Vorig verslag Volgend verslag Foto's van het Pelgrimspad overzicht van het Pelgrimspad Terug naar de homepage van Henri Floor Pelgrimspad

datum zaterdag 24 september 2005
traject 's-Hertogenbosch - Middelbeers
afstand 39 km
Aanleg-adressen: Café Zalen De Zwaan, Hoogdijk 32, 5091 CH Middelbeers.
kaartnrs in boekje: 1 - 8

Rond half zeven in de ochtend vertrokken we te voet van huis naar het treinstation. Op het station troffen we een bekende persoon, namelijk mijn broer. Veel meer dan goedendag konden we niet zeggen, omdat onze trein er aan kwam. Via Utrecht reden we naar Den Bosch. Hier begonnen we aan het Pelgrimspad II. Dit loopt van Den Bosch naar Visé in België. Wij liepen het traject tot aan Sittard, om in een latere fase (28 – 31 oktober 2005) het traject Sittard-Visé te lopen.
Om 10 minuten over acht begonnen we te lopen. Op de Markt werd de markt ingericht. Daarna passeerden we een winkel van jeans die in de gevel nog de naam “P. de Gruyter & Zn” had zitten. In de 60er jaren woonde ik in Vught en zat in Den Bosch op school. Naast de bekende supermarkt, die op de kleintjes zegt te letten, had je destijds ook De Gruyter. Bekend uit die tijd was de slogan “het snoepje van de week”. Er daar moest ik nu aan denken bij deze gevel. Spoedig daarna kwamen we bij de kathedraal Sint Jan. We betraden de Sint Jan en keken wat rond. Op een bord stond aangegeven dat het jaarlijkse onderhoud 3½ miljoen euro kost.
We staken de Vughterweg over en liepen af en toe achter huizen langs. Daarbij liepen we langs de Dommel. We staken een verkeersweg en een spoorlijn over en liepen daarop langs de Isabella kazerne.
We bereikten het afwateringskanaal ’s-Hertogenbosch-Drongelen. Dit kanaal mondt bij Drongelen (ten noorden van Waalwijk) uit in de Bergse Maas. Dit kanaal volgden we een paar kilometer. Bij de Vughter lunetten sloegen we af. Daarop kwamen we, naast talrijke lunetten, langs de Fusillade plaats.
Op de fusilladeplaats bij lunet 2 zijn in 1944, vlak voor de ontruiming van het kamp, vermoedelijk honderden gevangenen om het leven gebracht. Van 317 mensen is met zekerheid bekend dat zij op deze plek zijn gefusilleerd. Hun lichamen werden naar het concentratiekamp gevoerd en daar gecremeerd.
Vlak na de oorlog richtten Vughtenaren ter herinnering een groot houten kruis op bij de fusilladeplaats. In 1947 onthulde prinses Juliana op deze plek een nationaal monument. Dit monument bestaat uit een voor de kogelvanger geplaatste gedenkwand van Frans natuursteen. Op de wand staan de namen van de 317 gevangenen. Het houten kruis werd verplaatst naar de heuvel achter de gedenkwand. Tegenwoordig maakt de fusillade­plaats deel uit van het Nationaal Monument Kamp Vught, dat in 1990 door koningin Beatrix is opengesteld. Het kamp en de fusilladeplaats kunnen dagelijks worden bezocht tussen 1 april en 31 oktober.
We kwamen uit bij het meer IJzeren Man. Door de bladeren aan de bomen zagen we dit meer niet als we niet van de route zouden afwijken. Maar dat deden we nu wel want we zagen een bankje. En van dat bankje hadden we uitzicht op het meer.
