11e Drent Friese Woud Wandelvierdaagse Diever 2005, 1e wandeldag, donderdag 26 mei

We hadden nog maar net de Ronde van Zuid-Limburg gelopen of deze vierdaagse stond al weer op ons programma. De Ronde van Zuid-Limburg is een driedaagse wandeltocht waarbij in heuvelachtig gebied 100 km wordt afgelegd.
We waren naar Diever al op de voorgaande woensdag afgereisd. Ons overnachtingadres lag in Wapse. Op donderdag 26 mei kwamen we rond 7.25 uur aan bij de start om onze startkaart te laten afstempelen. Er werd omgeroepen dat de 30 km lopers ook mochten starten.
De Gemeente Westerveld ligt in Zuidwest-Drenthe. Het is een plattelandsgemeente met twee Nationale Parken binnen haar gemeentegrenzen en 26 grote en kleinere kernen. De gemeente omvat de dorpen Boschoord, Darp, Diever, Dieverbrug, Doldersum, Dwingeloo, Eemster, Frederiksoord, Geeuwenbrug, Havelte, Havelterberg, Leggeloo, Lhee, Lheebroek, Nijensleek, Oldendiever, Oude Willem, Uffelte, Vledder, Vledderveen, Wateren, Wapse, Wapserveen, Wilhelminaoord, Wittelte en Zorgvlied. Voor de herindeling op 1 januari 1998 was de gemeente opgesplitst in de gemeenten Diever, Dwingeloo, Havelte en Vledder.
We verlieten Diever in zuidelijke richting en kwamen langs de Zuider-es en De Holten.
Diever was vroeger één van de zes dingspelen en het Dieverder dingspel besloeg ongeveer Zuidwest Drenthe. Een dingspel vormde een hechte eenheid. De eerste kerken werden gesticht in de hoofddorpen van deze dingspelen.
We bereikten de N371-verkeersweg. We staken deze over gevolgd door de Drentsche Hoofdvaart over de Oude Dieverbrug. We volgden de Drentsche Hoofdvaart een halve km en sloegen af. We staken de Oude Vaart over en liepen daarna door bosgebied Broekenlaan. Daarna werd het omwalde Batinghe bereikt. We zagen van dit huis vrijwel niets. Bovendien was hier een verzorgingspost waardoor de aandacht extra werd afgeleid. We kregen hier een banaan aangeboden. Elke verzorgingspost was tevens rust- en stempelpost.
Even liepen we een buitenwijk van Dwingeloo in en zagen de top van een kerk in de vorm van een ui alsof we in Beieren in Duitsland liepen.
De Nederlandse hervormde Sint Nicolaaskerk, met zijn markante bekroning in de vorm van een ui (in Dwingeloo spreekt men van een "siepel"), heeft na een grote dorpsbrand in 1923, zijn middeleeuwse gotische vorm ongeschonden bewaard. Kort voor 1400 is de kerk gesticht. In 1630 is de oude torenspits ingestort en heeft de nieuwe spits de karakteristieke ui- of peervorm gekregen.
Dwingeloo kwam in 1181 voor het eerst voor in een oorkonde. Het is een mooi brinkdorp, dat bekend is door de karakteristieke kerk met zijn uivormige toren. Bij de brink ligt ook een brandvijver, "De Riete", en een muziekkoepel. Rond het dorp vindt u prachtige natuurgebieden, waaronder het Nationaal Park Dwingelderveld en de krentenbossen bij het landgoed Oldengaerde. In dit stiltegebied staat ook de radiosterrenwacht. Naast het hoofddorp Dwingeloo zijn er nog de buurtschappen Lhee, Lheebroek, Dieverbrug, Leggeloo, Eemster, Geeuwenbrug en het Westeinde.
Maar spoedig sloegen we af en dwaalden door de Dwingelder-es naar het Nationale Park Dwingelooërveld. Bij een zwembad, niet ver van camping Torentjeshoek, betraden we de bossen. We volgden nu een tijd pijlen in bosgebied. Dat stond ook in de summiere parkoersbeschrijving vermeld. Dus feitelijk was er voor dit traject geen echte parkoersbeschrijving.
Nationaal Park Dwingelderveld ligt in het groene Zuidwest-Drenthe en is opgericht in 1991. De beheerders van het Dwingelderveld – Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en particulieren - zorgen dat bossen, heidevelden en vennen in topconditie blijven.
Nationaal Park Dwingelderveld biedt een staalkaart van de afwisselende natuur in dit deel van Nederland. De uitgestrekte vochtige heide van het Dwingelderveld is de grootste en best ontwikkelde van West-Europa. Natte slenken en droge zandruggen wisselen elkaar af. Daardoor is er veel variatie in plantengroei en dierenleven. In het Dwingelderveld zijn in de heide en in het bos meer dan zestig vennen te vinden. Die vennen bestaan niet alleen uit water, maar kennen een unieke begroeiing met talrijke hoogveenplanten. Sommige zeldzame vlinders en libellen zijn afhankelijk van het hoogveen in het nationaal park.
