|
|
|
|
De West-Frieslandtocht met WS78 vanuit Hoorn |
Op zaterdag 27 november 2004 organiseerde WS78 een wandeltocht vanuit Hoorn. De start was vanuit Scholengemeenschap Tabor. Toen wij rond 8.50 uur arriveerden stonden de meeste wandelaars al buiten, klaar om te starten. Wij begaven ons snel naar binnen en schreven in. Met het openbaar vervoer konden we niet eerder arriveren en we wilden snel starten omdat het in dit jaargetijde vroeg donker wordt.
Na de start staken we een spoorlijn over en betraden het centrum van Hoorn via de Kleine Noord-straat. Bij een aantal winkels was men bezig om hun koopwaar vóór in de winkel te zetten. De Kleine Noord ging over in de Grote Noord en kwam uit op het plein Roode Steen.
De naam Roode Steen ontleent het plein aan een bloederiger activiteit: het voltrekken van vonnissen aan lieden die door het stedelijk gerecht van schout en schepenen waren veroordeeld. Gewoonlijk bestonden die vonnissen uit het afhakken van ledematen of, bij halsmisdrijven, van het hoofd. Dat gebeurde op een rode steen in het plaveisel tegenover het in 1797 gesloopte stadhuis. Nog altijd ligt er een platte, ronde, rode steen naast de sokkel van Jan Pieterszoon Coen. Maar wie denkt nog bloed te kunnen ruiken, komt bedrogen uit. Het is een replica. Fragmenten van de echte rode steen bevinden zich in het Westfries Museum.
Na nog een paar straten liepen we een dijkje op, Achter op ’t Zand, en zagen de haven liggen. Er is werkelijk van alles te vinden. Een oude sluis, vissersboten, kaaspakhuizen, moderne jachthavens, terrasjes (deze waren nu wel leeg) en natuurlijk het standbeeld van ‘De Jongens van de Bontekoe’. We kregen uitzicht op wat wel leek de zee. Vroeger was dat ook de Zuiderzee. Later werd die naam veranderd in IJsselmeer en nu heet het Markermeer. Verder liepen we langs de haven en over een ophaalbrug. Prachtig waren hier de monumentale panden en de zeilschepen (zonder zeil). Na nog een houten brug bereikten we de rand van het Markeermeer en volgde deze enige tijd.
Na nog een paar houten brugjes bereikten we de plaatselijke jeugdherberg. Hier stond een bekende wandelaar met zijn vrouw langs de kant. Hij liep deze dag niet mee omdat hij iets belangrijkers had te doen. We kruisten een verkeersweg via een tuibrug. Verder gingen het door een park met een vijver en de buitenwijk Kersenboogerd in de richting van station Hoorn Kersenboogerd. Maar nog voor het station passeerden we sporthal De Kers met kantine De Kersenpit. Voor sporthal De Kers was een grote parkeerplaats, waar op dat moment echter nog vrijwel geen auto’s stonden. De parkoersbeschrijving liet ons langs de parkeerplaats lopen, terwijl de kortste weg over de parkeerplaats liep. Wij waren de enige die hier de officiele route liepen op dat moment.
We passeerden het bordje Blokker en kwamen op de Bangert uit. Meteen moesten we aan de bloeiende Bangert tochten vanuit Blokker denken, die elk jaar rond 1 mei worden georganiseerd. Langs de weg liepen ook een kanaaltje en het was niet meteen duidelijk of de naam Bangert nu op de weg of het kanaaltje sloeg. We sloegen af en passeerden nu het bord van de bebouwde kom van Zwaag. Aan de Dorpsstraat was de soeppost op 10 km. Er werd een foto gemaakt door een man onder het uitroepen van “een foto voor de website”. Navraag leerde dat het om de website van WS78 ging. We troffen hier een wandelaar die ons foto’s toestuurt van de wandeling die, te zijner tijd, op onze homepage te bezichtigen zijn onder de rubriek “Fotoos van WS78 wandeltochten” of “fotogalerij”.
Voor de plaats Oosterblokker, gemeente Drechterland sloegen we af en zetten we koers naar de N302.
De gemeente Drechterland omvat de dorpen Oosterblokker, Hoogkarspel, Westwoud en het buurtschap Binnenwijzend. Bij de laatste gemeentelijke herindeling werd de nieuwe gemeente opgezadeld met de naam 'Bangert'. Een vergissing, die precies één jaar duurde, namelijk van 1 januari tot en met 31 december 1979. De Bangert is immers het met boomgaarden gestoffeerde gebied net buiten de gemeente in de richting van Blokker en Zwaag. Drechterland telt zo'n 9.000 inwoners. Als herinnering aan een vroegere gemeentelijke indeling staat op de grens van Westwoud en Hoogkarspel nog een oude banpaal.
