NS wandeling Gooise Lusthoven

Op zondag 28 juni liepen wij, samen met een aantal vriendinnen, een rondwandeling vanuit Bussum. Voor deze wandeling kozen wij de NS wandeling Gooise Lusthoven. Deze tocht is 18 km lang en was eventueel in te korten tot 13 km.

Op de grens van de provincie Utrecht en Noord-Holland liggen twee gebieden die vaak in één adem worden genoemd: het Gooi en de Vechtstreek. Hoewel deze twee gebieden landschappelijk gezien totaal anders zijn, – het Gooi bestaat uit droge zandgrond en de Vechtstreek uit natte veengebieden – hebben ze ook overeenkomsten. Beide landschappen zijn namelijk ontstaan onder invloed van de mens. Ook de nabije ligging van de stad Amsterdam is voor zowel het Gooi als voor de Vechtstreek van belang geweest. Zo zijn de Vechtplassen ontstaan omdat veen werd opgebaggerd. Het veen ging als turf naar de stad om daar kachels en ovens brandend te houden. In het Gooi werd het zand afgegraven om er de woningen van de Amsterdamse grachtengordels op te bouwen. Tegelijkertijd zochten vele rijke Amsterdamse kooplieden hun verblijf buiten de stad. Zowel het Gooi als het gebied langs de Vecht bleken interessante vestigingsplaatsen te zijn om bijvoorbeeld de zomer door te brengen. Zo verrezen halverwege de 17e eeuw in ‘s-Graveland en langs de Vecht prachtige buitenplaatsen.

We hadden rond 10 uur afgesproken op station Bussum-Zuid. Rond 10 uur kregen we van één van de leden van ons wandelgezelschap een SMS dat het een half uur later zou worden. Met de anderen liepen we naar het naastgelegen Hotel Bastion en deden ons daar op het buitenterras alvast tegoed aan een kop koffie. Tegen kwart over elf begaven we ons dan op weg.
Vrij snel werd de Fransche Kampheide bereikt. Hierover slingerde onze wandelroute aanvankelijk ook echt over heide. Na kruising met een verkeersweg betraden we een bosgebied en passeerden een bord van het Goois Natuurreservaat ‘Fransche Kamp’. Na een toegangshek bevonden we ons op landgoed Bantam.
We slingerden nu een tijdlang fraai door de natuurgebieden Bantam en Schaep en Burgh. Na een begroeide ijskelder, liep ons pad over landgoed Boekesteyn.

Vanaf de 17e eeuw hakten de bewoners van Schaep en Burgh grote stukken ijs uit sloten en vijvers. Het ijs werd naar de ijskelder gebracht, waar levensmiddelen lagen opgeslagen. De ijskelder bestaat uit een stenen gewelf met een dikke laag grond erover. De hoge bomen rondom de kelder zorgen in de zomer voor de nodige schaduw. Door de isolatie van zowel aarde als bomen bleef het ijs zeer lang bevroren en de temperatuur in de kelder laag. Natuurmonumenten heeft de ijskelder in 1985 geschikt gemaakt voor overwinterende vleermuizen.
Boekesteyn (‘boek’ is oud-nederlands voor beuk) is een langgerekte buitenplaats, die in twee helften is verdeeld. De noordelijke strook, die aan Schaep en Burgh grenst, bestaat uit oud loofbos met enkele vijvers en een lange laan (zichtas). De zuidelijke helft bestaat grotendeels uit weilanden en akkers. In het oude loofbos komen onder meer vier soorten spechten, bosuil, ijsvogel en vleermuizen voor. Het landhuis Boekesteyn is omstreeks 1770 gebouwd. In 1920 is er een toren aan toegevoegd. Sinds 1993 is Boekesteyn eigendom van Natuurmonumenten.

Op landgoed Boekesteyn kregen we een paar keer uitzicht op het gelijknamige landhuis. Bij het bezoekerscentrum van Schaep en Burgh hadden we een rust. Door het warme weer zaten we buiten aan één van de picknicktafels. Hier buiten stonden enige planten prachtig in bloei. Aan de voorkant van het bezoekerscentrum stonden, van metaal, 5 personages uitgebeeld in het klein.

De buitenplaats Schaep en Burgh stamt uit het begin van de 17e eeuw. In de loop van de 19e eeuw maakte de Franse barokstijl plaats voor een Engelse landschapsstijl. De kronkelende paadjes, afwisselende doorkijkjes en natuurlijke waterpartijen zijn typische kenmerken van de Engelse stijl. Schaep en Burgh is onder andere vernoemd naar Gerard Simonszoon Schaep, die samen met vier neven en nichten halverwege de 17e eeuw een deel van de ‘s-Gravelandse gronden erfde van een oom. Het landgoed werd opgedeeld en verloot onder de vijf erfgenamen. Na een jaar vergrootte Schaep zijn bezit door het deel van het landgoed van een andere erfgenaam erbij te kopen. Door de eeuwen heen hebben verschillende families op Schaep en Burgh gewoond. Sinds 1975 fungeert de buitenplaats als hoofdkantoor van de Vereniging Natuurmonumenten.

