Met WS78 in Delft en omgeving

Op zaterdag 21 oktober 2000 organiseerde WS78 een 40 km wandeltocht vanuit Delft. De start was vanuit de kantine van voetbalvereniging Vitesse op het Sportpark Tanthof op 1600 meter gelegen vanaf NS station Delft-Zuid. Omdat de start zover van het station aflag en omdat het parkoers zowel heen als terug langs het station kwam mochten de wandelaars zich deze maal na afloop bij het station afmelden. Maar dan misten ze wel het gezellige samenzijn na afloop bij de finish. Dat gezellige samenzijn na afloop viel anders bitter tegen. Want bij het afmelden stond de muziek keihard aan. We konden ons nog net verstaanbaar maken. Maar zo snel we konden verlieten we de finish. Maar wat daarvoor gebeurde is natuurlijk veel belangrijker. Want anders had dit verslag deze publicatie niet gehaald.
De eerste tekenen van Delft vinden we in de 11e eeuw, maar zij kreeg uiteindelijk haar stadsrechten in 1246. Delft groeide in de 16e en 17e eeuw uit tot een handelsstad en werd wereldberoemd door haar Delfts Blauw aardewerk. Als thuishaven van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) kwam Delft in aanraking met het Chinese porselein. Hierdoor geïnspireerd werd het Delfts blauw aardewerk ontwikkeld, dat nog steeds in Delft met de hand wordt gemaakt. In de 18e eeuw pas werd Delft op handelsgebied ingehaald door Rotterdam. De middeleeuwse Gotische Oude Kerk bevat herinneringen aan de admiralen Maarten Tromp en Piet Hein en aan Antoine van Leeuwenhoek, een geboren Delftenaar. De Gotische Nieuwe Kerk bevat graven van leden van het huis van Oranje-Nassau. Nog altijd worden leden van het koninklijk huis op deze plek begraven. Op Het Prinsenhof, de plek waar Willem de Zwijger werd vermoord, is nu een van de vele musea gevestigd. Pand Hotel Emauspoort heeft mogelijk grote historische waarde. Recente archeologische vondsten tonen aan dat het pand waar vandaag de dag Hotel Emauspoort in is gehuisvest, de inspiratiebron geweest kan zijn voor het wereldberoemde schilderij "Het Straatje van Vermeer".
We verlieten de start en zoals gezegd liepen we eerst naar NS station Delft-Zuid. We zagen een Thalys-trein voorbij rijden. Eén rijtuig was besmeurd met graffiti. Niets lijkt meer aan graffiti te ontkomen. Voordat we afsloegen voor de Deltsche Schie zagen we het Kruithuis van Delft, ook wel het Generaliteitskruitmagazijn genoemd.
Op maandagochtend 12 oktober 1654 om ongeveer kwart over tien maakte Cornelis Soetens, beheerder van het kruitmagazijn van de Staten van Holland tussen de Geerweg en de Doelenstraat, vlak bij het voormalige Clarissenklooster zich klaar om twee pond kruit te gaan halen. De meeste Delftenaren wisten niet dat dit magazijn, dat de toepasselijke naam Secreet van Holland droeg, bestond. Op het moment dat voor Soetens de laatste momenten van zijn aardse leven vervlogen, lag daar ongeveer 80.000 á 90.000 pond buskruit klaar voor gebruik. Na de sleutels te hebben gepakt, ging hij op weg naar beneden. Wat daarna precies gebeurde zal altijd gissen blijven. Zeker is dat er iets vreselijk misging. Een waar inferno was het gevolg: te midden van enorme vuurzuilen vlogen brokken steen en menselijke delen door de lucht. De donderslagen zouden zelfs op Texel zijn gehoord. Waar een paar tellen geleden het magazijn had gestaan, bevond zich nu een krater van vijf meter diep en in honderden meters omtrek stond geen gebouw meer overeind. De beroemde architect, Pieter Post, die onder meer ook het Paleis Huis ten Bosch heeft ontworpen, moest het nieuwe Kruithuis bouwen. Dat gebeurde in 1660. De twee in het water gebouwde torens zijn via een vaargeul vanaf de Schie bereikbaar. De Schie werd in 1389 gegraven door de gemeente Delft als verbinding met Delfshaven. De Schie is nog steeds in gebruik voor vrachtvaart, industrie en als trainingsbaan voor vele roeiers.
