11e Drents Friese Wold Wandelvierdaagse 2005, 4e wandeldag, zondag 29 mei.

Deze dag voerde de tocht in noordwestelijke richting. We verlieten Diever tussen de Noorder-es en de Hezer-es. Daarop betraden we landgoed Berkenheuvel, een groot bosgebied en onderdeel van het Nationale Park Drents Friese Wold.
Eén van de grootste natuurgebieden van Nederland viert feest in 2005: het Nationaal Park Drents-Friese Wold. In 2000 werd ruim 6000 hectare bos, heide, stuifzand en beekdalgraslanden aangewezen als nationaal park. In het nationaal park zijn vier beheerders actief: Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Het Drentse Landschap en de Maatschappij van Weldadigheid. Samen zorgen zij er voor dat het park in uitstekende conditie blijft. Bezoekers zijn in het Drents-Friese Wold van harte welkom.
Bos vormt de hoofdmoot van de oppervlakte natuur in het Drents-Friese Wold. Vreemd is dat niet, wold betekent namelijk woud of bos in de streektaal. De bossen zijn hoofdzakelijk in de 19e eeuw aangelegd op heide en stuifzand. Vooral de bossen van Berkenheuvel, het Dieverzand en de Bosberg hebben een bijzonder karkater. Deze uitgestrekte en oude grove dennenbossen groeien op voormalige stuifzandheuvels. Langs de randen van de essen - oude akkercomplexen - liggen mooie, oude loofbosjes met tal van bijzondere planten en zangvogels.
Op 5,0 km werd de eerste rustpost bereikt bij camping Hoeve aan de Weg. Hier begon onze zoektocht naar de stempelpost. Om het vooral niet te makkelijk te maken werd niet aangeduid waar de stempelpost was. Eerst keken we buiten op het terras. Maar daar zagen we niemand die een stempel hanteerden. Binnengekomen was ook niet meteen een stempelaar te bekennen. Uiteindelijk bleek helemaal achter in het café de stempelaars te zitten. In plaats van een vrucht kregen we nu een rol pepermunt van een bedrijf uit Friesland aangeboden.
We vervolgden ons pad en liepen langs Boswachterij Smilde naar het riviertje Tilgrup. We passeerden het plaatsnaambord Oude Willem, maar huizen waren niet te bekennen. Door de FLAL wordt wel eens te tocht georganiseerd met als tochtnaam “Oude Willem”.
‘s Zomers is de Tilgrup een vriendelijk kabbelend stroompje van misschien amper een meter breed, maar ‘s winters kunnen de Vledder Aa en de Tilgrup op de grens van Fryslân en Drenthe voortaan aanzwelgen tot een brede rivier van wel twintig tot dertig meter breed. Het winterbed heeft zelfs een breedte van honderd meter. Oude tijden keren terug in het nationaal park het Drents-Friese Wold, waar momenteel druk gewerkt wordt aan het herstel van de historische loop van de beken in het dal van de Vledder Aa en de Tilgrup.
In de jaren vijftig van de twintigste eeuw werden de kronkelende riviertjes rechtgetrokken. Er ontstond toen een brede, rechte vaart van zeven tot tien meter met een diepte van 2,25 meter beneden maaiveld. Gecombineerd met een goede ontwatering werden de landerijen er omheen daardoor droger en geschikter voor de landbouw. Inmiddels hebben veel gronden tussen Appelscha, Wateren en Oude Willem de status van natuurgebied gekregen. Ze gaan gebukt onder het feit dat de grond te droog is. Er groeien weinig verschillende plantjes en dat heeft weer nadelige gevolgen voor vlinders en libellen. Om de verdroging tegen te gaan, mogen de Vledder Aa en de Tilgrup weer grillig meanderen.
Vanaf Aekingerbroek, waar de Vledder Aa ontspringt, is vijf kilometer gekanaliseerde Vledder Aa, en vanaf de Bosweg bij Oude Willem is drie kilometer gekanaliseerde Tilgrup inmiddels gedempt. De oude loop is grotendeels weer afgegraven. Er is een zomerbed van ongeveer twee meter met een diepte van tachtig centimeter beneden maaiveld. In totaal wordt ongeveer 182.000 kubieke meter grond verzet.
