15e Heuvelland wandel4daagse 2002

Eerste wandeldag Heuvelland vierdaagse, donderdag 8 augustus 2002
Het was wat heiig en nevelig bij de start vanuit het feestpaviljoen Café-Zaal Noben te Berg en Terblijt. Na een kort stukje langs de verkeersweg richting Maastricht sloegen we af en dwaalden een tijd over weilanden in de richting van Bemelen. Via de Krekelberg bereikten we het centrum van Bemelen. Over een pad langs de westkant van de Mettenberg werd Bemelen weer verlaten. We staken een akker over en even later bereikten we het plaatsje Cadier en Keer. Hier was de eerste rustpost op 7,5 km.
De gemeente Cadier en Keer is in 1828 ontstaan uit de gemeente Cadier en de dorpen Keer en St. Antoniusbank. Deze laatste twee dorpen behoorden voor die tijd tot de gemeente Heer. De drie dorpen waren tot de Franse tijd drie afzonderlijke heerlijkheden. De heerlijkheid Cadier is bekend sinds 1266 en was onderdeel van het graafschap Daelhem. Het dorp lag echter buiten het eigenlijke graafschap. De oudste heren van Cadier kwamen uit het geslacht Terheyden. Vervolgens was het in handen van Van Gronsveld en in 1644 aan Van Hoensbroeck-Geulle. Hierna is de heerlijkheid nog overgegaan naar verschillende families. In 1785 kwamen Cadier en Oost aan Nederland, de rest van het graafschap Daelhem kwam aan de Oostenrijkse Nederlanden. De derde heerlijkheid, waaruit de gemeente is opgebouwd, St. Antoniusbank, schijnt oorspronkelijk in bezit geweest te zijn van het klooster der Antonieten te Maastricht. Verder is er uit de 18e eeuw een Heer van Sint Antoniusbank bekend, Jan de Selys, maar over zijn rechten is niets bekend.
Het was weliswaar pas kwart voor negen, maar we lieten ons een kommetje tomatensoep goed smaken. We vervolgden onze tocht en staken de N278 over. Na een km passeerden we twee dames, die aan ons vroegen of dit nog het traject van alle afstanden was. We moesten hen teleurstellen en zeiden, dat het 14 km parkoers er al af was. En de twee dames liepen het 14 km parkoers. De beschreven panorama's over het Maasdal en de Sint Pietersberg in het informatieblaadje van de vierdaagse was nu voor ons niet weggelegd vanwege het heiige weer. Daardoor konden we ons extra concentreren en meer genieten van de mooie bospaadjes door het Savelse bos.
Het natuurreservaat Savelsebos golft tegen de oostelijke helling van het Maasdal. Het bos is van archeologische betekenis door de ruim 4500 jaar oude vuursteenmijnen. En wanneer u in de omliggende bossen, doorsneden met ravijntjes, rondwandelt kunt u nog vuurstenen en fossielen, zoals resten van zee-egels en inktvissen vinden. Het gebied heeft een kenmerkende krijtflora en er is een grote verscheidenheid aan dieren, waaronder 75 vogelsoorten.
Over de flanken van de 119 meter hoge Riesenberg werd Eckelrade bereikt. Nu was het nog maar een klein eindje naar Sint Geertruid. Hier was de tweede rustpost op 14,88 km.
Vanwege het doorbrekende zonnetje zaten talrijke wandelaars op het terras van hun consumpties te genieten en rustten uit. Naast deze rustpost lag museum "Limburg in Miniatuur". In het informatieblaadje werd de indruk gewekt dat dit museum deze dag gratis toegankelijk was voor de vierdaagse wandelaars. Maar de toegang bedroeg € 2,50 (ƒ 5,51). Omdat er nog 26½ km op het programma stond besloten we het museum niet te bezoeken.
Het Miniatuur Museum ligt aan de Schoolstraat. "Limburg in Miniatuur" is een permanente tenstoonstelling met 80 miniaturen van Limburgse gebouwen en bouwwerken door Jo Nelis uit Trebeek gemaakt. Op schaal maakte hij uit hout, leem en stro een hele verzameling Limburgse bouwwerken. Kastelen, boerderijen, kerken, een complete kermis, schutterijen, station en stadhuis, alles wat bij dorpen hoort is hier in het klein aanwezig.
Over een asfaltweg en over de Kalle berg werd buurtschap Libeek bereikt. Hier werden ooit de opnames gemaakt van de film "Dagboek van een herdershond". We staken haast ongemerkt de grens met België over. Nu voerde ons pad wisselend langs bospassages, koren- en maïsvelden in een heuvelachtig gebied. Langs een grote begraafplaats werd het plaatsje Fouron le Comte ('s-Gravenvoeren) bereikt. Hier was een rustpost op 20,28 km.
Even na de rust kwamen we bij de Onze Lieve Vrouwekapel. De kapel werd in 1715 gebouwd. Hier zagen we het beeld van Cchristus liggend in het heilig graf. Meteen achter de kapel ligt de uitbating "De Swaen" aan de Karolingsche weg. Deze weg deed in de 18e eeuw dienst als postkoetsweg tussen Aken en Luik.
We verlieten Fouron le Comte langs buurtschap Vitsen. We liepen hier een stukje over de GR128.
De "Vlaanderenroute" GR 128 is een bewegwijzerd wandelpad dwars door Vlaanderen, van Wissant (Pas-de-Calais) naar Aken. De totale lengte ervan bedraagt ongeveer 700 km. Het pad is verdeeld in een "westroute" en een "oostroute".
