Kikkers en duinenwandeltocht Appelscha
Appelscha is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf met ca. 4700 inwoners. Het dorp wordt voor het eerst genoemd in 1247. Als Appels staat het dan vermeld in het archief van het klooster Dikninge, omgeving De Wijk bij Meppel. De uitgang “sche” betekent bos, vandaar de naam Appelscha of in het Stellingwerfs Appelsche.
Van oorsprong behoorde het dorp tot het vroegere graafschap Drenthe. Het bestond eeuwenlang slechts uit een klein aantal boerderijen rond de Boerestreek (waar de startlocatie van deze wandeltocht is). De Boerestreek heette voorheen Hoog-Appelscha.
Appelscha bestond daarnaast uit de buurtschappen Aekinga, Terwischa en De Bult. Het dorpje had veel last van het verstuivende zand uit de nabij gelegen duinen, het zogenoemde Aekingerzand. Het esdorp Appelscha lag ingeklemd tussen droge zandige heide en nat veen, toen nog de Appelschaster- en Fochteloërvenen genaamd. Rond 1450 werden leidijken aangelegd om het zure lekwater afkomstig van het veen uit de akkers te weren.
Vanaf 1827 breidt het dorp met de komst van duizenden Friese arbeiders ten behoeve van de turfwinning uit en ontstaat het huidige dorp. In 1881 werd een begin gemaakt met de aanleg van de bossen. De sociale omstandigheden zijn echter zeer slecht en tegen de tijd dat turf veel minder is gaan opbrengen dan steenkool, breekt er in 1881 een grote staking uit onder de veenarbeiders. Dit is het begin van de georganiseerde stakingen in Nederland. Door de grote Friese immigratie in de 19e eeuw is Appelscha een Friestalig dorp geworden in een omgeving waar verder Stellingwerfs gesproken wordt.
Het dorp ligt aan de rand van het 61 km² grote Nationaal Park Drents-Friese Wold. Even buiten het dorp ligt het Bezoekerscentrum Drents-Friese Wold van Staatsbosbeheer. Hiernaast zorgen in de zomermaanden ook de Opsterlandse Compagnonsvaart (als onderdeel van de zogenoemde Turfroute), het Openluchttheater De Koele, het attractiepark Duinen Zathe en de Boerestreek-markten voor veel bezoek. In Appelscha vinden sinds 1933 de zogenoemde Pinksterlanddagen plaats, een jaarlijks anarchistisch festival. Vroeger verbleven veel TBC-patienten in de gezonde bossen van Appelscha. Van het voormalige sanatorium Beatrixoord is alleen nog de röntgenafdeling over, doch nu (nog) ingericht als het enige TBC-museum ter wereld.
De route.
De wandeltocht start vanuit het oude hart van Appelscha, de Boerestreek. De routes (25 en 35 km), gaan richting de kleine zandvlakte (in het midden van de 19e eeuw vonden hier de zogenoemde Bergfeesten plaats), via de Valouwe en De Hildenberg naar de eerste rustlocatie De Roggeberg, waarna de route wordt vervolgd naar en door Het Aekingerzand (in de volksmond ‘De Kale Duinen’), waar ook de tweede rustlocatie is.
De 35 km route maakt vervolgens een lus rondom het Aekingermeer (in de volksmond ‘Het Canadameer’). De 25 km route, en later ook de 35 km route, keert terug naar Het Aekingerzand en gaat via de buurtschappen Terwischa (hier is het Bezoekerscentrum Drents-Friese Wold gelegen) en Aekinga (vroeger was hier een jongensinternaat) terug naar de startlocatie in Appelscha.