De N302-vierbaansweg werd door een tunneltje gekruist. We staken het riviertje de Kromme Leek over en zetten koers naar Nibbixwoud. We bevonden ons inmiddels in open gebied met hier en daar een boerderij of huis.
Even voor Nibbixwoud sloegen we af an volgden de langste weg van het parkoers, namelijk 5100 meter. We passeerden het bord van de bebouwde kom van Hauwert. Dit was een rustige asfaltweg waarlangs opvallend mooie en oude boerderijen stonden. Er zal langs deze weg heel wat afgefotografeerd zijn door de fotograven onder de wandelaars. De straatnaam veranderde tijdens deze 5100 meter lange weg viermaal. Dat was respectievelijk Dorpsstraat, Hauwert, Notweg en Vok-Koomenweg.
Voor Wervershoof sloegen we af en werd natuurgebied Egboetswater bereikt.
Werenfried en Wervershoof. Twee namen, die naar alle waarschijnlijkheid veel met elkaar te maken hebben, maar de juistheid van die veronderstelling is nauwelijks te achterhalen en zeker niet te onderbouwen. Althans volgens de Hoge Raad van Adel, die in 1952 weigerde het toenmalige wapen met drie beetwortels te vervangen door de beeltenis van Werenfried. Het agrarische karakter gesymboliseerd in die drie wortels siert nog steeds de gemeente Wervershoof, dat naast het dorp Wervershoof bestaat uit Onderdijk en Zwaagdijk-Oost. De gemeente telt bijna 7.500 inwoners.
In verschillende opzichten is Wervershoof een unieke gemeente. Zo staat er aan de Zwaagdijk één van de grootste groenteveilingen van West- Europa. Waar trouwens ook fruit wordt geveild. Bij de concentratie van alle kleinere veilingen in West- Friesland Oost (zoals in Avenhorn, Zwaag, Blokker, Opperdoes, Hem en Medemblik) is gekozen voor de meest centrale plaats in het gebied. De plek aan de Zwaagdijk bleek het aanlokkelijkst te zijn.
Niet ver er vandaan ligt nog altijd één van de minst bekende cultuur historische monumenten van West-Friesland, de uit 1658 stammende eendenkooi. Die kooi werd vroeger gebruikt voor het vangen van werkelijk duizenden eenden, talingen en andere vogels. In Wervershoof, aan het Zijdwerk, een industrieel monument van allure, de in 1889 gebouwde en als korenmolen ingerichte achtkante bovenkruier met stelling. Molen De Hoop draait overigens nog steeds.
Een gedeelte van het Egboetswater is ontstaan door een polder onder water te laten lopen en maakt onderdeel uit van het oude, karakteristieke Westfriese krekenlandschap. Bij uitvoering van het ruilverkavelingsproject De Vier Noorder Koggen in de jaren zeventig werden gronden en plassen opnieuw ingericht en werd er in het Egboetswater bos aangeplant. De ecologische oevers zijn eind jaren negentig aangelegd en zorgen voor een natuurlijke barrière tussen het water en het agrarische land. Dit prachtige, rustige gebied van ongeveer 24 hectare bestaat uit water, bos, weide en is wijds opgezet. Vele (water)vogels gebruiken het Egboetswater als foerageerplek en als vlucht- en rustplaats. Voor natuurliefhebbers is dit dan ook een zeer interessant gebied.
De officiele route volgde hier meedere keren een erg modderig pad. Bij het derde modderige pad hadden de meeste wandelaars wel in de gaten, dat een op korte afstand liggend asfaltpad dezelfde kant opliep. Het begin van het natuurgebied bestond uit een bosgebiedje, maar dat ging over in plassen met af en toe een bruggetje waar we overheen liepen. De plassen waren met riet omzoomd.
Nadat we weer op een asfaltpad waren uitgekomen moesten we na een veerooster door een greppel. Door de regen was deze greppel behoorlijk modderig. Een organisatielid bood de helpende hand om de overkant veilig te bereiken. Langs de Papenveersloot zetten we nu koers naar de grote rust. Deze lag dit keer op bijna 24 km in Café De Post te Midwoud. Coos was hier al gearriveerd, maar ze zat aan een tafeltje dat verder bezet was. Verderop was wel plaats. Hier hoorden we dat in maart 2004, toen de FLAL ook vanuit Hoorn een tocht had met dezelfde parkoersbouwer, dat er verschillende keren dezelfde trajecten in dit parkoers zaten.