Door bosgebied liepen we nu naar buurtschap Wateren. We passeerden een infobord met drie plattegronden van de omgeving. De eerste plattegrond was de situatie van Wateren rond 1850. De tweede plattegrond was de situatie van Wateren rond 2000 en de derde plattegrond was de geplande situatie rond 2005 en later. Want dit gebied werd grotendeels in oude staat teruggebracht. De afgelopen jaren is in dit gebied ongeveer 150 ha aan bosgebied omgekapt om de oude situatie van rond 1850 terug te krijgen.
Op 10,0 km werd de mobiele post bereikt. Het was hier niet zo aangenaam toeven voor mensen met blote benen en armen en een heerlijk bloed voor muggen, want het stikte hier van de muggen. We liepen langs het Doldersumse Veld naar Zorgvlied.
Bij Doldersum strekt zich een prachtig heideveld uit, het Doldersummer- en Wapserveld. In dit gebied, bijna 1000 hectare groot en slechts doorsneden door de Huenderweg, graast een schaapskudde onder leiding van een herder.
Zorgvlied is nauw verweven met de geschiedenis van de Maatschappij van Weldadigheid.
Op 14,8 km was een rustpost in camping “De Blauwe Lantaarn”. De bediening in de kantine was uitermate snel. Nu zetten we koers naar Elsloo in de provincie Friesland.
Op 22,5 km was een rustpost in snackbar Canada. Nu kwam er een heel mooi traject. We liepen namelijk door het Aekingerzand, ook wel de Kale Duinen genoemd. Dit gebied leek wel wat op de Soester Duinen. Maar in groot kontrast lag pal daarnaast een groot meer. Daar weer achter lag een groot schraal gebied met heide. Op een uitkijktoren met 3 verdiepingen hadden we een wijds uitzicht op de omgeving.
Op 30,0 km werd weer de mobiele post bereikt. We zaten hier duidelijk in de achterhoede. Niet alles was meer te krijgen en enige banken waren opgeklapt. Langs de westkant van buurtschap Oude Willem liepen we weer terug naar camping Hoeve aan de Weg. Op weg hier naar toe liepen we langs een huis met de naam “De Jonge Willem”.
Door boswachterij Smilde werd de finish bereikt op 40,7 km. Het IVV-nummer was 11789.
Ook deze dag was het weer een mooi tocht geworden. De maximum temperatuur bleef nu steken op 20°.
Al met al was dit weer een mooie wandelvierdaagse, die zeker voor herhaling vatbaar is. In 2006 wordt deze 4-daagse gelijktijdig georganiseerd met de vierdaagse uit Odoorn. Wij zullen voor de vierdaagse uit Diever kiezen.
We willen nog de aandacht vestigen op het feit dat de bepijling van deze tocht te wensen overliet. Vaak werd de pijl niet duidelijk aangebracht waardoor je vaak even stil moest staan om te kijken welke kant je opmoest. Beter zou zijn als de pijl net voor de afslag staat. Vaak was een ondersteunende pijl na een splitsing niet van die splitsing zelf zichtbaar, maar pas als je de desbetreffende kant opliep. Ook waren pijlen nogal eens verdekt opgesteld. Alles op deze vierdaagse gaat heel gemoedelijk. We kregen het idee dat degene die de pijlen bevestigen naar dit punt toe fietsen, wat met elkaar praten en tenslotte bedenken dat ze nog een pijl moeten plaatsen, zonder er duidelijk op te letten of de pijl wel duidelijk zichtbaar is voor de wandelaar. De hierboven beschreven situatie doet zich alleen voor als er niemand voor je loopt, hetgeen nogal eens voorkomt op het 40 km traject. Anders loop je gewoon achter je voorganger aan. Het zou goed zijn voor de bepijler(s) om ongeveer 20 meter voordat een splitsing wordt bereikt al uit te kijken naar een bevestigingspunt waar de pijl gemakkelijk door de wandelaar te zien is.
Verder is de routebeschrijving summier en zonder bepijling absoluut niet te volgen. Een routebeschrijving moet een ondersteuning zijn als er pijlen weggehaald zijn door kwajongens. De splitsingen met de overige afstanden stonden ook niet op de routebeschrijving vermeld.

Henri Floor & Coos Verburg