Met WS78 in Etter-Leur

Etten-Leur bestond al in de 13e eeuw
Op zaterdag 12 februari 2000 organiseerde WS78 een wandeltocht van 40 km vanuit het Brabantse Etten-Leur. Reeds in de dertiende eeuw vormde Etten een afzonderlijke lage heerlijkheid onder het geslacht Van den Houte. In 1450 keerde de lage heerlijkheid terug in handen van de heer van Breda. Het gemeentewapen van Etten-Leur is echter niet ontleend aan het familiewapen van het geslacht Van den Houte, maar aan dat van de familie Van Etten. Leden van deze familie bekleedden tussen 1400 en 1600 tal van magistraatsfuncties in het land van Breda en de heerlijkheid Steenbergen. Eén daarvan was het ambt van schout van Etten. Voor ons was het net niet mogelijk om met de eerste trein van 6.58 uur vanuit Driebergen de start om 9.00 uur te halen. Maar niet getreurd. Want de route is altijd goed gepijld. En er is een goede parkoersbeschrijving. En wij houden ervan om in de achterhoede te starten. Het is dan veel rustiger. Je kan dan volop genieten van de rust om je heen met toch een mooi uitgezet en bepijld parkoers.
Ruim 300 jaar oude Linde
We verlieten de start vanuit café Marktzicht. Na honderd meter lopen kwamen we langs een ruim 300 jaar oude Linde (de Etten-Leurse Moeierboom). Daarachter lag het uit 1776 daterende stadhuis. In de gevel aan de Marktzijde van het stadhuis staat het bouwjaar vermeld: 1776. Philip Willem Schonck tekende voor het ontwerp. Naast het stadhuis lag een kerk, die in de 16^e en 17^e eeuw gebouwd was. Even verderop liepen we langs de Bisschopsmolen, een stenen korenmolen uit 1744. De molen dankt zijn naam aan het feit dat hij vroeger eigendom was van de bisschop van Antwerpen. De molen was nu in gebruik als horlogerie en reparatie van horloges onder de naam "In de molen". We staken de nieuw aangelegde rondweg om Etten-Leur over. Na ongeveer 5 km lopen, liepen we veel over zandwegen.
We wandelden lange tijd door de Pannenhoef
Daarna betraden we landgoed Pannenhoef, eigendom van het Noord-Brabants landschap. Op 9 km kwamen we langs het fraai gelegen Padvindersveen. Tegenwoordig zouden ze zo’n ven Scoutingsven noemen, maar dit terzijde. We staken een aantal malen via smalle bruggetjes met één leuning het slingerende beekje de Bijloop over. Ook de Turfvaart staken we een paar maal over, maar deze slingerde minder. De Turfvaart werd in 1620 gegraven, om de uitgegraven turf uit het gebied af te voeren naar Breda. Het heette weliswaar een vaart. Maar het had meer weg van een sloot, want de Turfvaart was niet bijster breed.
Van stralend blauwe lucht naar regen over blubberpaden
Het parkoers was op de onverharde gedeelte uitermate modderig. Veel wandelaars met lage schoenen zullen ongetwijfeld natte schoenen hebben gekregen. Daar hadden wij gelukkig geen last van met onze hoge schoen. De wandeltocht begon trouwens met een onbewolkte lucht. De beloofde regen was vanaf 9 uur voorspeld. Rond een uur of 11 tot half twaalf begon het echter alsnog te regenen. Op 11 km was de soeppost. Deze was gehuisvest in een oude houten schuur van het Noord Brabants Landschap, vlakbij de voormalige boerderij De Hoef. In de schuur was info over de bossen van voornoemd Landschap. Na de championsoep vervolgden we ons pad door landgoed Pannenhoef. Na de Klein Zundertsche Heide kregen we meer weide blik. De grote rust was in Café Zaal Buitenlust te Rijsbergen. Deze was rustig gelegen, ver buiten het centrum van Rijsbergen. Na een kop koffie en een bord tomatensoep vervolgden we ons pad. Na buurtschap Tiggeltscheberg bereikten we landgoed de Vloeiheide. Midden in de Vloeiweide vonden in oktober 1944 15 Nederlanders de dood toen de Duitse SS een radiopost van het verzet aanviel. We liepen nu vaker verhard, dan onverhard. Maar dat was nu eigenlijk wel aangenamer.
De spookplaats van de Witte Wieven was in buurtschap Hellegat
Door de vele regen in de voorgaande dagen was het nu veel zwaarder lopen. En omdat wij achterin de groep liepen waren de wegen en paden al aardig glibberig gemaakt door onze voorgangers. Daarna kwamen we door buurtschap Hellegat. Volgens het bijgeloof was dit een spookplaats van de Witte Wierven, die er in grote holen zouden wonen. In dit vroegere lugubere buurtschap Hellegat lag ook de koffiepost op de hoeve De Kleine Meren. Deze post was eveneens zeer ruim. Vlak voor de koffiepost liepen we even over het grondgebied van de gemeente Breda. Maar voor het grootste deel van de tocht liepen we over het grondgebied van Etten-Leur en Rijsbergen. Daarna liepen we nog door bosgebied De Kogelvanger. Op 35 km was nog de fruitpost. De totale afstand bedroeg 40 km en 20 meter.

Henri Floor & Coos Verburg