Verderop liep een smal grintpad op slechts enkele meters van een geasfalteerde weg. De routebeschrijving gaf het grintpad aan om op te lopen, maar veel wandelaars volgden de asfaltweg. We vonden het aanvankelijk vreemd dat op zo korte afstand van een asfaltweg zo'n smal grintpad liep. Spoedig werd ons de betekenis van dit veel gebruikte pad duidelijk. Over dit pad reden fietsers die als coach fungeerde voor de over de Schie varende kano's of roeiboten. We liepen langs talrijke oude boerderijen met veelal fraaie smeedijzeren toegangshekken. Enkele boerderijen waren ook voorzien van een ouderwetse hooiberg. Dit waren hooibergen waarbij het dak in hoogte kan variëren. We staken de Delftsche Schie over via de Kandelaarsbrug, een brug die niet geschikt was voor gemotoriseerd verkeer, maar er wel stevig uitzag. Vlak voor de bebouwde kom van buurtschap Zweth, gemeente Rotterdam, sloegen we af. Alsof we door de voortuintjes van de bewoners liepen voerde de eerste 100 meter over een betegeld voetpad overgaand in een gras/grintpaadje langs een vaart met de naam Berkelsche Zweth. Voordat we onder de Zwethbrug doorliepen van de A13-snelweg kwamen we langs boerderij Veelust. Hier was een smeedijzeren toegangshek geplaatst tussen twee pilaren waarop iedere paal een leeuw met wapen pronkte. Nog steeds liepen we over een smal grintpad langs voornoemde vaart. Bij een brug over de vaart verlieten we deze en bleven nu tot aan de soeppost langs de Akkerdijksche Polder lopen.
Na de soeppost op 11,4 km liepen we eerst een stukje langs de A13-snelweg. Spoedig verlieten we deze weer en dwaalden nu een tijdlang door recreatiegebied Ruyven in de Zuidpolder van Delfgauw. Nu kwam het minste van de gehele tocht, namelijk een industriegebied, gevolgd door nieuwbouwwijk Emarald. In de gemeente Pijnacker.
Het grondgebied van Pijnacker was eertijds een moerassig veengebied, gedeeltelijk bedekt met kleilagen die waren gevormd bij overstromingen vanaf de Maasmond, via het riviertje de Gantel in het Westland. Op de ontstane kreekruggen vestigden zich zo'n 1000 jaar geleden de eerste pioniers. De ontginning begon. Pijnacker is in 1816 als gemeente ingesteld. Het grondgebied bestond uit twee niet aaneengesloten delen, met als kernen Pijnacker en Oude Leede. De gemeente was met circa 1800 hectare een stuk kleiner dan tegenwoordig. In de omgeving lagen (zeer) kleine gemeenten, zoals Abtsregt, Ackersdijk en Vrouwenregt, alsmede Ruiven, die allen tussen 1825 en 1855 alweer verdwenen. De meest ingrijpende herindeling vond plaats in 1921 toen een groot deel van de gemeente Vrijenban (met Delfgauw) in de gemeente Pijnacker opging. De laatste grenswijziging dateert van 1985 toen met het oog op de Floriade en de woningbehoefte van Zoetermeer een deel in het noordoosten van de gemeente Pijnacker is afgestaan. De gemeente Pijnacker is thans circa 3.200 hectare groot en grenst aan de gemeenten Nootdorp, Zoetermeer, Berkel en Rodenrijs, Rotterdam, Delft en Rijswijk.
Daarna volgde echter weer een natuurgebied, ditmaal de Noordpolder van Delfgauw overgaand in Klein Delfgauw en tenslotte in de Bieslanden. Hier was het even goed oppassen geblazen. Verse koeien vlaaien in een modderig parkoers. Soms was het verschil niet goed te zien, maar later wel goed te ruiken. Op 22,3 km was de grote rust in Sporthal Café Restaurant De Groene Wijdte te Pijnacker.
Daarna kwamen we in de Nieuwe- of Drooggemaakte polder. Daarbij kwamen we door een bos met de naam Hondebos. We zagen hier ook diverse malen honden lopen. Daarna liepen we een tijdlang langs de Dobbeplas en hadden daarbij uitzicht op een draaiende molen. Na een traject langs de Poldervaart te hebben gelopen bereikten we op 29,7 km de koffiepost. Na deze verzorgingspost kwamen we langs een hertenkamp. Naast een hert zagen we hier ook talrijke reeën lopen. Langs een grote plas genaamd De Grote Plas in het Delftse Hout, het recreatiegebied van Delft, zetten we nu koers naar de fruitpost op 36,1 km. Deze fruitpost was gelegen achter de Delftse bibliotheek. Het gebouw van deze bibliotheek was een heel apart gebouw. Aan één kant is het een hoog gebouw van zo'n 4 verdiepingen hoog met aan de zijkant alleen maar glas. Het gebouw liep hellend af tot aan de grond toe. Omdat wij een foto van dit gebouw wilden maken met op de voorgrond een boompje met fraaie herfstkleuren misten wij een pijl die de wandelaars over het dak van de bibliotheek heen voerde. Vanaf de fruitpost hadden we een mooi uitzicht op dit stijgende dak. We besloten alsnog naar het hoogste punt van het dak te lopen. Vanaf de top hadden we onder andere uitzicht op het 23 verdiepingen tellende gebouwencomplex van de Technische Universiteit (TU) van Delft. Daarna volgden we een parkoers tussen de gebouwen van de TU door. Daarbij kwamen we langs een gebouw waarop de stoep een krijtpijl was getekend die de kamer aanwees van de parkoersarchitect van deze wandeltocht. De totale afstand bedroeg 40,3 km. Op het wandelplaatje stond het gebouw van de bibliotheek van Delft afgebeeld.

Henri Floor & Coos Verburg