dat ze ook voor schepen maken. Het roest wordt mooi bruin en ziet eruit als suède.
De gouden appels glinsteren in de felle zon. Maar zelfs bij maanlicht fonkelt het mooi. Ze komen uit Duitsland. Ze kunnen goed tegen de wind, regen en het zout van de zee omdat ze van goede kwaliteit zijn. Dat goud wordt ook wel gebruikt voor de haantjes op kerktorens. En die moeten ook heel wat kunnen doorstaan!
Tussendoor kwamen we ook nog langs een standbeeld van een man met een lange jas die een sigaret opstak. Bij het Nollehoofd liepen we even van de route af voor een bezoek aan het wereldwindorgel. Er was kennelijk te weinig wind want alleen heel dichtbij hoorden we iets van een geluid.
Het Windorgel op de Nolledijk
Op heel wat plaatsen in Vlissingen komt u kunstwerken en sculpturen tegen: abstracte, figuratieve en ook toegepaste kunst. Een mooi voorbeeld van de laatste categorie is Het Windorgel aan het einde van de Nolledijk, een voor Nederland uniek monument, waarvan er slechts drie in Europa zijn.
De uit bamboe gemaakte pijpen zijn voorzien van gaten en wanneer de wind er doorheen blaast, ontstaan er verschillende klanken. Afhankelijk van de wind hoort u er -staande tussen de orgelpijpen- een vaak bijzondere mengeling van sonore bromtonen en hoge fluitklanken. Zo speelt de wind er steeds een ander concert.
In het Nollebos kwamen we langs een paar meertjes en sloten. Daarna liepen we over een asfaltfietspad naar Westduin. Opvallend in dit gedeelte van de duinen was de nieuwe duinaanplant.
Het Nollebos is een bos- en recreatiegebied en is ontstaan door nieuwe aanplant rondom de kreekresten, die na de dijkdoorbraken van 1944 zijn overgebleven.
Boven op het duin volgden we nu een 2 km lang tegelpad over de toppen van de duinen. Hierbij hadden we fraaie vergezichten, zowel op de Westerschelde als de binnenlanden en uiteraard de duinen zelf.
De duinen langs de kust van Walcheren zijn bijzonder hoog, maar door hun geringe breedte toch heel kwetsbaar. Op sommige plaatsen is de duinstrook niet breder dan 25 m. De duinenrij wordt hier voortdurend versterkt. Na de januaristorm van 1990 heeft men aan de strandzijde een zandrug opgespoten, zodat de zeewering in de toekomst kan worden gespaard. Ook de golfbrekers, die de getijdestromen beïnvloeden, moeten duinafslag tegengaan. De vele rijen houten palen zijn geplaatst op basaltdammen.
Verderop, een eind voor de tankversperring, werd het pad steeds smaller. Brandnetels omzoomden het pad en omgewaaide bomen werden hier niet opgeruimd zodat we de ene keer over een boomstam stapten en een andere keer er onderdoor kropen. De korte broek hadden we hier gelukkig niet aan.
Na het tegelpad liepen we later ook nog over een meer dan een km lang grintpad. Steeds hadden we uitzicht op de Westerschelde. Er voeren hier maar enkele zeeschepen. Dat was ook een mooi gezicht.
Je ziet hoe dicht de grote zeeschepen hier langs de kust varen om de kaap bij Westkapelle te ronden. Zo’n 50.000 schepen per jaar varen de rivier op en af naar of vanuit de havens van Vlissingen, Antwerpen, Gent of Terneuzen.
Bij Zoutelande verlieten we de duinen even voor een bezoek aan het centrum van Zoutelande. Dit hoorde ook tot de officiële route. Het was hier erg druk en we hoorden veel mensen in het Duits praten. Bij een café restaurant hadden we een korte rust en dronken binnen koffie. Het hele terras was vol. Bovendien vinden we het wel fijn om even niet in het volle licht te zijn. Bovendien was het binnen rustig.
We vervolgden ons pad en kwamen langs de Nederlands Hervormde kerk. Deze kerk werd gerenoveerd en stond grotendeels in de steigers. Schuin tegenover de kerk stond de oude Willibrordus waterput.
Buiten Zoutelande liepen we even langs een verkeersweg. Opnieuw volgden we paden over de duinen. Een bordje MarathonZeeland gaf aan dat we nu op een traject van deze marathon liepen. Daarnaast zagen we steeds wit/rode markeringen van het Deltapad en geel/blauwe markeringen van de Walcherenroute, een 70 km lange tocht van de N.W.B. (Nederlandse Wandelsport Bond) die loopt van Middelburg naar Vlissingen
via Veere, Vrouwenpolder, Domburg, Aagtekerke, Westkapelle en Zoutelande.
Voordat we bij Westkapelle kwamen, kwamen we nog langs een groot meer, de Westkapelse Kreek.
De kreek is ontstaan als gevolg van een geallieerd bombardement in oktober 1944. Met zware bommen werd een bres in de Westkapelse Zeedijk geslagen, waardoor grote delen van Walcheren onder water werden gezet. Ook bij Vlissingen en Veere werd de dijk gebombardeerd. De bedoeling was de Duitsers te verdrijven en zo de weg vrij te maken voor de verovering van Antwerpen. Die opzet lukte, maar Walcheren heeft een zware tol moeten betalen. Pas in 1945 is de dijk hersteld.
Westkapelle werd bereikt bij een tank, het landingsmonument op de Westkapelse Zeedijk. Onderaan de dijk lag een oud landingsvaartuig.
Westkapelle ligt vrijwel aan de westkaap van Nederland. Het voormalige havenstadje is ontstaan in de middeleeuwen. In de loop van de tijd bleek de ligging ongunstig, omdat water en wind de duinen steeds verder aantastten. Zo werd al in 1540 de Westkapelse Zeedijk aangelegd. Tijdens de storm van 1953 heeft de dijk stand gehouden. Onlangs is, als laatste fase van de Deltawerken, nog een dijkverhoging uitgevoerd.
Voordat we de terugreis aanvaarden aten we nog een pannenkoek bij een uitbater. De terugreis duurde ongeveer 3½ uur.
Het is een hele mooi tocht geworden bij goed wandelweer.
Het is beslist de moeite waard deze tocht te lopen.
