Tochten informatie van de 31e winterserie 2003-2004 van de FLAL

MEDEMBLIK
De route
De start is vanuit de sporthal de Muiter aan de Admiraliteitsweg 2. vervolgens gaat de tocht door het oude Zuiderzee stadje Medemblik. Langs de oude jachthaven en om het kasteel Radboud heen. Vervolgens gaan wij ook nog door het Emmapark, daarna wandelen we over de West-Fries Omringdijk langs het IJsselmeer richting Onderdijk.
De 25 km gaat aan het eind van het dorp richting Oostwoud.
De 40 en 60 km gaan richting Andijk en het dorp Wervershoof door een heel mooi park.
Vervolgens komt de route weer bij elkaar dan wandelen we door het Egboetswater heen. Naar het dorp Oostwoud waar de rust is van de 25 km bij café de Post en de 40 en 60 km bij café Halfweg in Midwoud.
Na de rust gaat de 60 km richting Wognum en de 40 km gaat richting Abbekerk. De 60 km gaat door Wadway en Spanbroek Door naar Hoogwoud en verder naar De Weere en daarna richting Abbekerk. Na Abbekerk gaan we via de Bennemeer richting Twisk, waar mooie monumentale boerderijen staan en ook nog door Opperdoes, Klein Giethoorn door en het Opperdoezer padje. Naar het eindpunt Medemblik.

Historie
Beleef de Middeleeuwen in Kasteel Radboud
De Dwangburcht
Volgens een legende uit 1517 stond er in de zevende eeuw op een plek aan de zuiderzee het kasteel van Radboud, Koning der Friezen. Resten van dit kasteel zijn nooit teruggevonden, maar aan het eind van de 13de eeuw verrees wel degelijk een sterke burcht in Medemblik aan de zuiderzee. Graaf Floris de V van Holland liet deze burcht bouwen op een goed verdedigbare plek, die aan drie kanten was omringd door de Zuiderzee.
Floris bouwde de burcht als onderdel van een reeks burchten om de Westfriezen in bedwang te houden. Het enige kasteel uit deze reeks dat nog bewaard is gebleven, is het kasteel Radboud. Van deze dwangburcht zijn twee woonvleugels en een vierkante en een ronde toren intact gebleven. De omvang van de oude burcht is nog te zien op het terrein van het kasteel. Het grondplan komt in grote lijnen overeen met dat van het Muiderslot.
Kasteel Radboud moet een sterke burcht geweest zijn. Het kasteel is altijd gebruikt als verdedigingswerk of als toevluchtsoord. Er heeft nooit een adellijk geslacht in gewoond. Toen aan het einde van de 16de eeuw in Medemblik stadswallen werden aangelegd, verloor kasteel Radboud zijn functie als verdedigingswerk en raakte geleidelijk aan in verval.
De Redding
Het kasteel werd vervolgens gebruikt als kerk en als onderkomen van de schutterij en raakte nog meer in verval .In 1889 werd het kasteel gerestaureerd door J.van Lokhorst en P.H.J. Cuypers. Dit betekende de redding van het bijna 600- jarig kasteel . In het begin van de vorige eeuw is het kasteel nog gebruikt als kantongerecht.

De gemeente Medemblik had op 1 januari 2004 ongeveer 8000 inwoners.
De totale oppervlakte van de gemeente is 10.795 ha, waarvan 10.022 ha IJsselmeerwater.
Medemblik is de kleinste, maar ook de oudste stad van West-Friesland aan de vroegere Zuiderzee. Uit opgravingen is gebleken dat Medemblik reeds lang als bewoonde plaats bestond toen Graaf Floris V aan het einde van de 13e eeuw in Medemblik zijn dwangburcht tegen de pas onderworpen Westfriezen oprichtte.
Medemblik kreeg als eerste stadsrechten van de Graaf. Dat was in 1289. De verjaardag hiervan wordt gevierd op 25 maart.
Medemblik schijnt gegroeid te zijn bij de monding van de Leeck, een waarschijnlijk gegraven afwatering van de binnenstad. De eerste haven werd evenwijdig achter de oost-westwaarts lopende zeedijk gegraven. De naam Oude Haven herinnert hieraan. Rond die eerste haven zijn steeds meer mensen neergestreken omdat er handel te drijven viel.
De 16e eeuw wordt ook wel de eeuw van de rampen genoemd. Grote Pier kwam in 1517 met zijn leger om de stad te plunderen; in 1555 was er een enorme stadsbrand die bij het stadhuis begon en onder meer een klooster en kerk vernielde; tenslotte had Medemblik in de Spaanse tijd zwaar te lijden; in 1572 werd de stad tot overgave gedwongen en in 1588 nogmaals belegerd. De 16e eeuw eindigde overigens goed.
In 1589 werd begonnen de Oosterhaven te graven. Die haven heeft tot op de dag van vandaag een belangrijke functie voor Medemblik.
Honderd jaar na de aanleg werd van het westelijk deel (nu Westerhaven) een soort dok gemaakt door afsluiting via een speciaal geconstrueerde schipsluis. Daar verrezen werfjes, hellingen etc....