De Westroute van het pad loopt van Kemmel tot Aalst (195 km). Het voert van de voet van de Westvlaamse bergen langs de oorlogskerkhoven rond Ieper, daalt af in de vallei van de Mandel en trekt door het Westvlaamse molenland naar Deinze. Via de kunstenaarsdorpen langs de Leie bereikt het Gent, doorkruist de Bloemenstreek rond Laarne en slingert door de Scheldemeersen tot Dendermonde. Langs de Dender gaat het verder tot Aalst.
De Oostroute loopt van Aalst tot Aken (293 km). Het doorkruist de Faluintjes, het noorden van Vlaams-Brabant, de Dijlevallei, Haspengouw, Voeren en de Mergelstreek.
Nu dwaalden we fraai over landgoed Altembroek en liepen een eind langs het beekje de Noor. De Noor is een zijriviertje van de Voer. De Noor ontspringt in Noorbeek en stroomt door de vallei van Altembroek naar 's Gravenvoeren. .
Altembroek, een grensoverschrijdend natuurreservaat (in het Vlaams)
Domein Altembroek - een grensoverschrijdend en aaneensluitend natuurreservaat op het grondgebied van 's-Gravenvoeren (België) en Noorbeek (Nederland) - dankt zijn naam aan een prachtig privé-kasteeldomein midden in het gebied. In 1996 werden de (Vlaamse) vzw Natuurreservaten en de (Nederlandse) Stichting Natuurmonumenten eigenaar van 160 hectare van Altembroek: 135 hectare op Belgisch en 25 hectare op Nederlands grondgebied. De uitzonderlijke landschappelijke en natuurlijke rijkdom van de Voerstreek, en meer bepaald van Altembroek, is een gevolg van de oostelijke (Belgische) geografische ligging, de hoogte boven het zeespiegelniveau en de merkwaardige samenstelling van de ondergrond. De Voerstreek heeft daarenboven een uitgesproken reliëf. Typisch zijn de asymmetrische dalen, waarvan de steile, naar het zuidwesten gekeerde hellingen veel meer zonnestraling krijgen dan de andere. Op die steile hellingen dagzoomt de Gulpense kalk. Het variërende landschap toont hier ook oude Maasterrassen, graslanden en hoogstamboomgaarden met poelen, brongebieden, graften, houtkanten, holle wegen, grubben of greppels en veel rijke loofbossen. De combinatie van hogere temperaturen en kalkrijke bodem leidt tot graslanden en hellingsbossen met een ruime variatie aan zuiderse plantensoorten; de Voerstreek ligt immers op de overgang van het Atlantische naar het Middeneuropese plantendistrict. Aan Midden-Europa dankt het gebied plantensoorten als mispel en trosvlier, op de warme zuiderhellingen bereiken variëteiten als wilde marjolein, kruidvlier, beemdkroon, borstelkrans en vliegenorchis één van hun noordelijkste standplaatsen.
Verderop liepen we door de groeve Altembroek. Het pad was hier smal en met onze blote benen moesten we oppassen voor de talrijke brandnetels. Via veldwegen met mooie uitzichten op Maastricht en kasteel Mheer werd het dorpje Mheer bereikt. Bij het kasteel gingen we even van het parkoers af en bewonderden het kasteel met zijn fraaie toegangspoort.
Kasteel Mheer wordt al vermeld in de 11e eeuw. Onder Keizer Hendrik II komt het kasteel in 1487 in het bezit van de heren van Meere. Door een echtverbintenis komt het in bezit van de Heren van Imstenraed en later in 1668 komt het wederom door een echtverbintenis toe aan de baronnn Van Loë-Wissen, in wiens bezit het nu nog is.
Even liepen we in de richting van Libeek. Op korte afstand van grenspaal 26 sloegen we af. Nu dwaalden we naar Sint Geertruid. Hier was op 28,55 km een rustpost. De rustpost was dezelfde als de tweede rustpost. Nu zetten we weer koers naar Cadier en Keer. Daarbij liepen we over een plateau met uitzichten op Margraten (hier kwamen we de derde dag) en de toren van het Amerikaanse kerkhof.
De Amerikaanse begraafplaats te Margraten is de enige Amerikaanse begraafplaats uit de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Er zijn ruim 8000 (8301) militairen begraven.
Na de vijfde rustpost, die op 34,12 km in Mheer was, liepen we naar het Afrika museum. Deze keer liepen we over een smal pad langs de westkant van het missiehuis naar de Lourdesgrot. Ook staan hier talrijke (14) staties, die de lijdensweg van Christus uitbeelden.
De 14 staties zijn achtereenvolgens: 1. Jezus wordt ter dood veroordeeld. 2. Jezus neemt het kruis op zich. 3. Jezus valt voor de eerste keer onder het kruis 4. Jezus ontmoet zijn moeder. 5. Simon van Cyrene helpt Jezus het kruis te dragen. 6. Veronika reikt Jezus de zweetdoek aan. 7. Jezus valt voor de tweede keer onder het kruis. 8. Jezus ontmoet de wenende vrouwen. 9. Jezus valt voor de derde keer onder het kruis. 10. Jezus wordt van zijn kleren beroofd. 11. Jezus wordt aan het kruis vastgespijkerd. 12. Jezus sterft aan het kruis. 13. Jezus wordt van het kruis gehaald. 14. Jezus wordt in het graf gedragen.
Daarna werd het plaatsje St. Antoniusbank bereikt overgaand in Bemelen. De plaatselijke kerk, de Sint Laurentiuskerk, was gesloten en konden we niet bezichtigen. Na nog een laatste stevige klim werd na 9 uur wandelen de finish bereikt. Het was een mooie wandeldag geworden zonder regen en een oplopende temperatuur tot 25°. De dagafstand bedroeg 41,3 km. Het IVV-nummer was 10905.

Henri Floor & Coos Verburg