Met WS78 vanuit Bilthoven

Op zaterdag 4 oktober 2003 organiseerde WS78 een 40 km wandeltocht vanuit Bilthoven.
Tijdens de aanleg van de spoorlijn Utrecht-Amersfoort-Zwolle werd bij de kruising met de Soestdijkseweg aan de noord-westzijde een houten haltegebouwtje geplaatst. In augustus 1863 werd de spoorlijn in gebruik genomen en had De Bilt zijn spoorwegverbinding (hoewel het station een half uur lopen van het dorp lag). Pas in 1900 werden bij Station De Bilt, zoals de officiële naam luidde, enige villa's gebouwd. In een snel tempo verrezen daarna nog meer villa's en ook wat kleinere woningen. Het bosgebied werd doorsneden door verschillende wegen en er ontstond een nieuw dorp dat van de Biltse gemeenteraad in 1917 de naam Bilthoven kreeg.
Door de enorme vlucht die de woningbouw na de Tweede Wereldoorlog heeft genomen, zijn de beide dorpskernen volkomen aaneengebouwd. Het forensisme heeft de woonfunctie van de gemeente nog eens versterkt.
De start was vanuit Dorpshuis De Magneet aan de Julianalaan. Het was 's-ochtends voor de start al een gezellige drukte. Er heerste een soort nieuwjaarsgevoel. Veel wandelaars hadden we in maart voor het laatst gezien tijdens de Lustrumwandeltocht van WS78 te Lunteren. Er was dus heel wat bij te praten. Rond 8.55 uur mochten we vertrekken. Als eerste liepen we naar het NS-station van Bilthoven. Hier staken we de spoorlijn over en liepen toen naar bos-, heide- en zandgebied Heidepark. Hier dwaalden we fraai over smalle bos- en heide paadjes. Bij een vijver moesten we volgens de parkoersbeschrijving de waterlijn volgen. Maar door de droogte van de afgelopen zomer was de waterlijn nu wel erg laag en was drassig. We kwamen uit in buitenwijken van Bilthoven. Hier liepen we langs exclusieve huizen. We staken een verkeersweg over. Nu bevonden we ons op landgoed Splinterenburg overgaand in de Ridderoordse Bossen. Het kwam deze tocht regelmatig voor, dat we op bospaden kwamen waar we nog nooit geweest waren. En dat terwijl we voor WS78 al tweemaal een tocht vanuit Bilthoven hadden uitgezet. Een paar maal liepen we langs bosmeertjes.
Langs de westkant van landgoed De Vijverhof bereikten we de Embranchementsweg. Na kruising hiervan dwaalden we door bosgebied Venwoude. Onverwachts liepen we hier langs een aantal weilanden. We kwamen uit bij het omrasterde bosgebied rondom kasteel Drakensteyn. Spoedig daarop werd Lage Vuursche bereikt. In dit dorpje, dat behoort tot de gemeente Baarn, is geen winkel. Maar er zijn wel vier restaurants. Daarop werd de soeppost bereikt op 9½ km.
Door de manoeuvre, dat ons parkoers had gemaakt om bij de soeppost te komen, zagen we vrijwel niets van het kleine centrum van Lage Vuursche. We verlieten het dorp weer en dwaalden verder door de bossen. We liepen om klooster St. Elisabeth heen en zetten nu koers naar natuurgebied De Stulp. Dit natuurgebied is in de jaren negentig gerenoveerd. In een deelgebied, dat omrasterd is, graasden nu runderen. Ons parkoers liep ook door een deel van dit terrein.
Staatsbosbeheer besloot in1991 het gebied De Stulp in de oorspronkelijke staat terug te brengen en de bomen te kappen, waardoor er weer een open vlakte van zo'n 40 hectare ontstond. Maar dan moesten er wel koeien ingezet worden die het gras wegmaaiden, zodat de heide weer een kans kon krijgen. Staatsbosbeheer koos voor Franse Charolais-koeien, witte runderen, vleeskoeien die niet gemolken hoeven te worden en die een geschikte maag hebben om de taaie grassen en struiken te verteren. Zij zijn beter geschikt voor dit werk dan schapen, omdat ze geen toezicht behoeven.
We hoorden op een gegeven moment schieten op een schietterrein. Dit betrof het schietterrein dat behoort tot het grondgebied van Paleis Soestdijk. We dwaalden verder en herkenden op een gegeven moment om mooi smal pad dat we nu tegengesteld liepen van de WS78 wandeltocht van 5 oktober 2002 vanuit Baarn.
We liepen door het Paardenbosch. Dit bos ligt aan de noordkant van Paleis Soestdijk. Van het Paleis zelf zagen we totaal niets.
Eén van de belangrijkste historische feiten voor Baarn is ongetwijfeld dat aan het eind van de Gouden Eeuw stadhouder Willem III de "Hofsteede aan Zoestdijck" aankocht en er een jachtslot voor in de plaats liet bouwen. Sindsdien heeft het slot, dat later werd uitgebouwd tot Paleis Soestdijk, gediend als woning voor leden van het Koninklijk Huis. Vanaf 1937 is Paleis Soestdijk de woning van prinses Juliana en prins Bernhard. Het paleis ligt even buiten Baarn en is van de weg af te zien. Als de prins en/of de prinses thuis zijn, staan één van de standaards midden op het dak. De vier dochters van het Koninklijk paar, waarvan de huidige Koningin Beatrix de Kroonprinses was, gingen in Baarn naar school.
Via het Baarnsche Bos werd het centrum van Baarn bereikt. We kwamen langs het NS-station van Baarn. Bij het loket haalden we de NS-wandeltocht Landgoed Groeneveld.
