Op zaterdag 9 oktober 2010 (en zondag 10 oktober) organiseerde de wandelvereniging EAWC (Eerste Apeldoornse Wandel Club) Wandellust de Watervaltocht. De start was vanuit verenigingsgebouw "De Brink" te Loenen-Gelderland. Wij kozen de langste afstand, te weten het 30 km parkoers.
Even na 9 uur verlieten wij de start. Er kon gestart worden tussen 8 en 10 uur. Normaliter startten in zo een situatie de meeste wandelaars om 8 uur, waardoor het nu erg rustig was. We verlieten de bebouwde kom van Loenen over een traject van de Apeldoornse 4-daagse, maar dan tegengesteld. Na een kerk en een begraafplaats liepen we over een graspad langs de Loenense Eng. Even volgden we de Vrijenbergweg om meteen daarop bosgebied te betreden.
Daarna liepen we min of meer de kortste weg naar de grote waterval in de Vrijenbergspreng. We liepen hier het trappetje langs de waterval af om de waterval zo goed mogelijk te kunnen fotograferen. Eigenlijk is dit geen waterval want er is geen vrije val van het water. Een betere benaming zou stroomversnelling moeten zijn.
In Loenen vindt u de grootste natuurlijke waterval van Nederland, waar het water een val van zo’n 15 meter maakt. De watervalspreng uit 1869 ontspringt in de bossen van het Schalter. De spreng bestaat uit twee delen, de Vrijenbergspreng en de Veldhuizerspreng, die ieder ongeveer zes kilometer lang zijn. Door de vele zijsprengen wordt er geleidelijk een brede beek gevormd. Met stuwbalken wordt het water op diverse plaatsen op peil gehouden. U vindt de waterval bij parkeerplaats Vrijenberg aan de grote weg van Loenen naar Beekbergen.
We bleven langs de Vrijenbergspreng lopen tot even voorbij de kruising met de Loenenseweg, maar daarna sloegen we af. We dwaalden nu door bosgebied Reeënberg. Met een grote lus, om km's te maken, bereikten we heideveld Klein Zwitserland. We werden hier ingehaald door twee ietwat oudere dames. Even veronderstelden we dat zij de 20 of 30 km zouden lopen, maar na de splitsing met de 15 km bleek dat zij 15 km lopers waren.
Reeënberg is het enige natuurgebied op de Oost-Veluwe waar behalve bos ook heide aanwezig is. Het centrale deel van de Reeënberg wordt vanwege de hoogteverschillen ook wel Klein Zwitserland genoemd. Een deel van het naaldbos is spontaan ontstaan en relatief jong. Grote zoogdieren als edelhert en wild zwijn komen er voor, maar ook boommarter, das en roofvogels. Karakteristiek is de heide met zijn bijzondere flora en fauna. In het Varkensven leven twee verschillende soorten witsnuitlibel.
We bereikten de Schalterbergweg en via deze weg werd de A50-snelweg overgestoken. Op de brug hadden we zicht op de afslag 23 naar Loenen/Eerbeek waar we eerder op de dag met de auto reden om naar de start te rijden. We liepen noordelijk langs camping de Hertenhorst. Op deze camping heeft de Apeldoornse 4-daagse een rustpost.
Door bosgebied liepen we naar de Arnhemseweg. Even volgden we deze weg. Op het punt waar we deze weg verlieten kwamen twee wandelaarster teruggelopen, die verkeerd waren gelopen. Nu dwaalden we door bosgebied Het Spoek naar de grote rust op camping Het Lierderholt.
De afgelegde afstand bedroeg 11,7 km. Deze rustpost bleek tevens de tweede rustpost te zijn. Tijdens deze (eerste) rust kwamen al verschillende wandelaars langs gelopen, die de lus van de 30 km er al op hadden zitten.
Na deze rust liepen we verder door bosgebied Het Spoek. We kwamen uit op de Miggelenbergweg, een grintweg. Bij een afslag, punt 3009 in de routebeschrijven, zagen we twee wandelaarsters in de verte lopen. We riepen hen wel toe, dat ze verkeerd zaten, maar ons stemvolume bleek niet voldoende te zijn. De twee wandelaarsters zijn later niet omgekeerd omdat de route later weer op het verlende van de Miggelenbergweg uitkwam. Toen wij weer op de Miggelenbergweg uitkwamen zagen we twee andere wandelaars ook op deze weg lopen, ten teken dat zij de afslag ook gemist hadden. De pijl bij deze afslag viel, als een van de weinige, niet zo goed op. Omdat wij de parkoersbeschrijving goed volgden wisten we, dat we moesten afslaan.