In 1811 had keizer Napoleon plannen om Medemblik als oorlogshaven aan te wijzen. Deze plannen bleven slechts op papier; Het Nieuwe Diep lag gunstiger. Wel bleef tot 1850 het opleidingsinstituut voor de marine in Medemblik in wat nu nog altijd 'Landswerf' heet. De aanleg van het Noordhollands Kanaal ontnam Medemblik het belang als havenstad. Er bleef uiteindelijk slechts een vissersvloot over. Doch ook deze verdween, hetgeen tot gevolg had dat een 30 jaar geleden de visafslag moest worden opgeheven.
Enige jaren later onderging de agrarische veiling in Medemblik eenzelfde lot. Het was in de zestiger jaren van de vorige eeuw dat voor Medemblik een nieuw hoofdstuk begon, namelijk de verheugende ontwikkeling van Medemblik tot internationaal watersportcentrum. Uit diezelfde periode kan tevens als belangrijk feit worden vermeld dat een aantal industrieën kon worden aangetrokken die nu met elkaar voor vele arbeidsplaatsen zorgen. Door deze gunstige ontwikkelingen konden extra woningen worden gebouwd en ontstond er een uitgebreid winkelbestand.
Bepaalde voorzieningen, met name voor de sport, konden worden gerealiseerd. In 1989 werden de sportvelden, ooit aangelegd op een vervallen en dichtgeslibde haven, in het centrum van Medemblik weer onder water gezet om er een moderne jachthaven met 235 ligplaatsen te kunnen realiseren. In 1999 werd Regatta Center Medemblik geopend, een jachthaven met 450 ligplaatsen en een met name voor de wedstrijdzeilsport belangrijk internationaal zeilwedstrijdcentrum met alle moderne faciliteiten.
En zo wordt de ruimte in Medemblik geschikt gemaakt voor inwoners, ondernemers en toeristen. Medemblik is nu een mooie gezellige woonstad, met nieuwe woonwijken, maar tevens een stad die de historische structuur van haar oude binnenstad wil handhaven. Centraal in het oudste deel van Medemblik staat -vanaf 1548- het raadhuis. Het oude deel van het stadhuis dateert uit de periode 1939-1941 en is een schepping van architect Kropholler. In februari 1991 werd de nieuwe vleugel aan dit oude stadhuis door de gemeentelijke sectoren ingebruik genomen. In het stadhuis werken het gemeentebestuur en het ambtelijk apparaat voor de stad en haar meer dan 8000 inwoners. Bij dat werk neemt de zorg voor het levendig houden, het restaureren en renoveren van de oude binnenstad, waaraan Medemblik haar geschiedenis en charme dankt, één van de belangrijkste plaatsen in. Het einde van de groei is nog niet in zicht. De verwachtingen zijn gunstig en de gemeente speelt daarop in met nieuwe initiatieven.
Initiatieven die vooral gericht zijn op het behoud van werkgelegenheid en de versterking van de positie van Medemblik op recreatief en toeristisch gebied.
Midden in Medemblik ligt het lekkerste museum van Nederland: Bakkerijmuseum "De oude bakkerij". Hier bakt de bakker nog op ambachtelijke wijze zijn waren. Hij maakt hierbij gebruik van de oude gereedschappen die in het museum te zien zijn.
De uitgebreide collectie omvat onder andere een grote sortering speculaas- en suikerwerkplanken, chocoladevormen, taartvormen, bakkerskarren en -manden, bakkerijgrondstoffen en -machines. Natuurlijk ontbreekt het ouderwetse winkeltje niet. In het museum zijn drie authentieke winkelinterieurs uit grootmoeders tijd te zien. Verder is in het museum een complete collectie marsepeinvormen van de ontwerper Carel van Laere aanwezig.
Op basis van zijn ideeën voltrok zich sinds de jaren vijftig een kleine revolutie in de banketbakkerswereld. Ook deze marsepeinvormen worden nog regelmatig gebruikt door de bakker. Het museum laat veranderingen in de bakkerij door de tijd zien. De bakker is altijd aanwezig en kan U alles vertellen over de lekkernijen die gebakken worden. Als U door het zien van al dat lekkers trek heeft gekregen, serveert de bakkersvrouw U een lekker kopje koffie met, natuurlijk, vers gebakken koek.
De vaste tentoonstelling "De vrouw achter de bakker" laat zien dat het werk van de bakkersvrouw nooit af was. Zij waste de vieze bakkersgereedschappen af, kookte het eten en deed de was. Bovendien beheerde zij de bakkerswinkel, hielp ze mee in de bakkerij of 'ging te venten' als het nodig was.
Ook voor kinderen is het museum leuk. Tijdens iedere schoolvakantie zijn er speciale activiteiten voor kinderen. Dit is steeds iets anders, variërend van een puzzeltocht of kleurwedstrijd tot het werken met marsepein of het maken van taartjes.
Het toerisme in Medemblik neemt een steeds belangrijkere plaats in binnen het bestaan van deze stad. Een onderbelichte kant hiervan is de mooie grachten en sloten die Medemblik rijk is. Wij van Medemblik.NU zullen deze mooie kant van de Radboudveste eens trachten te belichten.