In het station, dat dateert uit 1874, bevindt zich de Koninklijke Wachtkamer. Tegenover het station ligt het Bevrijdingsmonument 1940 - 1945.
De grote rust was op 19½ km in zaal "het Brandpunt" van de Gereformeerde Kerk te Baarn. Na de rust liepen we naar de spoorlijn Baarn-Hilversum en staken deze over via de Koningin Emmabrug. We volgden de spoorlijn in westelijke richting door het Roosterbosch. Verder staken we de spoorlijn over via een onbewaakte spoorwegovergang. Nu zetten we koers naar Kasteel Groeneveld.
Rond 1710 liet de Franse hugenoot Marius de Mamuchet, telg van Henegouwse Hugenoten, in de bossen van Baarn het buitenverblijf "Groeneveld" bouwen, met naast het hoofdgebouw een koetshuis, orangerie en boerderij, omringd door een Franse parktuin. Pieter Cornelis Hasselaer, Indiëvaarder en burgemeester van Amsterdam, liet veertig jaar later beide zijvleugels aanbouwen en moestuinen aanleggen. Eind 18e eeuw werd de tuin herschapen in een Engels landschapspark. Door het imposante uiterlijk kreeg het zomerverblijf voor Amsterdamse burger-edellieden de naam "Kasteel Groeneveld". Er werd muziek gemaakt, gefeest, gejaagd en gevaren op de vijvers. In 1940 heeft Staatsbosbeheer het landgoed gekocht. Tijdens de grondige restauratie van het kasteel tussen 1977 en 1982 werd nog een gave wandschildering van 54m² ontdekt.
Kasteel Groeneveld is nu ons nationaal centrum voor bos, natuur en landschap. In het kasteel geven tentoonstellingen een levendig inzicht in de kleurrijke geschiedenis, interessante informatie over natuur en milieu en er worden educatieve programma's en andere activiteiten aangeboden. In de muziekzaal worden elke twee weken concerten gegeven. Voor kinderen is er een leuke "speurtocht" in het kasteel en in de omgeving kan een mooie wandelroute met opdrachten worden gemaakt. In het kasteel is ook een café-restaurant.
Even voor het kasteel, ter hoogte van een oude ijskelder, sloegen we af en dwaalden nu lange tijd door het kasteelpark.
In de ijskelder van Kasteel Groeneveld werd vroeger in de winter ijs opgeslagen. Dit ijs werd uit de vijvers van de kasteeltuin gehakt. De 42 cm dikke wanden en de meter grond boven op de kelder zorgden voor een zodanige isolatie, dat men het ijs wel twee jaar goed kon houden
We staken opnieuw de spoorlijn van Baarn naar Hilversum over. Nu dwaalden we door boswachterij De Hooge Vuursche. Van het gelijknamige luxueuze hotel zagen we niets.
Nadat we de Hilversumse Straatweg waren overgestoken dwaalden we door landgoed Pijnenburg. Op 30 km was de koffiepost in Hollandse Rading. We kregen hier de zwaarste bui van de dag te verwerken. De bui duurde gelukkig maar kort, zo'n 5 minuten. Toen het droog was geworden, zagen we de voorzitter van WS78 de banken droog maken, zodat we snel konden zitten. We hoorden een parkoersbewaker zeggen dat we nog 2 uur en een kwartier de tijd hadden om de tocht voor zes uur, de officiële sluitingtijd, te kunnen beëindigen.
Hollandsche Rading ontstond na de jaren twintig van de vorige eeuw. Dit villadorp ligt aan de rand van het Gooi. De naam Hollandsche Rading (rading = grens) geeft aan dat hier de grens tussen het Gooi (Holland) en het Sticht (Utrecht) heeft gelopen. Ook nu nog is de grens van het dorp, met de ten noorden ervan gelegen gemeente Hilversum, ook de provinciegrens tussen Noord-Holland en Utrecht. Het forensendorp Hollandsche Rading grenst pal aan het Gooisch Natuurreservaat. De kern ligt midden in een bosrijke omgeving en is daardoor aantrekkelijk voor toeristen. Er is ook een NS-station.
We liepen nu over landgoed Eikenstein en door het Maartendijkse Bos. We kwamen uit bij de Tolboom, een zuivelboerderij. Even verderop kwamen we langs een manege die gelegen is achter café restaurant Mauritshoeve.
Nadat we de Dorpsweg (van het dorp Maartensdijk) waren overgestoken kregen we nog een fraai uitzicht op Huize Eyckenstein. Nu volgden we de meer dan 2 km lange Eickensteinseweg. Deze weg begon verhard maar werd na een slagboom onverhard.
Aan de rand van Bilthoven uitgekomen bereikten we de fruitpost. Deze lag op 36 km en was gelegen in een kiosk op een speelveld van recreatieterrein De Leyen. Door Landgoed De Leijen werd het centrum van Bilthoven bereikt en even later de finish. Doordat wat pijlen waren verdwenen zagen we pas thuis dat we de laatste halve km over een andere dan de officiële route naar de finish waren gelopen. Met onze route kwamen we langs onze auto, waardoor we hier overtollige spullen konden achterlaten.
Het was een zeer mooie wandeltocht geworden, die veel door de bossen voerde. Het weer was beter dan verwacht en voorspeld. We hoefden geen enkele keer onze meegenomen regenbroek aan te trekken. Wel gebruikten we een paar keer onze meegenomen paraplu. Deze tocht voerde door de plaatsen Bilthoven (gemeente De Bilt), Den Dolder (gemeente Zeist), Baarn, Hollandsche Rading (gemeente De Bilt). Het IVV-nummer was 16896.

Henri Floor & Coos Verburg