We staken de spoorlijn Den Bosch – Tilburg over en bereikten daarop Chinees Restaurant De 4 kolommen. Daarna staken we de N65 (Vught-Tilburg) over en kwamen verderop langs blindentehuis De Steffenberg. Verder liepen we door bossen en velden door natuurgebied Jagershagen. Na sportterreinen bereikten we op korte afstand De Essche Stroom. We zagen het riviertje zelf echter niet. We kwamen twee oudere wandelaars tegen (± 65 jaar). We hoorden van hen dat ter gelegenheid van De Week van het Landschap bij kasteel Nemelaer gratis koffie en gebak was. Maar die gebakjes zouden wel op zijn als wij er kwamen. Want het was nog wel meer dan een uur lopen daar naar toe. De weg langs de Essche Stroom op afstand was wisselend verhard en onverhard.
We passeerden een gedenkteken ter nagedachtenis aan Mieke Pullen (14 juli 1957 – 28 januari 2003). Op de plaats van het gedenkteken maakte een noodlottig ongeval hier een einde aan het mooie leven van een fantastische moeder, geweldige vrouw en wereldkampioene marathon op 14 juli 2001.
We kwamen uit in Haaren Zuid bij de Herberg van Boxtel. Deze was echter dicht omdat een bruidspaar werd verwacht. Een verderop gelegen pannenkoekenhuis was eveneens dicht. We vervolgden ons pad. Op de toegangsweg naar kasteel Nemelear stond een borstbeeld van Mr. F.J.M. Houben. Even verderop werd het kasteel Nemelear bereikt. De koffie was er inderdaad nog en ook gratis. De gebakjes waren gelukkig nog niet op. We namen in totaal drie lekkere koeken. Dit alles was niet in het kasteel Nemelear zelf, maar buiten op een terrein naast het kasteel.
We vervolgden ons pad en staken de spoorlijn Tilburg-Boxtel over. Daarop kwamen we op bekend terrein. We herkenden hier namelijk trajecten van een door de wandelvereniging De Keistampers vanuit Boxtel georganiseerde wandeltocht op zaterdag 23 april 2005.
We staken het riviertje De Rozep over en dwaalden daarna een tijdlang over natuurgebied De Kampina. We zagen bordjes van de ANWB fietsroute Oisterwijkse Vennen, de Leye fietstocht vanuit Helvoirt en de wandelroute Essche Stroom. Bij de Logtse Baan stond een piknikbank en 30 meter verderop ook een (open) verplaatsbaar toilet. Over de Logtse Baan voerde namelijk een hardloopwedstrijd langs, die georganiseerd werd door Hart van Brabant.
Op zaterdag 24 september 2005 vond de 22e Rabobank Hart van Brabantloop plaats. Deze unieke estafetteloop had een lengte van ongeveer 105 km en was opgedeeld in 15 etappes die in lengte en zwaarte variëren. De start van de eerste etappe was 's ochtends om 7.30 uur op het terrein van de Universiteit van Tilburg. De deelnemende teams liepen door elf Noord-Brabantse gemeenten en de mooiste natuurgebieden. Befaamd daarbij was de zware 11e etappe door het beschermde natuurgebied "de Kampina".
Vervolgens dwaalden we door natuurgebied Dal van de Beerze. Ook liepen we een tijdlang langs het riviertje De Beerze. Nog voordat we het goed en wel bemerkten voerde ons pad dwars door een kudde paarden. We zagen wel 30 paarden rondlopen. We liepen verder door naar Spoordonk.
Vanaf het pad zou je niet vermoeden dat het met de Spoordonkse watermolen hier om een olie- en korenmolen gaat. Dat komt omdat het waterrad onder een dak staat. De molen is over de beek heen gebouwd, als enige van de acht Brabantse watermolens. Het westelijke deel bevat de korenmolen, het oostelijke, nu zonder scheprad, de oliemolen. De Spoordonkse molen uit 1453 heeft een kleurrijke geschiedenis. Karel V had hier al het recht om het water tot ruim 12 meter op te stuwen. De molen, ooit bezit van de Heren van Oirschot, zorgde er indertijd voor dat de bewoners het droog hielden en dat de molenaar kon malen. Door de eeuwen heen hebben de mulders nooit hun waterrecht verkocht. Na 1990 is de eiken­houten molen met rijkssubsidie gerestaureerd en als monument aangewezen.