De bossen zijn hoofdzakelijk in de 19e eeuw aangelegd op heide en stuifzand. De uitgestrekte oude grove dennenbossen van het Lheederzand, Lheebroekerzand en Anserdennen groeien op voormalige stuifzandheuvels. Grote groepen jeneverbesstruiken vormen opvallende struwelen. Met name in het Lheederzand en rond het Smitsveen groeien honderden van deze stekelige struiken dicht tegen elkaar aan.
Toen we het bos uitliepen ontvouwde zich daar prachtig een heide- en plassengebied met de naam Davidsplassen. Opvallend hier waren de vele vennen met wolgras. Verderop doken we het bosgebied weer in voor een bezoek aan een rustpost. Deze was gelegen in Camping Noordster. De afgelegde afstand bedroeg 12,3 km.
We verlieten de camping en het bosgebied weer. De bossen verlieten we niet definitief, want we bleven een tijd langs de bosrand lopen. Bij de Radiotelescoop aangekomen hielden we een rust bij de vele bankjes en pikniktafels die er stonden. Daarna volgden we een fraai grintpad dwars over de Dwingeloose Heide.
Twee wandelaarsters liepen ons tegemoet en vroegen aan wat voor wandeltocht we meededen. Eén van hen had nog meegedaan aan de vierdaagse vanuit Odoorn. Ze waren aan het trainen voor de Kennedymars te Someren, begin juli. Verderop kwamen we bij het Noordenveld met het Snoksveen. Opvallend in dit gebied is dat het woord ven hier met twee e’s wordt geschreven, dus veen. Er stonden hier op het Noordenveld opvallend veel jeneverbessenstruiken. Even verder zagen we heel veel schapen lopen. Hier is Drenthe heel bekend om.
We betraden weer bosgebied, nu met de naam Lheeder-zand. Spoedig daarop werd bezoekerscentrum Lhee bereikt van Staatsbosbeheer. De afgelegde afstand bedroeg 20,4 km. We dwaalden verder door de boswachterij Dwingeloo en kwamen verschillende malen langs vennetjes.
Op 25,1 km was in informatiecentrum Dwingelderveld een rustpost. We hadden hier alleen belangstelling voor een zitplek in de schaduw en koude limonade. Deze waren beiden gelukkig voorhanden. Op 29,4 km kwamen we weer bij bezoekerscentrum Lhee van Staatsbosbeheer. Hier troffen we een wandelaar uit Ede, die heel vaak wandelfoto’s op internet zet, vooral foto’s van Euraudax tochten. Er was hem iets vreselijks overkomen. Hij had op deze tocht zijn fototoestel vergeten mee te nemen.
Op 32,3 km kwamen we weer bij camping De Noordster. Spoedig daarna verlieten we het Nationale Park weer. Even hadden we nog een rust op een piknikbankje. We liepen nu over een weg naar Dwingeloo, waar naast de rijweg voor auto’s een gescheiden voetpad en fietspad liep.
We liepen verder door het centrum van Dwingeloo en zagen opnieuw de kerk met een grote ui in de top. Even buiten Dwingeloo was bij Batinghe de laatste rustpost op 36,1 km. De laatste 4,4 km was niet zo interessant en ging vrij recht toe recht aan naar Dieverbrug. Onderweg hier naar toe zagen we nog wel in een tuin een heleboel kaboutertjes in een halve cirkel staan.
Dieverbrug ligt aan weerszijde van de Drentse Hoofdvaart en was daardoor tot de gemeentelijke herindeling deels in de gemeenten Dwingelo en Diever gelegen. Al in de zeventiende eeuw lag op deze plek de zogenoemde Leggeler Brug over het beekje de Lake, dat ontsprong in de Smildervenen en uitmondde in de Dwingeler Stroom ten hoogte van het Koningsschut. Ten behoeve van de turfvaart werd de Lake stapsgewijs gekanaliseerd om rond 1750 geheel op te gaan in de Drentse Hoofdvaart. Tegen de brug was aan de westzijde een sluis gelegen die in 1879 300 meter verder stroomafwaarts kwam te liggen.
Als onderdeel van de marke Leggelo werd Dieverbrug – het gedeelte ten zuiden van de Hoofdvaart – in 1812 ondergebracht bij de gemeente Dwingelo. Het buurschap ontstond bij de brug en sluis als een handelsnederzetting en kreeg in 1840 een halte voor de postkoets en een logement voor reizigers. Ook de snikke (trekschuit) op het traject Assen-Meppel had er zijn pleisterplaats. Na 1850 breidde Dieverbrug zich uit met middenstand. Van 1855 tot en met 1924 stond in het buurschap de ambtswoning van de burgemeester van Dwingelo.
Van Dieverbrug naar Diever volgden we een fietspad langs de verkeersweg. Voor de 10 km lopers zal dit niet zo’n interessant traject zijn geweest.
In totaliteit was het voor de 40 km lopers een heel aardige tocht geworden. Wel hadden we wat last van de warmte. De temperatuur steeg naar 30°. Het IVV-nummer was 11786.

Henri Floor & Coos Verburg