Tochten informatie van de 31e winterserie 2003-2004 van de FLAL

MARUM
De route
Enkele opmerkingen bij de route:
De 40 km loopt door Marum(west) langs de oude kerk, welke momenteel wordt gerestaureerd. Net voor de tunnel A7 passeren we de bovenloop van het Oude Diep, waarin even verder een vistrap ligt. De oude "trambaan" volgend vindt u even verder een gedenkteken voor gefusilleerden in verband met een aanslag op de trambaan Gekomen op het fietspad Leidijk ziet u links een pingoruine liggen in de Jilt Dijksheide, even verder ziet u nog een restant hoogveen boven de rest uitsteken. Later, na het oversteken van de weg, ziet u links nog 2 maal een pingoruine.
Het tweede deel van de tocht, het 25 km gedeelte, gaat via de Mienscheer naar het Oude Diep, gelegen in laagveengebied. Na passage van het viaduct over de A7 liggen rechts enkele opnieuw uitgegraven petgaten. Uit petgaten werden vroeger laagveen gebaggerd en verwerkt tot de kleine z.g. baggelturfjes. Via Boerakker, een jong dorp, gaan we naar Niebert. Na de rust passeren we het Steenhuis (rechts) een steenhuis was in de late middeleeuwen een boerderij met een versterkt gedeelte, voorzien van zeer zware gemetselde muren.
Via de opstrekkende heerde gaan we door een mooie eikenlaan naar de Carolieweg, een vroegere leidijk. Voor we de Jonkersvaart bereiken lopen we overdwars nog langs een stukje Achterdiep. Een achterdiep loopt parallel met de hoofdvaart en diende om het aantal bruggen over veenwijken te beperken. Dit systeem is later overgenomen in de Gron.veenkoloniën. De Jonkersvaart steken we over via een "draai", voorheen echt draaibaar.
Het laatste gedeelte lopen we o.a. over het terrein van de Coendersborgh, een vroegere buitenplaats. In de schuur vindt men nu een museum, even als in het Steenhuis. Om later nog eens te bezoeken.

Historie
VREDEWOLD wandeltocht 24 januari 2004.
Vredewold is de naam van een zandrug in het Groningse Westerkwartier
Deze zandrug is ontstaan in het Saalien, de ijstijd waarin het grootste deel van Nederland met ijs was bedekt. Nadat het ijs zich had teruggetrokken, bleef een wat golvend landschap achter met o.a veel keileem. In de laatste ijstijd is enorm veel zand verwaaid dat zich als zogenaamde dekzanden over de ondergrond heeft uitgespreid. De zandrug Vredewold strekt zich globaal uit vanaf De Haar (Friese grens) tot aan Lettelbert / Oostwold.
Sporen van oude bewoning van ca. 4000-2400 v.Chr. zijn aangetroffen op de Haar in de vorm van grafheuvels en vondsten. Daarna kwam er een periode van vernatting met als gevolg veengroei tot in de middeleeuwen. Sporen uit die periode zijn tot nu toe niet aangetroffen.
Vanaf ca. 700 - 800 dateert het begin van ontginningen rond Marum, ca.1000 is men begonnen met de veenontginning. Met de ontginningen komt ook de bewoning terug. Een bewijs hiervan Zijn ook de oude kerken op de zandrug. Marum van ca. 200, Nuis. Niebert, Tolbert, Midwolde en Lettelbert. De kerk van Noordwijk is gelegen op een kleinere zandrug die zich uitstrekt van Trimunt naar Lucaswolde.
Naast en tussen de ruggen vinden we de veengebieden: hoogveen zuidelijk, waar de Jonkersvaart doorheen is gegraven en noordelijk laagveen waardoor het Oude Diep als natuurlijke afwatering stroomt.
De ontginning van Vredewold is gebeurd vanaf de zandrug volgens het systeem van de ostrekkende heerden: naar het zuiden en het noorden, in evenwijdig lopende percelen tot men doodliep op de slechte veengronden. Om het zure water uit het hoogveen te keren werden leidijken aangelegd. De turfwinning uit het hoogveen op grotere schaal is begonnen ca. 1550 met het graven van het Leekster Hoofddiep richting Zevenhuizen. De laatste fase begon ca.1815 met het graven de Jonkersvaart. De laatste turf is gegraven ca. 1860.

Nabeschouwing
De tocht vanuit Marum, de achtste uit de serie van 12 wintertochten, startte met een zeer goede opkomst, alhoewel het slecht wandelweer was (het water kwam met bakken uit de hemel, er stond niet zo'n harde wind), er hadden zich 508 wandelaars voor de tocht ingeschreven, waarvan 360 op de 25 km en 148 voor de 40 km. Door het slechte weer waren er 8 die tocht inkorten tot 15 km.
Er liepen deze keer 401 wandelaars tegen adm kosten, 13 gingen er voor het schildje, 19 gingen er voor de beker, 24voor het wandbord en 51 voor een medaille.