Het aantal dorpen en buurtschappen in de gemeente Noorder-Koggenland is niet meer op twee handen te tellen. De grote gemeente in het noorden van West-Friesland omvat de dorpen Abbekerk en Lambertschaag, Oostwoud en Midwoud, Benningbroek en Sijbekarspel, Twisk en Opperdoes en Hauwert. De buurtschappen zijn Bennemeer, Broerdijk, de Buurt, Het Hogeland, Koppershorn, Veldhuis en Westeinde. Totale aantal inwoners ± 9.500. De uitgebreidheid van Noorder-Koggenland impliceert een gevarieerde samenstelling. Het weideland is hier opvallend wijds, waarboven grillige luchten naar onbekende oorden drijven. De schoonheid van West-Friesland komt hier ten volle tot uiting. Ook in de dorpen, die eigenlijk stuk voor stuk een bezoek waard zijn.
We waren de plaats Midwoud langs de oostkant binnengekomen. Langs de westkant verlieten we de plaats weer. Nu werd koers gezet naar buurtschap De Buurt en het plaatsje Benningbroek. Hier liepen we door een boomgaard. De bomen stonden hier kaarsrecht achter elkaar. Het officiele pad was zo blubberig, dat wandelaars een nieuw pad hadden gemaakt tussen andere bomen. Dat volgden wij ook maar.
Bij buurtschap Overspoor staken we de spoorlijn over gevolgd door de A7-snelweg. Nu kwamen we in Wognum.
De gemeente Wognum, grenzend aan Hoorn, telt ruim 7.500 inwoners. De gemeente omvat de dorpen Wognum en Nibbixwoud en verder de buurtschappen en gehuchten Zwaagdijk, Zomerdijk en Wijzend. Zover valt na te gaan is al rond 900 een kleine gemeenschap ontstaan op de plaats, waar nu de kern van Wognum ligt. De enorme invloed van de bewoners van de Abdij van Egmond deed zich al vrij snel in dit deel van West-Friesland gelden: er werd een kapel gebouwd op de plaats waar nu de hervormde kerk in Wognum staat en ter bescherming een dijk rondom, de huidige Oude Gouw. In 980 wordt voor het eerst de naam 'Wokgunge' geregistreerd, namelijk in een kerkenlijst van de Abdij van Echternach.
In de vijftiende eeuw betekende de visvangst voor de bewoners van Wognum en Nibbixwoud een goede bron van inkomsten: een paar eeuwen later, in de zeventiende, profiteerde de bevolking van de scheepvaart vanuit de Hoornse havens. In het wapen van Wognum vindt men met name die visvangst nog terug. De drie baarzen van de voormalige zelfstandige gemeente Nibbixwoud (tot 1979) zwemmen nu boven de boom van de gemeente Wognum.
Later werd Wognum, evenals Nibbixwoud een typisch agrarische gemeente. Ondanks een zekere sanering bloeien in de lente in dit deel van West-Friesland nog steeds duizenden fruitbomen.
We liepen in Wognum langs een voetbalveld, een heemtuin en cultureelcentrum Het Trefpunt. Op 33 km werd de koffiepost bereikt. Door buurtschap Lekermeer werd nu koers gezet naar buurtschap Bobeldijk.
De gemeente Wester-Koggenland is qua oppervlakte met zijn 6200 hectare één der grotere in West-Friesland. Met maar liefst acht dorpen en vier buurtschappen. Avenhorn, Berkhout, De Goorn, Oudendijk, Scharwoude, Spierdijk, Ursem en Zuidermeer bezitten nog een kerk en maken - volgens het woordenboek - daarom terecht aanspraak op de aanduiding 'dorp'; de buurtschappen zijn Bobeldijk, Rustenburg, Wogmeer en Grosthuizen. Het aantal inwoners van Wester-Koggenland is bijna 13.000.
Dit was ook nog een aardig traject. Het was alleen jammer dat het al begon te schemeren, waardoor we niet optimaal konden genieten. Net na de koffiepost hadden we onze reflectievesten omgedaan om beter gezien te worden. Toen we bij de fruitpost arriveerden zei de voorzitter van WS78 dat wij als enige goed opvielen. Op de fruitpost, die op 37 km, lag kregen we een peer. Daarna volgden we nog twee lange wegen van 1500 en 1250 meter alvorens de finish te bereiken. De totale afstand bedroeg 40,270 km. Het was de hele dag droog weer geweest. Het IVV nummer was 11595.
| Henri Floor & Coos Verburg |