Overijsselpad

1^e wandeldag, maandag 10 december 2001.
Op maandag 10 december reisden we met de trein naar Steenwijk. Hier begonnen we aan het Overijsselpad. Dit pad is 177½ km lang en loopt van Steenwijk naar Enschede en komt ook nog door de provincie Drenthe. Het had ’s nachts gevroren en de landerijen zagen wit van de vorst. Op kleine sloten lag al een dun laagje ijs. Even voor 9 uur begaven we ons op pad. Na het stationsplein van Steenwijk liepen we de eerste paar kilometers parallel aan de spoorlijn van Steenwijk naar Zwolle. We volgden de route ook op de ingetekende kaartjes. En daarbij viel het ons op dat een grote nieuwbouwwijk van Steenwijk niet op de kaart stond. Dat soort situaties zouden we later meerdere malen tegenkomen. Het smalle pad dat we nu moesten volgen was nog wel intact, hoewel het niet meer in de markering zat. Het was een leuk smal pad in een nieuwbouwwijk omzoomd met bomen. We liepen onder de A50-snelweg door en kwamen in buurtschap Kallenkote. Daarbij kwamen we langs een oude begraafplaats met een fraai kapel. Even verderop stond een klein oud kerkje. Buiten Kallenkote liepen we over een lange grasweg langs bouwland. We kwamen uit bij de Johannes Postkazerne. Klokslag 10.00 uur begonnen een aantal militairen met schietoefeningen. We kwamen uit bij het Kamperzand, een militair oefenterrein. We zagen hier talrijke brede zandwegen met sporen van rupsvoertuigen. We kwamen aan de rand van de Havelterberg uit. Van de twee hunebedden die er lagen, maakten we foto’s. Het eerste hunebed stond er kaal op.
Hunebed Havelte

Dit is het op één na grootste hunebed in Nederland en vormt samen met een ander hunebed het top-product van de Noord-Nederlandse neolitische hunebedden-bouwkunst. Hij telt 21 zijstenen, 4 sluitstenen en 9 dekstenen, die sinds een restauratie in 1991 weer alle keurig op de draagstenen rusten. Ook de poort is er nog, compleet met 4 zijstenen en 1 deksteen. Het is een prachtige ring van meer dan 40 kransstenen rijk geweest. Toen Van Giffen in 1918 met het onderzoek begon waren daarvan nog 24 aanwezig. Nu zijn er echter nog maar 10. Waar die 14 andere zijn gebleven is een raadsel. Wat de draag- en dekstenen betreft was het hunebed echter nog compleet. Wel waren alle dekstenen op één na van de draagstenen gegleden. Van Giffen kon er in 1918 zes herplaatsen. Ondanks veel sporen van gewroet in het verleden, trof hij in de vloerlagen een ware overvloed aan aardewerkscherven aan. De uit duizenden scherven bestaande legpuzzel konden onderzoekers vele honderden (sommige onderzoekers zeggen meer dan 600) potten herleiden. De grootste vondst ooit in enig hunebed gedaan. Het aantal overige voorwerpen was daarentegen bescheiden: drie vuurstenen bijlen, een pijlpunt, een hamerbijl, drie kralen van git en één van barnsteen. In 1945 leek het lot van het hunebed te zijn bezegeld. De Duitse bezetter eiste afbraak van het monument voor de aanleg van een vliegveld. De afbraak ging door maar de Nederlandse autoriteiten wisten erger te voorkomen: met een dragline werden de meer dan 50 grote en kleinere keien behoedzaam in een 6 meter diepe kuil gedeponeerd. Lang hebben ze daar niet in gelegen. Direct na de oorlog werden ze weer opgegraven en eind 1949 begon de restauratie. In 1950 lag het hunebed er weer bij alsof er niets gebeurd was. Voor sommigen echter is sindsdien "de ziel" van het hunebed er uit. Het is eigenlijk één van een tweeling. Op slechts 50 meter afstand, tegen de glooiing van de Havelterberg ligt een ander hunebed.
Het tweede hunebed werd eerst (per ongeluk) alleen met Coos erop gefotografeerd. Op de tweede foto stonden wij beiden op.
Hunebed Havelte