Op de binnenwateren van Medemblik is het goed vertoeven. Binnen de stadsgrenzen kan men genieten van een weelderige natuur en prachtige oude en modernere panden. Per boot is het mogelijk om bijna in elke hoek van Medemblik te komen. Als je de route Geldelozepad, Westersingel, Spooksingel vaart krijg je het gevoel terug te gaan in de tijd.
Lang geleden werd na drooglegging van de "Brake" kwamen de eerste boeren die het land in en om Medemblik hebben ontgint, (hier komt de naam Brakeboer vandaan).
Het vervoer van vee en tuinbouwproducten was destijds over land niet of nauwelijks te doen en als enig alternatief bleef vervoer over water over. Tot voor kort is dit ook zo gebleven.
In de jaren ’70 en ’80 heeft er veel ruilverkaveling plaats gevonden, hierdoor (en door de aanleg van wegen) was vervoer over water ineens achterhaald.
Vele boeren verkochten hun boten (tuindersvlet) die we tegenwoordig als pleziervaartuig steeds vaker weer zien opduiken. De wateren zijn tot op de dag van vandaag nog steeds goed bevaarbaar al moet worden opgemerkt dat niet alle binnenwateren meer bereikbaar zijn wanneer je met een boot vaart hoger dan 90cm. Dit is te wijten aan de vele duikers die hier en daar erg laag zijn.
Net buiten Medemblik vind je twee meertjes geschakeld door een brede sloot, deze staan bekend als de "Grote" en de "Kleine" Vliet. Dit is bij uitstek een plaats om even voor anker te gaan en een frisse duik te nemen. Voor de liefhebber van sportvissen een uitstekende plaats om een hengel uit te werpen.
De molen bij de Westerpoort wordt al in 1555 op kaarten genoemd. In de dertiger jaren werd de molen stilgezet vanwege een PEN electriciteitskabel, en na de Tweede Wereldoorlog gesloopt.
In 1985 werd een Stichting opgericht tot herbouw van de molen waarvoor het door Monumentenzorg getipte achtkant van een 300 jaar oude Zaanse oliemolen voor f 13.000,- werd aangekocht bij Oudewater. De windbrief van deze molen, "De Herder, dateerde van 1695. Van Jisp verhuisde de molen naar Oudewater waar er tot 1941 koren mee werd gemalen. Prins Claus opende de herbouwde molen op 9 mei 1990.
Het graan wordt door de luiluiken naar de graanrolder gehesen en opgeslagen. Wat vermalen moet worden, wordt op de steenzolder in het kaar, de bij de steen horende trechter, gestort en komt via de schuddebak tussen de stenen terecht. Deze knippen de korrels open, schrapen ze uit, en verpulveren de inhoud. Door de draaiende beweging van de stenen wordt het meel naar en op de meelring getransporteerd tot het door de meelpijp in de zak terecht komt. De zakken worden afgewogen, dichtgebonden en, gestapeld. tot ze aan de beurt zijn om verkocht te worden.
Afgezien van het hout en riet waarvan de molen gebouwd is, zijn korenmolens extra gevoelig voor brand. Hoe fijner materiaal nl. verdeeld wordt, des te beter brandt het. Aangezien meel van zichzelf brandbaar is (organisch van oorsprong, eiwitten en vetten) en het door het malen fijn gemaakt wordt, kan het door een vonk EXPLODEREN. Daarom geldt op deze molen, net als op elke andere molen een algeheel rookverbod.
De romantische markt is een drukbezocht jaarlijks terugkerend evenement, dat zich in het centrum van Medemblik afspeelt. De oude ambachten(zoals: kantklossen, glasblazen, pottenbakken, etc.) die er sfeervol worden getoond en verkocht, geven de markt een gezellige en rustieke sfeer. Naast de oude ambachten, heeft iedere markt ook een eigen thema.
Dit thema wordt voornamelijk op het podium van het Vanhouweningepark gebracht. Onder het genot van een glaasje kunt u dan heerlijk genieten van bijv. de mooiste koren van Westfriesland of actief mee swingen met een ware Salsa-band. Ook worden de allerkleinsten onder ons niet vergeten. Kortom: Een leuk dagje uit voor jong en oud!!!
De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik belicht de geschiedenis van de stoomtram in Nederland en de rol die het plattelands-railvervoer in de ontwikkeling van ons land tussen 1879 en 1966 heeft gespeeld. De Museumstoomtram verwerft, restaureert en beheert daartoe een collectie, die in haar geheel dit beeld vertegenwoordigt.
Jaarlijks wordt vanaf Goede Vrijdag tot en met het einde van de herfstvakantie een toeristische stoomtramdienst onderhouden tussen Hoorn en Medemblik. In Hoorn kan men voorafgaande of in aansluiting op de rit met de stoomtram een bezoek brengen aan het historische seinhuis en aan de museumwerkplaats.
mede namens de parcoursbouwers: N.v Etten en G Walet.