Toen we buiten Spoordonk een foto maakten van het plaatsnaambord liepen er een paar kleine kinderen langs. Eén van hen zei: “wie maakt er nou een foto van het plaatsnaambord”. Verderop werd de A58 (Tilburg-Eindhoven) snelweg gekruist. Daarop werd kapel De Heilige Eik bereikt. Dit was een kerk, die aan één zijde open was. Er brandden talrijke kaarsjes en wij zetten er ook één bij.
De kapel van de Heilige Eik ligt op een idyllische plek in de landelijke omgeving van Oirschot en Middelbeers. Het kapelletje ligt in het groen verscholen. Dagelijks komen er bezoekers. die er een kaarsje opsteken voor Maria. Vooral in de meimaand en op zondagen kan het er erg druk zijn. Men schat dat er per jaar zo'n 25.000 pelgrims komen.
De legende wil dat een boer uit Spoordonk of Middelbeers op een dag een uit hout gesneden Mariabeeldje in de Beerze zag drijven. Oh wonder, tegen de stroom in. Ootmoedig nam hij het miraculeuze beeldje op en plaatste het vol eerbied in een holle eik. Een vreemde plaats voor Onze Lieve Vrouwe moet een passerende dorpeling hebben gedacht, waarop deze het beeldje meenam naar Oirschot en het de pastoor in de Sint-Pieterkerk liet plaatsen. Maar ziet, de andere dag was het beeldje uit de kerk verdwenen en stond het opnieuw in de holte van de eik. Een teken, zo meende men, dat daar ter ere van O.L. Vrouwe van de Eik een kapel moest worden gebouwd. En zo geschiedde.
Uit onderzoek in het begin van de 17e eeuw van de plaatselijke pastoor blijkt dat O.L. Vrouwe van de Heilige Eik wordt vereerd vanaf de 15e eeuw. De eerste kapel werd gebouwd ten tijde van de tachtigjarige oorlog. In 1649 werd de kapel op last van de Staten Generaal tot de grond toe afgebroken. Pelgrims bleven de bedevaartplaats echter bezoeken. Eind 18e eeuw stond er een bouwsel van plaggen, maar het duurde tot 1854 eer er een nieuwe stenen kapel werd gebouwd. Het oorspronkelijke Mariabeeld, 40 centimeter hoog, staat niet in de kapel. maar in de Oirschotse St. Pieterskerk. Het eikenhouten beeld is aangekleed met een lange brokaten mantel en getooid met een zilveren kroon. In het hout van de altaartombe is de oorsprongslegende uitgesneden. De werkelijke verering vindt echter plaats in de kapel bij de Beerze, waar een kleinere replica te zien is op een draaitroon.
Na 1800 groeide de kapel uit tot een waar bedevaartsoord, met zeker vier maal per jaar een processie. Vanaf 1939 werd er op zondagen in mei in de openlucht een mis opgedragen. Tegenwoordig is er alleen nog een processie op tweede Pinksterdag en zijn er eucharistievieringen op de donderdag­avonden (19.00 uur) in mei.
Al vanaf het vroege begin van de verering bestond in Oirschot het O.L. Vrouwenbroederschap. dat nu nog als het schuttersgilde voortbestaat. Tegenwoordig draagt en begeleidt het gilde het beeld van O.L. Vrouwe tijdens de Pinksterprocessie.
We staken het Wilhelminakanaal over en uiteindelijk werd Middelbeers bereikt. We passeerden café restaurant De Zwaan. Hier zouden we ’s-avonds dineren. Ons overnachtingadres lag 1 km van de route af richting Oostelbeers. Daar werden we ontvangen met koffie. Het was een droge dag geworden met een maximum temperatuur van 20 graden. Verschillende uren hingen er dreigende wolken, die zich gelukkig niet ontlaadden. De laatste 3 uur van in totaal 10 uur liepen we in de korte broek.

naar de top van deze pagina

Henri Floor & Coos Verburg