Het hunebed telt zes dekstenen, waarvan er vier volledig op de draagstenen rusten. De meest oostelijke deksteen ontbreekt, evenals de sluitsteen er onder. Wel zijn alle veertien zijstenen aanwezig. Er is nog één poortzijsteen te vinden. Verder is de fraaie ligging tegen de Havelterberg vermeldenswaard.
Op de recentelijk geplaatste zitbank kun je er in alle rust van genieten. Deze plek kwam ons bekend voor van de 4-daagse van Diever. Het nabij gelegen Hunehuis van het NIVON bleek te zijn gesloten. Het pad over de Havelterberg was behoorlijk drassig. Op een plekje in de zon lunchten we staand. dit vanwege het ontbreken van een bankje. Langs de zuidkant van het Kamperzand zetten we koers naar het plaatsje Darp. Nu kregen we uitzichten op de Eursinger Binnenesch. Na Huize Eursinge zouden we volgens de parkoers-beschrijving om Huize Overcinge moeten lopen. Maar omdat Huize Overcinge tegenwoordig particulier terrein is, was deze lus eruit gehaald. We besloten hier, bij Havelte, even van de route af te gaan op zoek naar een kopje warme koffie. Toen we bij een benzinepomp station wilden vragen of zij een cafe’tje wisten, bleek dat we bij het pompstation ook koffie konden krijgen. Toen we weer terugliepen om het parkoers weer op te pakken, besloten we toch nog even naar Huize Overcinge te lopen. Hier maakten we ook nog een foto van de leeuwen die met wapens op de toegangspilaren stonden. Nadat we weer op de route liepen bereikten we spoedig de Drentsche Hoofdvaart. Deze staken we over en even verderop aten we de rest van ons brood op, op een plekje in de zon en uit de wind. Over een doodlopende weg voor auto bereikten we de Oude Vaart. Deze vaart volgden we 1½ km alvorens deze over te steken. Langs de kant van de weg stond een bankje met een houten schutting. Daardoor konden we mooi uit de wind in de zon zitten. We zaten zo lekker dat we bijna in slaap vielen. Na zo’n 20 minuten vervolgden we ons pad. In Ruinerwold zagen we op een plattegrond waar de VVV was. Daar aangekomen bleek deze verhuisd te zijn naar een museumboerderij.
Museumboerderij uit 1680 met 18-eeuwse inrichting. Het voorhuis (woongedeelte) bezit prachtige tegel-tableaus met bijbelse voorstellen, mooie 17e eeuwse kastenwanden, meubels en een groot aantal oude gebruiksvoorwerpen. Op de deel staan diverse voertuigen, landbouwwerktuigen, een karnmolen en vele werktuigen uit vervlogen tijden.
We bezochten nog een supermarkt en kochten melk, karnemelk en een tandenborstel. Want die was ik vergeten. Op weg naar ons overnachtingadres in Ruinerwold kwamen we langs museumboerderij annex VVV. Hier vroegen we hoe ver het nog lopen was naar ons overnachtingadres. Nu bleek ons overnachtingadres aan een andere straat lag als waar wij vanuit waren gegaan. Het pension was verhuisd, maar had wel hetzelfde telefoon-nummer meegenomen. Het oude adres bleek nog 2 km verderop te zijn. Op ons overnachting-adres aangekomen dronken we eerst een paar kopjes thee. ’s Avonds aten we warm in een plaatselijk restaurant.
Geschiedenis Ruinerwold
In het midden van de 12e eeuw schonk de bisschop van Utrecht een moerassig gebied tussen Meppel en Ruinen aan het klooster te Ruinen. In die tijd wordt ook een kerk genoemd, welke in Blijdenstein (in 1152 "Blidenstat" genaamd) heeft gestaan. Dit was een kloosterkerk en tevens parochiekerk, welke ondergeschikt was aan het klooster te Ruinen. Door ontginning van het gebied met de hulp van monniken ontstond er gaandeweg een bewoonbare omgeving, waarop boerderijen konden worden gevestigd.
Ruinerwold is voortgekomen uit het "Buddinge en Haakswold", dat als zelfstandig schoutambt tot de heerlijkheid Ruinen behoorde, ofschoon het van 1428 tot 1654 een eigen landrecht bezat. Het is pas in 18e eeuw de naam Ruinerwold gaan dragen.
De oorspronkelijke verbondenheid van Ruinerwold met Ruinen, werd in het wapen en gemeentevlag van Ruinerwold tot uitdrukking gebracht.
Het geslacht van de Heren van Ruinen, in oude stukken "de Runa" genoemd, heeft onder de bisschoppen van Utrecht een belangrijke rol gespeeld. Door huwelijk ging de Heerlijkheid Ruinen over aan het geslacht Van Munster. Zowel het blazoen als het rechterlijk college "De Heer en Twaalven" waren in het gemeentewapen en de gemeentevlag terug te vinden.
Op 1 januari 1998 werd uit de grootste gedeelten van de voormalige gemeenten De Wijk, Ruinen, Ruinerwold en Zuidwolde de nieuwe gemeente De Wolden gevormd met ±23.555 inwoners. Uit de voormalige Ruinerwoldse buurtschappen Broekhuizen, zuidoostelijke Oosterboer en de voormalige gemeenten Meppel en Nijeveen, werd de nieuwe gemeente Meppel gevormd met ± 29.174 inwoners.

Henri Floor & Coos Verburg