Bij de lus van de 30 km viel het op dat deze parkoerstechnisch het mooiste was. Dat zie je ook wel bij de Apeldoornse 4-daagse. Bij beide tochten wordt de route door dezelfde persoon uitgezet, vandaar.
We kwamen uit op heideveld Schenkenshul. Hierover loopt ook de route van de vierdaagse. Maar op een splitsing volgden we nu een andere route, want we moesten weer terug naar het Lierderholt. Nabij de Krimweg kwamen we nog een groep van 8 "toeristen" tegen. Ze vroegen geïnteresseerd of wij die pijlen volgden en zo ja, hoe lang de wandeltocht was. Ze raakten onder de indruk toen we vertelden dat onze tocht 30 km lang was.
Via de Krimweg en langs de campings Krimdal en De Woeste Hoogte keerden we weer terug naar camping Het Lierderholt voor de tweede rust. De afgelegde afstand bedroeg 21,2 km. Over en later langs de camping werd weer koers gezet naar de Arnhemseweg. Deze werd even gevolgd. Daarna werd de Groote Panoramaweg gevolgd en de A50- snelweg overgestoken.
Daarna dwaalden we nog een tijdlang door bosgebied Hoeve Delle. Op 27,8 km was nog een rustpost bij de Scouting op kampeerterrein Vrijenberg. Vlak voor de finish kwamen we nog langs de natuurtuin Harmanahof. De totale afstand bedroeg 30,7 km en werd na 7 uur en 20 minuten lopen bereikt.
<
Aan de Loenerschepersweg in Loenen is de vlindertuin 'De Harmanahof' te vinden. Dat is de naam die IVN - afdeling Eerbeek en omstreken heeft gegeven aan deze tuin. In de naam wil het IVN Harmana Kolkmeijer eren die op deze plek een vlindertuin opzette.
Zij schonk na haar dood de tuin aan Natuurmonumenten. Deze organisatie riep de hulp in van deskundigen van het IVN die de vlindertuin opnieuw gingen inrichten. ?
In de afgelopen jaren heeft het IVN veel werk verzet om van de tuin een plek te maken waar niet alleen vlinders maar ook andere dieren zich thuis voelen. Er is in de ongeveer 3.500 vierkante meter grote tuin een grote poel gegraven, om ook amfibieën een aantrekkelijk leefgebied te bieden. Het bloemrijke grasland is onder handen genomen waardoor vlinders en andere insecten een groter aanbod van voedsel aantreffen. Stukken bodem zijn verschraald om deze voor graafwespen aantrekkelijk te maken. Er is een heuse 'insectenflat' gebouwd die nestgelegenheid biedt aan talrijke soorten solitair levende bijen en andere insecten die voor hun voortbestaan van hout afhankelijk zijn. In stapels dood hout houden andere kleine dieren zich schuil en kunnen schimmels zich vestigen om hun opruimwerkzaamheden in de natuur uit te voeren.
Het IVN heeft aan de beplanting ook de nodige aandacht besteed. De bloemen zorgen voor een nectaraanbod voor de insecten. Daarnaast groeien er ook planten die als voedsel dienen voor de larven van deze dieren. Brandnetels hebben aan een volwassen vlinder weinig te bieden, aan hun larven echter des te meer. Zo zijn de rupsen van een aantal vlindersoorten afhankelijk van deze in onze eigen tuin weinig geliefde plant. De atalanta, de dagpauwoog, de kleine vos en het landkaartje kiezen de brandnetel uit. Het bont zandoogje is gek op diverse grassoorten en de distelvlinder op distelsoorten.
Er zijn in deze tuin meer dan vijftien soorten dagvlinders waargenomen, re weten: atalanta, bonte zandoogje, bruin zandoogje, bruine vuurvlinder, citroenvlinder, dagpauwoog, distelvlinder, gehakkelde aurelia, groot dikkopje, groot koolwitje, icarusblauwtje, klein geaderd witje, klein koolwitje, kleine vos, kleine vuurvlinder, koevinkje, landkaartje en het zwartsprietdikkopje.
Voor liefhebbers van bosparkoersen was dit een schitterend parkoers. Dit kwam mede door het mooie zonnige weer, de uitstekende bepijling en routebeschrijving. De pijlen waren heel duidelijk. Bij elke afslag waren drie pijlen bevestigd, meestal inclusief de aansluitende ondersteunende pijl.
