|
Ooststellingwerf en omgeving |
Ooststellingwerf is een gemeente in de provincie Friesland. De gemeente telt per 1 januari 2006 26.150 inwoners (bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 226,64 km².
Ooststellingwerf maakt samen met Weststellingwerf deel uit van de Stellingwerven, waar Stellingwerfs wordt gesproken.
De gemeente ligt aan de grens met Drenthe; op deze grens, ten zuidoosten van Appelscha ligt het Nationaal Park Drents-Friese Wold, waar uitgestrekte bossen liggen en een zandverstuiving, die het Aekingerzand of de Kale Duinen wordt genoemd. Het hoogste punt in de gemeente is de op 26.6 m gelegen top van de Bosberg, ook vlakbij Appelscha.
Ooststellingwerf bestaat uit:
De dorpen Oosterwolde, Appelscha, Haulerwijk, Oldeberkoop, Donkerbroek, Makkinga, Oud Appelscha, Waskemeer, Elsloo, Haule, Fochteloo, Langedijke, Ravenswoud, Nijeberkoop,
De buurtschappen Aekinga, Boekhorst, Buttinga, Deddingabuurt, Hoogeduurswoude Janssenstichting Jardinga, De Knolle, Laagduurswoude, Moskou, Oud Appelscha, Petersburg, Terwisscha, Tronde, Twijtel, Veneburen, Venekoten, Weper, Weperpolder, Willemstad, Zuid en Zuidhorn
De gemeente Ooststellingwerf telt dertien officiële kernen (dorpen). De hoofdplaats is Oosterwolde. De Nederlandse namen zijn de officiële. In de gemeente wordt geen Fries, maar Stellingwerfs gesproken, een Nedersaksisch dialect. Alleen de veenontginningsdorpen Haulerwijk en Waskemeer in het uiterste noorden van de gemeente zijn Friestalig. De plaatsnaamborden zijn in de hele gemeente eentalig Nederlands, in het Stellingwerfse taalgebied worden de Friese namen niet gebruikt.
Ooststellingwerf ligt centraal in het noorden van Nederland, gelegen aan de Friese grens tussen de Friese Venen en de Drentse zandgronden. Onze natuurrijke gemeente beslaat zo'n 22.650 ha, waarvan eenvijfde gedeelte bestaat uit natuurterrein en bos. De bevolking , bestaande uit 26.681 inwoners (1-1-2004) leeft verspreid over dertien dorpen:
Appelscha, Donkerbroek, Elsloo, Fochteloo, Haule, Haulerwijk, Langedijke, Makkinga, Nijeberkoop, Oldeberkoop, Ravenswoud, Waskemeer en de hoofdplaats Oosterwolde.
De strategische ligging in het groene hart van de drie noordelijke provincies maakt Ooststellingwerf tot een aantrekkelijke woonplaats. De goede infrastructuur en de gematigde grondprijzen zijn voor veel bedrijven reden om zich te vestigen in Ooststellingwerf. De unieke omliggende natuurgebieden, zoals het Fochtelooërveen en het Drents-Friese Woud, schone lucht en de veiligheid maken Ooststellingwerf ook buitengewoon in trek bij toeristen en senioren.
Ooststellingwerf heeft een verrassende diversiteit aan voorzieningen, basisscholen, muziekonderwijs en vervolgonderwijs. Verder beschikt de gemeente over bibliotheken, sporthallen, zwembaden, talrijke hotels, restaurants en uitgebreide horeca- en recreatieaangelegenheden. En voor de dagelijkse boodschappen is er een uitgebreid winkelaanbod aanwezig. Op de markt en in het gezellige koopcentrum van Oosterwolde is het goed en gevarieerd winkelen. Ook de ruime voorzieningen op het gebied van gezondheidszorg en welzijn dragen bij tot een uitstekend woon-, werk- en leefklimaat.
Ooststellingwerf is al heel lang bewoond. Bij archeologische opgravingen zijn voorwerpen gevonden uit het stenen- en bronzen tijdperk. Een van de bekendste daarvan is het offermes van Appelscha, dat tegenwoordig te bezichtigen is in het Fries Museum te Leeuwarden.
Het gebied behoorde aanvankelijk tot Drenthe. In het jaar 1328 kwam de afronding, toen 12 kerspelen van Drenthe zich aansloten bij de Friezen van Stellingwerf. Tot het begin van de 16e eeuw heeft het gebied als een kleine zelfstandige boerenrepubliek gefunctioneerd. Het bestuur was toen in handen van zogenaamde stellingen; vandaar de naam Stellingwerf. Daarna is het bij Friesland ingedeeld, aanvankelijk als één, en in 1524 als twee grietenijen.
In dit gebied zijn vroeger geregeld oorlogen gevoerd, veelal rondom de verdedigingswerken; de zogenaamde schansen. Deze schansen waren gelegen aan enkele toegangswegen tot Friesland in het toen immens grote Veengebied tussen Friesland en Drenthe/Overijssel. Bij Oldeberkoop lag de Bekhofschans, elders in het Noorden van deze streek lagen de Eenerschans en de Breebergschans.
Met name Oldeberkoop heeft veel te lijden gehad van de troepen van de Bisschop van Utrecht en de Graaf van Holland. De tot de Tweede Wereldoorlog zo schamele verdiensten haalde men uit de vervening, de landbouw, de bosbouw, de jacht en enige handel. In de 20e eeuw, en dan vooral sinds de jaren vijftig, is een snelle ontwikkeling op gang gekomen, waardoor veel mensen werk hebben gevonden in handel, industrie en dienstverlening. Veel arbeid is gecreeerd in tal van voorzieningen op het gebied van onderwijs en welzijn.
Recreatiemogelijkheden heeft Ooststellingwerf volop. Voor de natuurliefhebber zijn er in het nationaal park het Drents Friese Wold de bossen en zandverstuivingen rond Appelscha. Verder kan de recreant genieten van het prachtige veengebied bij Fochteloo en het hier typische coulissenlandschap aan de westkant van de gemeente: weiden en akkers, afgewisseld met boswallen en houtsingels.
Er is een uitgebreid net van fiets- en ruitenpaden. De liefhebber van watersport kan in de zomer gebruik maken van de populaire Turfroute, die door de gemeente loopt.
Op zeven plaatsen binnen het grondgebied zijn de karakteristieke klokkenstoelen te zien, met af en toe een oude Saksische boerderij. Voor de bezoekers en vakantiegangers zijn er voldoende overnachtingsgelegenheden, waarvoor de plaatselijke VVV's graag als wegwijzer fungeren.
Op de grens van Friesland en Drenthe ligt één van de grootste natuurgebieden van Nederland: het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Ruim 6000 hectare bos, heide, stuifzand en beekdalgraslanden vormen hier een zeer bijzonder landschap.
Veel informatie vindt u in het bezoekerscentrum Drents-Friese Wold, Terwisscha 6/A te Appelscha. Het bezoekerscentrum is telefonisch bereikbaar via (0516) 46 40 20.