We volgden nu even een verharde weg, de Cannenburgerweg. Dit was nu een hele rustige weg waar alleen fietsers en wandelaars kwamen, omdat de weg was afgesloten voor gemotoriseerd verkeer vanwege de aanleg van een duiker in de verkeersweg. De Cannenburgerweg ging over in de Koninginnenweg.
Na een bruggetje zagen we op de muur van een huis een schilderwerk dat de achterkanten van twee koeien voorstelden. Na een oud huis uit 1877 sloegen we af bij Huize Laanzicht het Spanderswoud in en volgden een lange beukenlaan. In een naastlopende sloot stonden talrijke koeien te pootje-baden.
Onze wandeling door het Spanderswoud ging over in buitenplaats Hilverbeek. We liepen door bosgebied met talrijke vijvers waarin de bomen en takken fraai weerspiegelden. Door het bijna windstille weer konden we hier talrijke fraaie beelden op de gevoelige plaat vastleggen. Na de slangenmuur kwamen we langs boerderij Stofbergen’.

Een slangenmuur is een benaming voor een muur die in de lengte-richting een op een bewegende slang gelijkende kronkellijn beschrijft. Tegen een dergelijke muur werden fruitbomen geplant die goed groeiden in de warme nissen van de slangenmuur. Eeuwen terug wedijverden tuinbazen van verschillende buitenplaatsen met elkaar wie het eerst de primeurs op fruitgebied kon bieden. De vroegste voorbeelden van deze tuinmuren dateren uit het midden van de 18e eeuw.

We kwamen op een asfaltweg bij een bruggetje over een sloot uit. Hier moesten we beslissen of we de geplande 18 km route zouden volgen of de korte route. Twee leden van ons gezelfschap twijfelden aan de lange route waarop wij de beslissing namen om met de korte route te vervolgen.
We volgden nu een traject van het heel duidelijk gemarkeerde voetpadenpad. De route bleef mooi door de bossen lopen, maar er waren niet veel bankjes langs de route. Uiteindelijk kozen we een lange dode boomstam uit waar op we een rust hielden.
Over de Fransche Kampheide werd weer koers gezet naar NS station Bussum-Zuid. Even voor het station zagen we een ingepakte toren aan onze rechterhand. We dachten, dat het om een renovatie van een oude watertoren zou zijn en dat bleek inderdaad het geval te zijn. Het ging om de uit 1897 daterende Bussumse watertoren.

In Bussum is begonnen met de bouw van het meest duurzame kantoorgebouw van Nederland. Het Bussums Watertoren Collectief renoveert de oude watertoren en ontwikkelt daaraan gekoppeld een nieuw kantoorgebouw van in totaal 2000 m2.
Het belangrijkste gegeven is dat het een volledig CO2-neutraal gebouw is. Het gebruik van het gebouw draagt in het geheel niet bij aan het broeikaseffect, dat sterk beďnvloed wordt door de CO2-uitstoot.
Het gebouw voorziet volledig in zijn eigen energiebehoefte, door het gebruik van windmolens, zonnecellen en een bio-warmtekrachtkoppeling. Dit is volgens eigen zeggen uniek voor Nederland.
Eveneens uniek is dat voor het eerst in Europa een gebouw van deze omvang geen rioolaansluiting heeft, omdat het eigen afvalwater via een helofytenfilter gezuiverd wordt en weer hergebruikt wordt voor toiletspoeling. Een helofytenfilter - een vijver met speciale planten- zuivert al het afvalwater, inclusief dat van het toilet op biologische wijze.
De uitdaging vormt de in verval geraakte watertoren uit 1897. De omkleding van het watervat met geribbeld aluminium werd ooit door van Kooten & De Bie aangeduid als het ‘horlogeknopje van Nederland’. Dat gaat verdwijnen.
In de moderne interpretatie van de oorspronkelijke watertoren zal een glazen kop op de toren verrijzen, waarin enkele vergader- en kantoorruimten komen. Hieraan gekoppeld wordt een laag paviljoen gebouwd waarin kantoren worden gerealiseerd. Na voltooiing is de Bussumse Watertoren weer in ere hersteld als landmark voor de directe omgeving. De Bussumse watertoren haalt na de ingrijpende renovatie en nieuwbouw een Milieu-Index-Gebouw (MIG) van 640. Dat is de hoogste waarde tot op heden in Nederland gerealiseerd. Deze is ruim drie keer minder milieubelastend dan de norm die de Rijksoverheid voor duurzaam inkopen hanteert.
De oplevering is voorzien voor medio 2010.

We besloten nog naar het centrum ban Bussum te lopen om bij een restaurantje deze dag op een feestelijke manier af te sluiten. Toen wij om 8 minuten voor zes op station Bussum-Zuid aankwamen konden we nog net de trein van 7 minuten voor zes naar Utrecht CS halen. Het was een geslaagde wandeldag geworden met een maximum temperatuur van 26 graden. Slechts een paar regendruppeltjes hebben we gehad.

Henri Floor